rKTs


J322

(e-text produced by ADARSHA)

see text in transliteration
82.77a
།འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ་སྟེ་བྱམས་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ། བམ་པོ་དང་པོ། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་མཻ་ཏྲེ་ཡ་མ་ཧཱ་སིང་ཧ་ནཱ་ད་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་བྱམས་པའི་སེང་གེའི་མདོ།
82.77b
སྒྲ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། ་སངས་རྒྱས་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན། དགེ་སློང་ལྔ་སྟོང་ཙམ་གྱི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་དང ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང ། མཐུ་ཆེན་ཐོབ་དང ། དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་དང ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་སྟོང་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་ཏེ་འདུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན་བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུ་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་ཁྱོད་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དྲིས་ཤིག་དང ། ངས་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལུང་བསྟན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ
82.78a
རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འཚལ་བས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་ཏུ་བགྱི་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འོད་སྲུང་ཁྱོད་འདི་ལྟར་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང ། འཇིག་རྟེན་ལ་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དོན་དང ། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ། ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ཡང་ཁྱོད་ལེགས་སོ། །འོད་སྲུང་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་འདི་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་དང ། ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང ། སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་རབ་ཙམ་དག་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་དང ། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བརྐམ་ཆགས་མེད་པ་དང ། ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་དང ། ཁ་གསག་མེད་པ་དང ། གཞོག་སློངས་མེད་པ་དང ། ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་མེད་པ་དང ། རྙེད་པས་རྙེད་པར་བྱེད་འདོད་པ་མེད་པ་དང ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་།
82.78b
འཛེམ་པ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །འཁོར་བ་ལ་ཡིད་སྐྲག་པ་དང ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་དང ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང ། འཁོར་བ་ལ་རྟག་ཏུ་ཡིད་སྐྱོ་བ་དང ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་ཞིང་ཤིང་དྲུང་ན་འདུག་ཀྱང་རུང ། རི་ལ་འདུག་ཀྱང་རུང ། གནས་ཁང་ན་འདུག་ཀྱང་རུང ། ཕུག་ན་འདུག་ཀྱང་རུང ། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པ་ལས་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདུང་རྒྱུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང ། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང ། ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ། བདེན་པ་གསུང་བ། ཡང་དག་པ་གསུང་བ། ཇི་སྐད་གསུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཛད་པ། མི་སླུ་བར་མཛད་པ། འཕགས་པ། སྨན་པ་ཆེན་པོ། ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པ། མ་གསོལ་བར་བཤེས་གཉེན་མཛད་པ། ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ། དེད་དཔོན་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ། ཟབ་པ་ཟབ་པར་སྣང་བ། ཞི་བ་ཞི་བ་སྟོན་པ། སྟོང་པ། སེམས་ཅན་མེད་པ། འཁྲུལ་པ་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པ། མཚན་མ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ། སྨོན་པ་མེད་པ། སྨོན་པ་དང་བྲལ་བ། སྤྲོས་པ་མེད་པ། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ། མཐོང་བར་དཀའ་བ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ། ཉེ་བར་གཏོད་པ།
82.79a
དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ། དབེན་པ། དབེན་པ་དང་བྲལ་བ། དངོས་པོ་མེད་པ། དངོས་པོས་མ་གོས་པ། རྒྱུ་བ་མེད་པ། རྒྱུ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ། འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བ། བརྗོད་དུ་མེད་པ། བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བ། རློམ་སེམས་མེད་པ། ཀུན་དུ་བསྟན་པ། རྙོག་པ་མེད་པ། རྙོག་པ་དང་བྲལ་བ། བླང་བ་མེད་པ། དོར་བ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བ། སྲེད་པ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ། ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པ་ལས་ཡིད་ལ་བྱའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་དགེ་སློང་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་ཞུགས་པས་ནི་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པ་ལས་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་ཅིང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང ། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ཡང་ཐོབ། བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མཉེས་པར་བྱས་པས་ན་བདག་ལེ་ལོ་བྱེད་པ་དང ། བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་འཛིས་གཡེན་སྤྱོ་ཞིང་གནས་པ་ནི་བདག་གི་མི་ཆའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་ཁོ་ནར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའི་གནས་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཨུ་དུམ་བ་རའི་མེ་ཏོག་ལྟར་བརྒྱ་ལ་བརྒྱ་ལམ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟ་ན་བདག་གིས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང ། མ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མཉེས་པར་བྱས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པ་ལས་ཡིད་ལ་བྱའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་དགེ་སློང་གིས་ནི་ཁྱོད་དང ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུང་འདི་ལྟར་ཁྱོད་ང་མ་མཐོང་མ་ཐོས་པར་འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་དག་བཞུགས་པ་དེ
82.79b
དག་གི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་འོད་སྲུང་ཁྱོད་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ཉིད་ལ་མཛེས་པར་གྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ཞིང་མཐོང་ནས་ཀྱང་ཉེ་བར་འོངས་ཏེ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་གསོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་མཁྱེན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དོན་གྱི་དབང་གཉིས་མཐོང་བས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཚེ་འདི་ལ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། མ་འོངས་པ་ན་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་ཁ་ཅིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་གོས་ངུར་སྨིག་དག་བགོས་ཤིང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ཁས་བླངས་ཏེ་བསླབ་པ་རྣམས་བླངས་ནས་གནས་ཁང་དུ་སོང་ངམ། ཕུག་ཏུ་སོང་སྟེ་སྒོ་བཅད་ནས་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང ། གནོད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་དང ། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་དང ། ལྷུང་བཟེད་དང ། ཆོས་གོས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་རྟོག་པ་དག་དང ། མཛའ་བཤེས་ཀྱི་ཁྱིམ་དང ། སློངས་མོ་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་ཡང་བྱེད་ལ། དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་ཡང་སེམས་ཏེ། བདག་ཅག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་མཁྱེན་མི་རིག་རྣམ་པར་མི་རྟོགས་སོ། །སྙམ་དུ་ཡང་སེམས་སོ། །འོད་སྲུང་གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་གནས་ཁང་ན་འདུག་ཀྱང་རུང ། ཕུག་ན་འདུག་ཀྱང་རུང ། འཆག་ས་ན་འདུག་ཀྱང་རུང་སྟེ། འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གམ། གནོད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གམ། རྣམ་པར
82.80a
འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གམ། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་གནས་ཁང་ངམ ། ཕུག་གམ། འཆག་ས་དེ་ན་ལྷ་གང་དག་གཉུག་མ་གཉུག་མར་གནས་པ་དེ་དག་གིས་དགེ་སློང་དེའི་སེམས་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་ནས་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་དགེ་སློང་འདི་གང་གི་ཕྱིར་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ལ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ནས་ཡི་མ་རངས་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འོད་སྲུང་དེ་ལ་ལྷ་དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་སྐུལ་བར་ཡང་བྱེད། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སྣོད་མ་ཡིན་པར་རིག་ནས་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་འཁོད་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་ལྟོས། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་དང ། ཤེས་པ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པའི་ལྷ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པ་ནས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་མི་མཁྱེན་པ་འམ། མ་གཟིགས་པ་འམ། ཐུགས་སུ་མ་ཆུད་པ་འམ། མངོན་སུམ་དུ་མ་མཛད་པ་ཅི་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདས་པ་དང ། མ་འོངས་པ་དང ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང ། དུས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། བརྗོད་པར་མི་བྱ་བའི་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་བདག་ཉིད་རང་ལ་རག་ལུས་པར་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་བདག་གི་སེམས་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ལ། གང་དག་ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས
82.80b
ཀྱང་བདག་གི་སེམས་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་པས་ན་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་མི་བྱའོ་ཞེས་བསླབ་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་གང་ཞེ་ན། བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འོད་སྲུང་འདི་ལ་དགེ་སློང་དགེ་སྦྱོང་གི་ཁ་དོག་དང ། རྟགས་དང ། དབྱིབས་ལ་གནས་ཤིང ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་དང ། སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དབེན་པའི་གནས་སུ་སོང་སྟེ་གནས་པ་ན་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཅིང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པས་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་པས་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བདག་ཉིད་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་པར་ཁས་འཆེ་བར་བྱེད་ན་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་སྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་བཞི་པ་ཡིན་ཏེ། འོད་སྲུང་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོམ་རྐུན་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་མི་གཏུམ་པ། བརླང་བ། དྲག་ཤུལ་གྱི་ལས་དང་ལྡན་པ། ཉམ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ། སྟོབས་ཆེན་པོའི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ལ། འོད་སྲུང་སྐྱེས་བུ་དེས་འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་མི་གང་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་དབྱུག་པས་བརྡེགས་སམ། མཚོན་ཀྱིས་བཏབ་བམ། ཁུ་ཚུར་གྱིས་བསྣུན་ཏེ་ཕམ་བར་བྱས་སམ། ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་མགྲོན་བུ་དང ། གསེར་དང ། ནོར་བུ་དང ། མུ་ཏིག་དང ། བཻདཱུ་རྱ་དང ། དུང་དང ། མན་ཤེལ་དང ། བྱི་རུ་དང ། ས་ལེ་སྦྲམ་དང ། དངུལ་དང ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་དང ། ཁང་ཁྱིམ་དང ། བཞོན་པ་དང ། གོས་དང ། བཟའ་བ་དང ། བཏུང་བ་དང ། མལ་ཆ་དང ། སྟན་གྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང ། ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང ། དགའ་བ་དང ། རྩེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག
82.81a
ཐམས་ཅད་བཅོམ་ཞིང་ཕྲོགས་ཏེ་ཁྱེར་བར་གྱུར་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཞི་དེ་ལས་མི་དེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་སྐྱེད་སྙམ་འམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཅིང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་དེ་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བདག་ཉིད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་ཁས་འཆེ་བར་བྱེད་ཅིང ། ཐ་ན་བསོད་སྙོམས་གཅིག་ཙམ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མང་དུ་སྐྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མི་ཟད་པ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དཔེ་བསྟན་པས་བསྡམ་པའི་གནས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོས་ན་སུ་ཞིག་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་ཐ་ན་དད་པས་སྩལ་པ་ཆབ་སྣོད་གང་ཙམ་ཡང་ལེན་པར་འགྱུར་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། མགོ་དང་གོས་ལ་མེད་འབར་བ་ལྟ་བུར་གནས་པར་བྱ་ཞིང་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་ཐ་ན་དད་པས་བྱིན་པ་ཆུ་སྣོད་གང་ཙམ་ཡང་བླང་བར་མི་བྱའོ། །འོད་སྲུང་མི་གཉིས་པ་ཆེས་གཏུམ་པ། ཆེས་བརླང་བ། ཆེས་དྲག་ཤུལ་གྱི་ལས་དང་ལྡན་པ། ཆེས་ཉམ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ། ཆེས་སྟོབས་ཆེན་པོའི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ལ། འོད་སྲུང་མི་དེས་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི
82.81b
ཁམས་ན་མི་གང་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་དབྱུག་པས་བརྡེགས་སམ། མཚོན་ཀྱིས་བཏབ་བམ། ཁུ་ཚུར་གྱིས་བསྣུན་ཏེ་ཕམ་པར་བྱས་ནས། ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་འགྲོན་བུ་དང ། གསེར་དང ། ནོར་བུ་དང ། མུ་ཏིག་དང ། བཻ་དཱུ་རྱ་དང ། དུང་དང ། མན་ཤེལ་དང ། བྱི་རུ་དང ། ས་ལེ་སྦྲམ་དང ། དངུལ་དང ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་དང ། ཁང་ཁྱིམ་དང ། བཞོན་པ་དང ། གོས་དང ། བཟའ་བ་དང ། བཏུང་བ་དང ། མལ་ཆ་དང ། སྟན་གྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང ། ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང ། དགའ་བ་དང ། རྩེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཅི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ཞིང་ཕྲོགས་ཏེ་ཁྱེར་བར་གྱུར་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཞི་དེ་ལས་མི་དེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་སྐྱེད་སྙམ་འམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཅིང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པས་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་པས་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བདག་ཉིད་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཡིན་པར་ཁས་འཆེ་བར་བྱེད་ཅིང་ཐ་ན་བསོད་སྙོམས་གཅིག་ཙམ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན། དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མང་དུ་སྐྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མི་ཟད་པ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁམས་ན་མི་གང་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྐྱོད་རྣམས་ལྟ་ཞོག་གི་།འོད་སྲུང་མི་གསུམ་པ་ཆེས་ཤིན་དུ་གཏུམ་པ། ཆེས་ཤིན་དུ་བརླང་བ། ཆེས་ཤིན་དུ་དྲག་ཤུལ་གྱི་ལས་དང་ལྡན་པ། ཆེས་ཤིན་དུ་ཉམ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ། ཆེས་ཤིན་དུ་སྟོབས་ཆེན་པོའི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ལ། འོད་སྲུང་མི་དེས་སྟོང་ཆུང་ངུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན།
82.82a
མི་གང་ཇི་སྙེད་ཅིག་སྐྱེས་པ་དེ་དག་དབྱུག་པས་བརྡེགས་སམ། མཚོན་གྱིས་བཏབ་བམ། ཁུ་ཚུར་གྱིས་བསྣུན་ཏེ་ཕམ་པར་བྱས་ནས་ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་མགྲོན་བུ་དང ། གསེར་དང ། ནོར་བུ་དང ། མུ་ཏིག་དང ། བཻ་དཱུ་རྱ་དང ། དུང་དང ། མན་ཤེལ་དང ། བྱི་རུ་དང ། ས་ལེ་སྦྲམ་དང ། དངུལ་དང ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་དང ། ཁང་ཁྱིམ་དང ། བཞོན་པ་དང ། གོས་དང ། བཟའ་བ་དང ། བཏུང་བ་དང ། མལ་ཆ་དང ། སྟན་གྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང ། ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང ། དགའ་བ་དང ། རྩེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ཞིང་ཕྲོགས་ཏེ་ཁྱེར་བར་གྱུར་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཞི་དེ་ལས་མི་དེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་སྐྱེད་སྙམ་འམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཅིང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་དེ་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པས་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་པས་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བདག་ཉིད་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་པར་ཁས་འཆེ་བར་བྱེད་ཅིང་ཐ་ན་བསོད་སྙོམས་གཅིག་ཙམ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མང་དུ་སྐྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མི་ཟད་པ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་སྟོང་ཆུང་ངུ་ཕྲ་མོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་མི་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལྟ་ཞོག་གི་།འོད་སྲུང་མི་བཞི་པ་ཆེས་ཤིན་དུ་རབ་ཏུ་གཏུམ་པ། ཆེས་ཤིན་དུ་རབ་ཏུ་བརླང་བ། ཆེས་ཤིན་དུ་རབ་ཏུ་དྲག་ཤུལ་གྱི་ལས་དང་ལྡན་པ། ཆེས་ཤིན་དུ་རབ་ཏུ་ཉམ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ། ཆེས་ཤིན་དུ་རབ་ཏུ་སྟོབས་ཆེན་པོའི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ལ། འོད་སྲུང་མི་དེས་སྟོང
82.82b
གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང ། མི་དང ། མི་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དབྱུག་པས་བརྡེགས་སམ། མཚོན་གྱིས་བཏབ་བམ། ཁུ་ཚུར་གྱིས་བསྣུན་ཏེ་ཕམ་པར་བྱས་ནས། ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་མགྲོན་བུ་དང ། གསེར་དང ། ནོར་བུ་དང ། མུ་ཏིག་དང ། བཻ་དཱུ་རྱ་དང ། དུང་དང ། མན་ཤེལ་དང ། བྱི་རུ་དང ། ས་ལེ་སྦྲམ་དང ། དངུལ་དང ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་དང ། ཁང་ཁྱིམ་དང ། བཞོན་པ་དང ། གོས་དང ། བཟའ་བ་དང ། བཏུང་བ་དང ། མལ་ཆ་དང ། སྟན་གྱི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང ། ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང ། དགའ་བ་དང ། རྩེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ཞིང་ཕྲོགས་ཏེ་ཁྱེར་བར་གྱུར་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཞི་དེ་ལས་མི་དེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་སྐྱེད་སྙམ་འམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཅིང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པར་ཤེས་བཞིན་དུ་དེ་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པས་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་པས་གཞན་དག་གི་མདུན་དུ་བདག་ཉིད་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་པར་ཁས་འཆེ་བར་བྱེད་ཅིང་ཅི་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་གིས་བདག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྙམ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེང་དུ་འབྱུང་བར་ཡང་བྱེད། དགྲ་བཅོམ་པའི་དཔེ་སྟོན་པ་ལྟར་དཔེ་སྟོན་པར་ཡང་བྱེད་ལ། དེ་ལྟར་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་འདོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས། ཐ་ན་གཞན་གྱིས་བྱིན་པའི་དད་པས་བྱིན་པ་བསོད་སྙོམས་གཅིག་ཙམ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན། དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མང་དུ་སྐྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མ
82.83a
ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མི་ཟད་པ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་དེ་བས་ན་གང་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་འཕྲོག་པར་མི་སྤྲོ་བ་དེ་ནི་སྡིག་ཅན་གྱི་འདོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེས་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། འོད་སྲུང་ངས་ནི་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་འདོད་པ་དེ་ལས་གཞན་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཤིན་དུ་ཐ་ཆད་གཅིག་ཤོས་གཞན་མ་མཐོང་ངོ ། །འོད་སྲུང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྡིག་པ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འདོད་པ་དང ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་འདོད་པ་དང ། གཞན་ཡང་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་རིགས་དག་འདོད་པ་དང ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་དག་འདོད་པ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྡིག་པ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་འགའ་ཞིག་ལ་སྨོན་པར་བྱེད་ན། ཆེར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྨོན་པར་བྱེད་ན་དེ་ཡང་དེའི་སྡིག་པ་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་ལས་དགོངས་ནས་དགེ་སློང་དག་ང་ནི་ཆེར་ན་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། སྐད་ཅིག་ཙམ་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་བསྔགས་པ་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འོད་སྲུང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་དྲི་མ་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ས་ལ་མངོན་བར་ཞེན་པ་དང ། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་དང ། བསླབ་པ་ལས་འདའ་བ་དང ། མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འདོད་པ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་དྲི་མ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་བྱའོ། །འོད་སྲུང་དགེ་སྦྱོང་དང ། བྲམ་ཟེ་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ། སྡིག་པ་འདོད་པ་མེད་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། དྲང་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་གཡོ་མེད་པ། སྒྱུ་ཅན་མ་ཡིན་པ། ཁེངས་པ་མ་ཡིན་པ
82.83b
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས་ན་འོད་སྲུང་དེ་དག་དབུགས་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཐོས་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དག་དགའ་བ་དང་མགུ་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀུར་སྟི་བྱས། བླ་མར་བྱས། རི་མོར་བྱས། མཆོད་པ་བྱས་པ་བས་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ། འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞིག་གིས་སྦྱིན་པ་པོ་གང་གི་དད་པས་བྱིན་པ་ཐ་ན་ཆུ་སྣོད་གང་ཙམ་ཞིག་བདག་གིར་བྱས་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་རྒྱ་ཆེ་བར་འགྱུར་གྱི། གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀུར་སྟི་བྱས། བླ་མར་བྱས། རི་མོར་བྱས། མཆོད་པ་བྱས་པ་དེ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་ཇི་ལྟར་མི་བླུན་པོ་སྡིག་པ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་དེས་གང་གི་དྲུང་ནས་ཆོས་གོས་སམ། བསོད་སྙོམས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དེའི་དོན་དེ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ནི་དགྲ་བོ་དང ། གཤེད་མ་དང ། ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང ། ཕས་ཀྱི་དགྲས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །འོད་སྲུང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆ་ཕྲ་བ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཆ་ཕྲ་བ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མདའ་འཕངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་རྙེད་པ་ལ་ཕྲག་དོག་གི་ཆོས་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དང ། སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ཐོས
82.84a
ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཉེས་པ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ལས་འདས་སམ། བསླབ་པ་ལས་འདས་ན་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་འཆབ་པར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་མི་བྱེད། འཆགས་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། ཤེས་ཤིང་རྟོགས་བཞིན་དུ་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འོད་སྲུང་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆ་ཕྲ་བ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཆ་ཕྲ་བ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མདའ་འཕངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང ། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང ། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལྟར་བཅོས་པ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རྒྱགས་ཤིང་བག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྒྱགས་ཤིང་བག་མེད་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པས་རྒྱགས་ཤིང་དེ་མང་དུ་ཐོས་པས་བག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང ། རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྒྱགས་ཤིང་དེ་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་པས་བག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང ། མཛའ་བཤེས་ཀྱི་ཁྱིམ་དང ། སློངས་མོ་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་གྱིས་རྒྱགས་ཤིང་དེ་མཛའ་བཤེས་ཀྱི་ཁྱིམ་དང ། སློངས་མོ་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་གྱིས་སྤགས་པས་བག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང ། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པས་རྒྱགས་ཤིང་དེ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང ། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པས་རྒྱགས་པས་བདག་ལ་བསྟོད་པར་བྱེད། གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུང་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རྒྱགས་ཤིང་བག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྒྱགས་ཤིང་བག་མེད་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན
82.84b
དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དགེ་སྦྱོང་ལྟར་བཅོས་པ་ངུར་སྨྲིག་འཚལ་བ་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མ་མཆིས་པར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ནུབ་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར་བ་ཅི་འདྲ་བ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཏམ་འདི་ཡོངས་སུ་དྲིས་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་བྱས་ཐོང་ཤིག་།དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོད་སྲུང་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་གི་སྡིག་པ་འདོད་པ་དང ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་དང ། གཡོ་དང ། ཆོམ་རྐུན་དང ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང ། བདུད་ཀྱི་ཉེས་པ་དང ། བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡང་དག་ཐམས་ཅད་བརྗོད་ཅིང་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་གྱུར་ན། འོད་སྲུང་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་སྡིག་པ་ཀུན་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ཐོས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཡང་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང ། ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར
82.85a
བཞུགས་སུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་སྟོང་སྙེད་ཅིག་གིས་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་སྡིག་པ་འདོད་པ་དང ། སྡིག་པ་འཛིན་པ་དེ་དག་ལས་ཕྱིར་གཟུང་བ་འམ། བཟློག་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །འོད་སྲུང་གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བར་སྤྲོ་འམ། སེམས་ཅན་བསམ་བ་དགེ་བ་གང་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་པ་ལ་གུས་པར་ཉན་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་གྲོང་དང ། གྲོང་ཁྱེར་དང ། གྲོང་རྡལ་དང་བཅས་པ། བྲག་དང་རི་བོའི་ཟོམ་དང་བཅས་པ། རྒྱ་མཚོ་དང ། ཆུ་ཀླུང་དང ། ནགས་ཚལ་དང་བཅས་པ་འདི་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་ཕྲག་པ་འམ། སྤྱི་བོ་ལ་འཚལ་བར་ནི་སྤྲོ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ལགས་པ་དེ་དག་གི་ལོག་པར་སྨྲ་བའི་སུག་ལས་དེ་དག་ཉན་པར་ནི་མི་སྤྲོ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་རྒྱ་ཤུག་གམ། ཏིལ་ལམ། འབྲས་བུ་གཅིག་གིས་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་འཚོ་བར་ནི་སྤྲོ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ལགས་པ་དེ་དག་གི་ལོག་པར་སྨྲ་བའི་སུག་ལས་དེ་དག་ཉན་པར་ནི་མི་སྤྲོ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་བསྐལ་པའི་ཞུགས་ཆེན་པོ་འབར། ཀུན་དུ་འབར། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་མཆེད་ཅིང་འབར་བར་གྱུར་བའི་ནང་དུ་སྤྱོད་ལམ་བཞི་པོ་དག་གིས་དགུང་ལོ་བྱེ་བ་སྙེད་དུ་གནས་པར་ནི་སྤྲོ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག
82.85b
སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ལགས་པ་དེ་དག་གི་ལོག་པར་སྨྲ་བའི་སུག་ལས་དེ་དག་ཉན་པར་ནི་མི་སྤྲོ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྲོ་བ་དང ། སྐྱོ་བ་དང ། སྨད་པ་དང ། བཤུང་བ་དང ། བསྡིགས་པ་དང ། བརྡེག་བཙོག་དག་བཟོད་པས་དང་དུ་ལེན་པར་ནི་སྤྲོ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་མི་བླུན་པོ་ཆོས་ཀྱི་རྐུན་པོ། ཆོས་ཀྱི་ཆོམ་རྐུན་པོ། ཆོས་ལ་མུ་ཅོར་སྨྲ་བ། ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་སྟོན་པ་དག་གི་ལོག་པར་སྨྲ་བའི་སུག་ལས་དེ་དག་ཉན་པར་ནི་མི་སྤྲོ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཉི་ཚེ་བར་སྤྱོད་པ་ཉི་ཚེ་བའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ལགས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་ཁུར་འདེག་པའི་རྡོ་མི་ཐོགས་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཁུར་འདེག་པར་རྡོ་ཐོག་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་འདི་ལ་བདག་དཔེར་བརྗོད་པར་སྤོབས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་རྒས་ཤིང་གཏུགས་ལ་འཁོགས་པར་གྱུར་ཅིང་དེ་ཡང་ན་ཚོད་དགུང་ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ལགས་པར་གྱུར་ལ། མི་དེ་བྲོ་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་ཤིང་གློ་བ་མི་བདེ་ནས་མཆིས་མལ་གྱི་ཁྲི་སྟེང་དུ་མཆིས་ཉལ་བར་གྱུར་ན་མི་ཤེས་རབ་འཆལ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཕྱུག་ལ་ནོར་མང་བ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ལ་ལ་ཞིག་དེར་མཆིས་ནས་མི་མཆིས་མལ་གྱི་ཁྲི་སྟེང་ན་མཆིས་ཉལ་བ་དེ་ལ་ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁོ་བོའི་གཏེར་འདི་ཁྱོད་ལ་གདམས་ཀྱིས་ཁོ་བོ་གང་གི་ཚེ་ལོ་བཅུ་འམ། ཉི་ཤུ་ཙམ་ན་ཡུལ་གཞན་ནས་ཕྱིར་འོང་བ་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཏེར་འདི་ཁོ་བོ་ལ་ཕྱིར་བྱིན་ཅིག་ཅེས་དེའི་སུག་པར་གཏེར་འདོམས་པར་བགྱིད་ཅིང་དེ་ལྟར་གཏམས་ནས་ཡུལ་གཞན་དུ་མཆིས་པར་གྱུར་ལ། མི་མཆིས་མལ་གྱི་ཁྲི་སྟེངས་ན་མཆིས་ཉལ་བ་དེ་བུ་ཡང་མ་མཆིས། བུ་མོ་ཡང་མ་མཆིས། འཁོར་ཀྱང་མ་མཆིས་ལ། དེ་ནས་མི་དེ་ཡུལ་གཞན་དུ་མཆིས་ནས་རིང་པོ་མ་ལགས་པར་དེ་ཡང་འགུམ་པའི་དུས་བགྱིས་པར་གྱུར་ན་ནོར་གྱི་ཚོགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད
82.86a
ཀྱང་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་བའི་སླད་ན། མི་དེ་སླར་མཆིས་ན་སུ་ལ་ཇི་སྐད་བགྱིད་ཡང་མ་མཆིས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཞིག་ཉན་ཐོས་ཉི་ཚེ་བར་སྤྱོད་པ། ཉི་ཚེ་བའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ། ཟླ་བོ་མ་མཆིས་པ། ཡུན་རིང་པོར་མི་གནས་པ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་འདོམས་པར་བགྱིད་ན་དེ་ཡང་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་མི་འགྱུར་བར་འཚལ་བར་བགྱི་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཤེས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་དཔེའི་སྤོབས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོས་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀུན་དུ་སྐྱོ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་ངས་ཤེས་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ལ་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལ་བདག་དཔེ་གཉིས་པ་བརྗོད་པར་ཡང་སྤོབས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་མི་བྲོ་ནད་མ་མཆིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་བྲོ་ནད་དང་བྲལ་བ། དགུང་ལོ་འབུམ་ཕྲག་དུ་མར་འཚོ་བ། གཞོན་ནུ་ཐོར་བུ་ལང་ཚོ་ལ་བབ་པ། གཡོག་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། དགེ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན། བྱམས་པ་དང་ལྡན་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ། ཡིད་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ། སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་དང ། ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྨན་པ་དང ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང ། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དོན་དང ། སྨན་པ་དང་བདེ་བའི་སླད་དུ་ཞུགས་པ། རྟུལ་བ་བརྟན་པ་ལ་ལ་ཞིག་མཆིས་པར་གྱུར་ལ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེའི་གན་དུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་མཆིས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྐྱེས་བུ་ཁོ་བོའི་གཏེར་འདི་ཁྱོད་ལ་གདམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་གཏེར་འདི་ལེགས་པར་སྦ་བ་དང་།
82.86b
ལེགས་པར་བསྲུང་བར་གྱིས་ཤིག་།ཁོ་བོ་གང་གི་ཚེ་ལོ་བཅུ་འམ། ཉི་ཤུ་ཙམ་ན་ཡུལ་གཞན་ནས་ཕྱིར་འོང་བ་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཏེར་འདི་ཁོ་བོ་ལ་ཕྱིར་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། དེའི་སུག་པར་གཏེར་དེ་གདམས་ན་མི་དེ་ནི་གཏེར་དེ་བླངས་ནས་ལེགས་པར་སྦེད་པ་དང ། སྲུང་བར་བགྱིད་ཅིང་མི་དེ་སླར་མཆིས་ནས་ཀྱང་གཏེར་དེ་སླར་སྩོལ་བར་བགྱིད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་འདོམས་པར་བགྱིད་ན་དེ་ནི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་མང་པོར་ཡང་ཆབ་འཚལ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཡང་སྨན་ཐོགས་པར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་དང ། ཆོས་ཀྱི་གདུང་དང ། དགེ་འདུན་གྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡང་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པར་བགྱིད་པའི་བགྱི་བ་དེ་དང ། དོན་དེ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་རྡོ་མི་ཐོག་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་འཁོར་འདི་ཉིད་དུ་འདུས་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་མཆིས་ལགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག་དང ། འདིས་ནི་སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མ་མཆིས་པར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་འཛིན་པར་འགྱུར། རྒྱས་པར་བགྱེད་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ལགས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང
82.87a
བསྐུར་བའི་བུ་ཐུ་བོ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་པོའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་སྲིད་བགྱིད་དུ་སྩོལ་པར་འགྱུར་བ་ལགས་པས་དེ་ནི་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་དེ་ཉིད་མཆིས་བཞིན་དུ་ཡང་རྒྱལ་སྲིད་ལ་སྤྲོ་བར་བགྱིད་ཅིང་ཆོས་དང་ལྡན་པར་ཡང་གྱུར་ན། དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཡང་སེམས་ལགས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་འདིའི་འོག་ཏུ་ནི་བདག་གིས་རྒྱལ་པོ་བགྱིའོ་སྙམ་ནས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་བགྱི་བ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བགྱིད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་འདི་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་བགྱིད་དུ་སྩལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་པས་འདིས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀུན་དུ་སྲུང་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བགྱི་འཚལ་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གཡས་པ་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་བརྐྱང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་པར་དགེ་བའི་རྩ་བས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱག་འཇམ་པ། མཆོག་ཏུ་མཉེན་པ། ཀ་ཙ་ལིན་དི་ལྟར་རེག་ན་བདེ་བ་རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་ཁུ་བས་བསྒོས་པའི་མདོག་འདྲ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་མགོ་བོར་བཞག་སྟེ་བྱུགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བྱམས་པ་ཁྱོད་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་དང ། ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང ། སངས་རྒྱས་དང ། ཆོས་དང ། དགེ་འདུན་གྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར
82.87b
སྤྲོ་བར་གྱིས་ཤིག་།བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་སྤྱི་བོར་ཕྱག་གཡས་པ་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་བཞག་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལན་གསུམ་དུ་རབ་ཏུ་གཡོས་ཏེ། གཡོས། རབ་ཏུ་གཡོས། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་གཡོས། འགུལ། རབ་ཏུ་འགུལ། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་འགུལ། ལྡེག་།རབ་ཏུ་ལྡེག་།ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ལྡེག་ཅིང ། འཇིག་རྟེན་དུ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར། ས་བླ་བ་དང ། བར་སྣང་ལ་གནས་པ་དང ། འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ཁྱོད་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྨན་པ་དང ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང ། འཇིག་རྟེན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དོན་དང ། སྨན་པ་དང ། བདེ་བའི་སླད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་དང ། ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱི་བ་དང ། ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་སྤྲོ་བར་མཛོད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་དཔུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སེམས་ཅན་གཅིག་གི་དོན་གྱི་སླད་དུ་ཡང་སླད་མའི་མཐའི་མུའི་བར་དུ་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་ཡང་སྤྲོ་ལགས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་སླད་དུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མ་མཆིས་པར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་དང ། རྒྱས་པར་བགྱི་ལགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་པུས་མོ་གཡས་པའི
82.88a
ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སུ་ལ་ཡང་འགྲན་པར་མི་བགྱིད། ང་རྒྱལ་མི་བགྱིད་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་འདི་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་སུག་ལས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཁུར་གང་འདེག་པར་བགྱིད་པའི་ཁུར་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདེག་པར་རྡོ་མི་ཐོག་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། བྱམས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ངའི་སྤྱན་སྔ་ན་ཁྱོད་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་སྒྲ་འདི་ལྟ་བུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་གི་སྤྱན་སྔ་དག་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཤིང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ལགས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་མཆིད་ཀྱིས་འཆེ་བ། དགེ་སྦྱོང་དུ་མཆིད་ཀྱིས་འཆེ་བ། གླེན་པ། བླུན་པོ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འཚལ་བ། རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་ལ་གདུ་བ། མཛའ་བཤེས་ཀྱི་སྡུམ་པ་དང ། སློངས་མོ་སྟེར་བའི་སྡུམ་པ་ལ་གདུ་བ། བསོད་སྙོམས་ལ་སྦྱོར་བར་བརྩོན་པ་དེ་དག་གི་ནི་ནོངས་པའི་གནས་བདག་ལ་བཀའ་སྩལ་དུ་གསོལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར
82.88b
བདག་གིས་རྒྱུ་དེ་དག་ཐོས་ནས་དེ་དག་རྟོགས་པས་མྱུར་བ་མྱུར་བར་སྤོང་བར་བགྱིད་ཅིང ། ནོངས་པ་དེ་དག་ལས་བདག་འདི་སྲུང་བར་བགྱིད་པ་དང ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ལགས་པ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ལ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་མཁྱེན་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་རྟོགས་སོ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སླད་དུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བྱམས་པ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ཉེས་པའི་གནས་གང་ཡིན་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། བྱམས་པ་དེ་ལ་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁས་འཆེ་བ་མང་པོ་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་སྡིག་པ་འདོད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་བཤད་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁས་འཆེ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྙེད་པ་འདོད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་འདོད་པ་དང ། གཡོ་བྱེད་པ་དང ། ཡང་བའི་འཚོ་བས་འཚོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཁས་འཆེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཁས་འཆེ་བ། ཁྱིའི་ཆོས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མང་པོ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཁྱི་ནི་སྔོན་ལན་འགའ་ཕྱིན་པའི་ཁྱིམ་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཁྱི་གཞན་ཞིག་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་འོང་བ་མཐོང་ན་ཁྱིམ་འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་དེ་ལ་ཟུགས་པར་བྱེད། འཁྲེན་སྐད་འབྱིན། ཁྲོ་བས་ལྟ་བར་བྱེད། གནོད་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། གཞན་གྱི་ཁྱིམ་བདག་གིར་བྱེད་ཅིང་བདག་གི་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་སྐྱེད
82.89a
པར་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཁས་འཆེ་བ། ཁྱིའི་ཆོས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་དང ། གཞན་གྱི་གྲོང་དག་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང ། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། དགེ་སློང་དེས་སྔོན་ཕྱིན་པའི་ཁྱིམ་དེར་དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་འོང་བ་མཐོང་ན་དེ་ཁྱིམ་འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་ཁྲོ་བས་ལྟ་བར་བྱེད། གནོད་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད། ཐབ་མོ་དང ། འཐབ་པ་དང ། རྩོད་པ་དང ། འགྱེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད། ཕན་ཚུན་དབྱེན་གྱི་ཚིག་སྨྲ་བར་བྱེད། ཚིག་རྩུབ་པོ་རྫོད་པར་བྱེད། གཅིག་ལ་གཅིག་དགེ་སློང་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ། །དགེ་སློང་མ་དགེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་མི་སྙན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཁྱིམ་བདག་ལ་ཡང་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཁོ་བོ་དང་བསྟེན་པར་འདོད་ན། དགེ་སློང་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་དང་བསྟེན་པར་མི་བྱ་ཞིང་དགེ་སློང་མང་དགེ་མོ་ཞིག་དང་ཡང་མ་སྟེན་ཅིག་ཅེས་ཟེར་ཏེ། དེ་དག་ནི་སྐྱུགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། རིང་དུ་མི་གནས་པ། སྨད་པར་བྱ་བའི་ཁ་ཟས་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་པོ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཡི་དགས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ཅིང་དབུལ་བ་དང ། སེམས་དམན་པ་དང ། སེར་སྣ་དང་ལྡན་པ་དང ། བདག་ཉིད་གསོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་ཁས་འཆེ་བར་བྱེད་ཅིང ། བདག་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང ། སྡིག་པ་ཅན་གྱི་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། སྡིག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཞན་དག་གི་བསྔགས
82.89b
པ་ཡང་བརྗོད་ནས་ཟས་དང་གོས་སྒྲུབ་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟར་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲག་ཅིང་སེང་གེའི་ལས་རྣམས་བྱ་བའི་རིགས་བ་ཝའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཤིང་ཝའི་ལས་རྣམས་བྱེད་པ་དང ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ཡུན་མི་རིང་བ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་མི་བྱེད་ལ། སེར་སྣས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཅིང་ཡོ་བྱད་ཀྱི་དྲི་མས་སྤགས་པ་དེ་དག་གིས་གཏོང་བ་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱས་པ་དང ། ཕན་པའི་དངོས་པོའི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་གནོད་སེམས་དང ། ཐབ་དང ། ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཉེས་པ་མང་པོ་དང ། བཟོད་པའི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་གནོད་སེམས་ཀྱི་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དང ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དག་གི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་སྦྱིན་པ་འམ། སྙན་པར་སྨྲ་བ་འམ། དོན་སྤྱོད་པ་འམ། དོན་འཐུན་པར་སྡུད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ཇི་ཙམ་དུ་མི་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། དེ་དག་ནི་ཚིག་ཙམ་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། དེ་དག་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དང ། འདྲེས་པའི་སྤྱོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་མོས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང ། ཆེས་གྲངས་མེད་པ་དང ། ཆེས་ཤིན་དུ་གྲངས་མེད་པ་དང ། རྒྱ་ཆེ་བ་དང ། ཚད་མེད་པ་དང ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བླ་མ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། བྱམས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ད་ལྟར་ང་བཞིན་དུ་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པ
82.90a
ཁོ་ནའི་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ ། །བྱམས་པ་དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་བརྩོན་འགྲུས་མོས་ཤེས་བྱ་བ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ། བློ་དང་ལྡན་པ། འདོད་པ་ཆུང་བ། ཆོག་ཤེས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་གྲོང་ཁྱེར་དང ། གྲོང་རྡལ་དང ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང ། ཡུལ་འཁོར་དེ་དག་ཏུ་སོང་སྟེ་ཕྱིན་པ་དང ། ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་རྒྱལ་པོ་དང ། བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང ། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་རི་མོར་བྱས་མཆོད་པ་བྱས། བཀུར་སྟི་བྱས། བླ་མར་བྱས། ཤེས་པར་བྱས། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་ཁྱིམ་གང་དུ་ཞུགས་ཤིང་གང་ལས་ཚིག་སྙན་པ་དང ། བདག་ལ་གུས་པར་ཉན་པ་དང ། བཟའ་བ་དང ། བཏུང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་བའི་ཁྱིམ་དེར་ནི་ལན་གཉིས་སུ་འགྲོ་བར་སེམས་སྐྱེས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་འཇུངས་པ་དང ། མ་དད་པ་དང ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་གཞན་དག་ཏུ་སོང་ཞིང་དེ་དག་ཏུ་སོན་པ་དང ། དེ་ལ་དེ་དག་འོངས་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་ཀྱང་མི་ཟེར། དེ་དག་ཚིག་སྙན་པ་ཡང་མི་བརྗོད་པའི་སྟེང་དུ་དེ་ལ་ཁྲོ་བར་བྱེད། གཤེ་བར་བྱེད་ན་ཡང་དེ་བཟོད་པའི་གོ་བགོས་ཤིང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པས་འགྲོ་ལ་ཁྱིམ་དེ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་མོས་དེས་ཁྱིམ་གང་དག་དད་པར་བྱས་པ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་གོས་དང ། བསོད་སྙོམས་དང ། མལ་ཆ་དང ། སྟན་དང ། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང ། ཡོ་བྱད་དག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གཞན་དག་གི་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་ཁྱིམ་དེ་དག་ཏུ་ཡང་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་ཅིང་འགྲོ་བར་སེམས་སྐྱེད་པར་ཡང་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དེ་དག་ལ་ཕྲག་དོག་དང ། སེར་སྣའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་སྙམ་འམ། བྱམས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །
82.90b
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་མོས་དེ་ཁྱིམ་གང་དག་ནས་ཚིག་སྙན་པ་དང ། བདག་ལ་གུས་པར་ཉན་པ་དང ། བཟའ་བ་དང ། བཏུང་བ་རྙེད་པའི་ཁྱིམ་དེ་དག་མངོན་པར་དད་པར་བྱས་ཤིང་དགེ་སློང་གཞན་དག་གི་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱས་ནས། དེ་དག་ཏུ་ལན་གཉིས་སུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། འཇུངས་པ་དང ། མ་དད་པ་དང ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་དད་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་ཁྲོ་ཞིང་གཤེ་ན་ཡང་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དང ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉིད་དང ། འདོད་པ་ཆུང་བ་ཉིད་དང ། ཆོག་ཤེས་པ་ཉིད་དང ། ངེས་པ་ཉིད་དང ། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས། བྱམས་པ་དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཁྱིམ་བདག་དད་པར་བྱས་ཤིང་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱེད་ཀྱི། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གོས་དང ། བསོད་སྙོམས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་མོས་ཤེས་བྱ་བར་གྱུར་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ཡིད་གཉིས་དང ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་མོས་ཤེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱམས་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་མོས་དེའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ། དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཡང་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང་དེ་དག་གི་ཆོས་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་ཡང་བྱའོ།། །། བམ་པོ་གཉིས་པ། བྱམས་པ་ཡང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཁས་འཆེ་བའི་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་རྙེད་པ་དང ། ཆོས་གོས་དང ། བསོད་སྙོམས
82.91a
ཀྱི་དོན་དུ་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་གྱི། ཁྱིམ་པ་རྣམས་དད་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་དང ། འབྱེད་པ་དང ། རྩོད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་གཞན་དག་གིས་མ་རྙེད་པས་ཡི་རངས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྙེད་པས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་གཞན་དག་གིས་རྙེད་པས་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་རྙེད་པས་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་བལྟ་བར་གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། དེ་དག་ཇི་ཙམ་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་འདི་ལྟར་དེས་ནི་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཞེས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཚོང་དཔོན་ནམ་ཁྱིམ་བདག་ཅིག་ལ་བུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ་ཕངས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་བདོག་པར་གྱུར་བ་དེ་ལ་ལན་འགའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོས་བཙོན་རར་བཅུག་པར་གྱུར་ན་བྱམས་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཚོང་དཔོན་ནམ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་རྒྱལ་པོའི་བཙོན་ར་དེར་འཇུག་པར་འགྱུར་སྙམ། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བུ་གཅིག་པ་དེ་ཐར་པར་བགྱི་བའི་བསམ་པས་བདག་གིས་བུ་གཅིག་པ་འདི་བཙོན་ར་འདི་ནས་མྱུར་དུ་ཐར་པར་བགྱིའོ། །སྙམ་ནས་བུ་གཅིག་པ་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་ཁོ་ན་དག་གིས་བཙོན་ར་དེར་འཇུག་པར་བགྱིད་དེ། ཐར་པ་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་དག་གིས་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་བར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་ངས་དཔེ་དེ་ནི་དོན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་དོན་ཀྱང་གང
82.91b
ཞིག་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བཙོན་ར་དེ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཚོང་དཔོན་ནམ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བུ་གཅིག་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཚོང་དཔོན་ནམ། ཁྱིམ་བདག་དེ་རྒྱུ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞིང་ཆེད་ཀ་གཞན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། བུ་གཅིག་པ་དེའི་དོན་དུ་བཙོན་ར་དེར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་གོས་ཀྱི་ཆེད་དང ། བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་མི་བྱའི། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་ཡང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དགེ་སློང་ལུས་མ་བསྒོམས་པ། སེམས་མ་བསྒོམས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བསྒོམས་པ། ཤེས་རབ་མ་བསྒོམས་པ་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་གོས་དང ། བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མེ་ཏོག་གི་སྐྱེས་དག་དང ། འབྲས་བུའི་སྐྱེས་དག་དང ། ལོ་མའི་སྐྱེས་དག་དང ། ཡོ་བྱད་ཀྱི་སྐྱེས་དག་དང ། བྱས་པའི་ལན་གྱི་སྐྱེས་དག་གིས་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་བྱམས་པ་དགེ་སློང་གིས་ནི་མེ་ཏོག་ཕྲེང་རྒྱུད་ལྟ་བུར་མི་བྱ་ཞིང་བྲན་དང་ལས་མི་ལྟ་བུར་ཡང་མི་བྱའོ། །བྱམས་པ་དགེ་སློང་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེས་གཞན་བསྐུར་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་དང ། གཞུང་ལ་ཤིན་དུ་ཞུགས་པ་དང ། འཇིགས་པ་མེད་པ་དང ། བརྐམ་ཆགས་མེད་པ་དང ། ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་དང་།
82.92a
ཁ་གསག་མེད་པ་དང ། བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་པར་བྱ་ཞིང་ཆོས་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་ནས་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །ཁྱིམ་རྣམས་སུ་སོང་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང ། ཆོས་དང ། དགེ་འདུན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང ། སྦྱིན་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། བཟོད་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བསམ་གཏན་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱ་བའི་སྐྱེས་མ་གཏོགས་པར་ཁང་ཁྱིམ་གྱི་ཆེད་དམ། ཞིང་ལས་ཀྱི་ཆེད་དམ། རྙེད་པའི་ཆེད་དམ། རེག་པ་བདེ་བའི་གཏམ་འམ། རྒྱལ་པོའི་གཏམ་འམ། ཆོམ་རྐུན་གྱི་གཏམ་འམ། གྲོང་གི་གཏམ་འམ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཏམ་འམ། ལྗོངས་ཀྱི་གཏམ་འམ། བུའི་གཏམ་འམ། བུ་མོའི་གཏམ་འམ། གཞན་གྱི་སྐྱེས་དག་མི་བྱའོ། །བྱམས་པ་གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞིག་ལ་བྱིན་པ་དང ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་བྱིན་པར་གྱུར་ན་ནོར་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཙམ་དང ། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་དེས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་འམ། ཕན་བཏགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། དེ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཞིག་ཉན་དུ་བཅུག་སྟེ། དེ་དེའི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པར་གྲགས་ཤིང་ཐོས་པ་ཙམ་ཁོ་ནར་ཟད་ཀྱི། རེ་ཤིག་དད་པ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་རྒྱས་པ་དང ། ཕན་འདོགས་པ་དང ། སྙིང་བརྩེ་བ་ཆེས་ཤིན་དུ་མང་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དགེ་སློང་དེ་དག་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་ཞུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་སྤངས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི
82.92b
གཏམ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང་ཇི་ཙམ་དུ་དོན་མེད་པ་ཆེན་པོས་ཁྱིམ་དེར་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་འདི་ལྟར་གསེར་རམ། དངུལ་ལམ། ནོར་བུ་དག་གམ། རིན་པོ་ཆེ་དག་གམ། མུ་ཏིག་དག་གམ། བཻདཱུ་རྱ་དག་གམ། དུང་དག་གམ། མན་ཤེལ་དག་གམ། བྱི་རུ་དག་གམ། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་དག་གིས་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་མི་འགྱུར། སེམས་ཅན་ན་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ནད་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མི་འགྱུར། སེམས་ཅན་རྒ་བ་དང ། འཆི་བ་དང ། མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང ། འཁྲུག་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་རྒ་བ་དང ། འཆི་བ་དང ། མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང ། འཁྲུག་པ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཆོས་ཐོས་པས་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་ན་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ན་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར། སེམས་ཅན་རྒ་བ་དང ། འཆི་བ་དང ། མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང ། འཁྲུག་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འཁྲུག་པ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་དགོངས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སྐད་ཅེས། སྟོང་ཆེན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་གསེར་དག་གིས། །བཀང་སྟེ་གང་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི། །ཚིག་བཞིའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བརྗོད་པས། །ཇི་ལྟར་ཕན་འདོགས་དེ་ལྟར་འགྱུར་མ་ཡིན། ཕན་འདོགས་བྱེད་པར་འདོད་པ་གང་ཞིག་གིས། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བདེ་བ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀུན། །སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་པ་བས། །གང་གིས་དེ་ལ
82.93a
སངས་རྒྱས་ལུགས་ཀྱི་ནི། །ཚིག་བཞིའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བསྒྲགས་ན། །དེ་ནི་ཤིན་དུ་ཕན་འདོགས་མཆོག་ཡིན་ཏེ། །དེས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་བཀང་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་དབུལ་བར་ཕུལ་བ་བས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཅིག་བསྒྲགས་པར་གྱུར་ན་དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མི་གང་གིས་ནི་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཆོག་རིན་ཆེན་གང་བྱས་ཏེ། །དགའ་མཆོག་སེམས་ཀྱིས་རྒྱལ་ལ་ཕུལ་བ་དང ། །གང་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་ཚིགས་བཅད་བྱིན། །རིན་ཆེན་སྦྱིན་པ་ཤིན་དུ་རྒྱ་ཆེན་དེས། །ཚིགས་བཅད་སྦྱིན་པ་སྙིང་རྗེས་བསྒྲུབས་དེ་ལ། །ཆར་ཡང་མི་ཕོང་གྲངས་སུའང་མ་ཡིན་ན། །གཉིས་སམ་གསུམ་ལ་བསམ་དུ་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱག་གཡས་པའི་དཀྱིལ་ན་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་རྒྱུ་འཐུན་པས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འོད་ཟེར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡོད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བཞེད་ན་ཕྱག་གཡས་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་ཡོག་པར་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་མཛད་ཅིང་ཟས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས། སྐོམ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྐོམ། གོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་གོས། རིན་པོ་ཆེ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་དང ། གང་ཅི་འདོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྦྱིན་པར་ཡང་སྤྱོད་མོད་ཀྱི། དེ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་འཁོར་བའི
82.93b
རྒྱ་མཚོ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ནས་ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲིའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དེ་ལས་ཐར་པར་མི་འགྱུར་བས་བྱམས་པ་ང་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་དེ་ལྟ་བུ་དག་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེ་ཐོས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གཏན་དུ་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ངའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང་ཁྱོད་ཟང་ཟིང་ལ་གདུ་བར་མི་བྱའི། ཁྱོད་ཆོས་ལ་གདུ་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་ཡང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཁས་འཆེ་བ་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་ལྟུང་བ་ལྷག་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་ལུས་མ་བསྡམས་པ་དང ། ངག་མ་བསྡམས་པ་དང ། ཡིད་མ་བསྡམས་པས་སྡིག་པའི་ལས་ལྷག་པར་སྤྱད་ནས་ཉེས་པ་བཤགས་པ་ཙམ་གྱིས་དག་པར་འགྱུར་བར་སེམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅད་སྡོམ་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། ཕྱིན་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡམ་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ངས་ནི་སྔོན་བྱས་པའི་སྡིག་པའི་ལས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་ལྷག་པར་ལྟུང་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱས་ནས་ཉེས་པ་བཤགས་ཤིང་སྦྱང་བ་ཙམ་གྱིས་དག་པར་འགྱུར་བར་སེམས་ཤིང་ཕྱིན་ཅད་སྡོམ་པར་ནི་མི་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་གཞན་ཡང་ངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་བསགས་ཤིང་བྱས་པས་ན་མི་དགེ་བའི་ལས་ཆུང་ངུས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་འམ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སམ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན
82.94a
ནམ་དབུལ་པོར་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་ལྟུང་བར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་མྱུར་དུ་མེད་པར་བྱ་ཞིང་འཛེ་མདོག་དང་ལྡན་པ་དང ། བསླབ་པ་འདོད་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་དང ། རྟག་ཏུ་ཡིད་སྐྱོ་བ་དང ། སྲིད་པར་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་སྐྲག་པར་བྱའོོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་རྒལ་ནས་ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་བྱའོ། །གྲོལ་ནས་དགྲོལ་བར་བྱའོ། །དབུགས་ཕྱིན་ནས་དབུགས་དབྱུང་བར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱའོ། །ཞེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱམས་པ་ངས་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པ་དང ། བདུད་དང་བཅས་པ་དང ། ཚངས་པ་དང་བཅས་པ་དང ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྟེང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ཇི་སྙེད་པ་དང ། ཁུར་ཇི་སྙེད་པ་དང ། དགོས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དང ། དོན་བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དང ། བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ནི་སེམས་ཅན་འགའ་ལ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྲག་དང ། རི་དང ། རྒྱ་མཚོ་དང ། ཆུ་ཀླུང་དང ། ནགས་ཚལ་དང་བཅས་པ་འདི་མི་ལ་ལ་ཞིག་གི་སྤྱི་བོ་འམ། ཕྲག་པའི་སྟེང་དུ་བཞག་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྲག་དང ། རི་དང ། རྒྱ་མཚོ་དང ། ཆུ་ཀླུང་དང ། ནགས་ཚལ་དང་བཅས་པ་འདི་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པ་འམ། བསྐལ་པ་རྒྱ་འམ། བསྐལ་པ་སྟོང་ངམ། བསྐལ་པ་འབུམ་གྱི་བར་དུ་གདེག་པར་བྱ་ཞིང་གཞག་པར་མི་བྱ། ངལ་བསོ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་བསྒོ་བར་གྱུར་ན། བྱམས་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེའི་ཁུར་དེ་ཆེ་བ་དང ། སྤྲོ་བ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང ། མཐུ་སྟོབས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང ། བརྩོན
82.94b
འགྲུས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་སྙམ་འམ། བྱམས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། བྱམས་པ་དེ་བས་ཀྱང་གང་ཞིག་གིས་ཀྱེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ངས་ཁྱེད་ཅག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁུར་དང ། སྤྲོ་བ་དང ། མཐུ་སྟོབས་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ནི་ཆེས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གི་ལས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་དུ་གྱུར་ལ། དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གཅིག་གིས་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་ལས་ཀྱི་མཐའ་འགའ་ཙམ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མ་གྱུར་ན། བྱམས་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེའི་ལས་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་སྙམ་འམ། བྱམས་པས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། བྱམས་པ་དེ་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་དགྲོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ནས་ལས་སུ་བྱ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཆེས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་ལ་ལ་ཞིག་བུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ། ཕངས་པ
82.95a
ཡིད་དུ་འོང་བ། མཐོང་ན་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ཞིག་བདོག་པར་གྱུར་ལ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ཉེས་པ་འགའ་ཞིག་གི་ལེ་ལན་གྱིས་བུ་གཅིག་པ་དང་བཅས། ཆུང་མ་དང་བཅས། ལས་བྱེད་པ་དང ། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་རྣམས་དང་བཅས། ནོར་དང ། དབྱིག་དང ། ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་བཀུག་པར་གྱུར་ཅིང ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཀཝའི་ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་འདི་ནས་དཔག་ཚད་འབུམ་གྱི་ཕ་རོལ་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གོ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་དོན་འདིའི་ཕྱིར་ཞག་བདུན་གྱིས་ཕྱིན་པར་སོང་ལ་ཆ་ཁྱེར་ཏེ་ཕྱིར་ཡང་ཞག་བདུན་གྱིས་ངའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པར་ཤོག་ཤིག་དང ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་བུ་གཅིག་པ་འདི་དང ། ཆུང་མ་འདི་དང ། འཁོར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དང ། ནོར་དང ། དབྱིག་དང ། ཡོ་བྱད་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞིང ། གཞན་ཡང་ཁྱོད་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཕྱེད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡང་ལྷག་པར་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་སོང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ནས་ཆ་བླངས་ཏེ་ཉིན་མཚན་བདུན་གྱིས་ཕྱིར་མ་འོངས་ན་ཁྱོད་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྦྱིན་པར་མི་བྱའི་སྟེང་དུ། ཁྱོད་བུ་གཅིག་པ་དང་བཅས། ཆུང་མ་དང་བཅས། འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། ཆད་པས་བཅད་པ་དང ། སྲོག་དང་བྲལ་ཞིང་བསད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བསྒོ་བར་གྱུར་ན། བྱམས་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱིམ་བདག་དེ་དེ་སྐད་བསྒོ་བ་ན་བདག་ཕངས་པ་དང ། ་་ལྡན་པ་དང ། བུ་ཕངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཆུང་མ་ཕངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། འཁོར་ཕངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ནོར་ཕངས་པ་དང་ལྡན་པས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་རྩོམ་པ་དང ། སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་མགྱོགས་པས་གྲོང་ཁྱེར་དེར་འགྲོ་བར་འགྱུར་སྙམ་འམ། བྱམས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན
82.95b
དེ་ནི་དོན་དེ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་མི་བགྱིད། ཟས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་མི་བགྱིད། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་པར་མི་བགྱིད་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེའི་སླད་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་གཞན་ལྟ་ཞོག་ལགས་ཀྱི། བདག་ཉིད་ཕངས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟ་བུའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ། སྟོང་གི་ཆ་དང ། འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་གི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་སུམ་གྱི་ཆ་དང ། དཔེ་དང་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་དེད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ལས་བཟློག་པ། གཡོ་བ་མེད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་འདི་ཙམ་དུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ། འདི་ཙམ་དུ་ཤུགས་དང་ལྡན་པ། འདི་ཙམ་དུ་མཐུ་དང་ལྡན་པ། འདི་ཙམ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ལ་ལ་ཞིག་སྐྱེས་པར་གྱུར་ལ། དེས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་ལ་ཆུའི་ཕུང་པོ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོའི་རྒྱུན་གང་དང་གང་དག་ནས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཞུགས་པར་གྱུར་བའི་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོའི་རྒྱུན་དེ་དག་ཉིད་ནས་ཆུའི་མཐའ་ཕྱིར་བཟློག་ནས་རྒྱུན་ལས་བཟློག་ཐབས་ཁོ་ནར་མཚོ་ཆེན་པོ་མ་དྲོས་པའི་ནང་དུ་ཕབ་པར་གྱུར་ན། བྱམས་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེ་དཀའ་བར་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་ཡིན་སྙམ་འམ། བྱམས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །
82.96a
བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བསྐྱེད་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནན་ཏན་གྱིས་མཛེས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཡོད་དོ། །ཆོས་ཡོད་དོ། །དགེ་འདུན་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་བྱས་པ་དང ། ཉེས་པར་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང ། གཏི་མུག་གི་སེམས་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་མཛའ་བཤེས་དང ། གྲོས་གྲོགས་དང ། ཉེ་དུ་དང ། རྒན་རབས་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བར་སྤངས་ཤིང་ལོངས་སྤྱོད་ཆུང་ངུ་དང ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་གོམ་པ་བདུན་འདོར་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་གོས་ངུར་སྨྲིག་དག་བགོས་ཏེ། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དགའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་གདམས་ངག་ལ
82.96b
ནན་ཏན་གྱིས་མཛེས་པར་བྱེད་པ་དང ། བསླབ་པའི་གཞི་ཇི་ལྟར་བཅས་པ་དག་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་འདུ་འཛིའི་གཏམ་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་ཞིང་དབེན་པ་འདོད་པས་དགོན་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་གོམ་པ་བདུན་འདོར་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་མོས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་དག་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པོ་དག་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནས། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཆེས་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་དང ། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དད་ཅིང་དང་བ་དང ། རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་དང ། འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དེ་ནི་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་སྤངས་ཏེ་བྱིས་པའི་ལས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྱམས་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལས་གང་ཞེ་ན། ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར
82.97a
འགྲོ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན། སེར་སྣའི་སེམས་ཚར་བཅད་པར་བྱ་བ་དང ། གཏོང་བ་ཆེན་པོ་སྤེལ་བར་བྱ་བ་དང ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང ། གནོད་སེམས་དང་ཐ་བའི་སྐྱོན་རྣམ་པར་སྤང་བར་བྱ་བ་དང ། བཟོད་པའི་སྟོབས་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང ། ལེ་ལོའི་སེམས་རྣམ་པར་གནོན་པར་བྱ་བ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་བརྩམ་པར་བྱ་བ་དང ། བརྗེད་ངས་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང ། དྲན་པ་དང་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་མི་རྟེན་པར་བསམ་གཏན་དུ་བྱ་བ་དང ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ་བ་དང ། མཚན་མ་མེད་པས་གནས་པར་བྱ་བ་དང ། སྨོན་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་དང ། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་བཏང་བར་བྱ་བ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་གནས་པར་བྱ་བ་དང ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཡིད་ལ་མི་བྱ་བ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མོས་ཤིང་ནེམ་ནུར་མེད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། བྱམས་པ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། ལས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བར་མི་ནུས་སོ། །བྱམས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་སྤོང་བ་དང ། ཆོས་ཀྱིས་ངོམས་མི་ཤེས་པ་དང ། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་བདག་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ཐོག་མ་དང ། ཐ་མ་མེད་པ་ལས
82.97b
ཐར་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པར་བྱའོ། །ཞེས་ཡང་དག་པར་དམ་བཅའ་བ་སྟེ། བྱམས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་དམ་བཅའ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་སྨན་མཁས་ལ་གསང་སྔགས་ལ་མཁས་ཤིང་དུག་དང་རྩི་ལ་མཁས་པ་གཉིས་ཤིག་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། དེ་གཉིས་ལས་མི་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདུན་དུ་ངོ་མཚར་གྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུག་ཟ་བར་བྱེད་ཅིང་ཟོས་ནས་ཀྱང ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་ཤིག་ཤིག་པོར་གྱུར་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་གྱུར་བ་ལས་ཡང་གསང་སྔགས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་སྨན་ཟ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་གསང་སྔགས་ཡང་དག་པ་དང ། སྨན་དེས་དུག་གི་ཉེས་པ་དེ་དག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་མི་དེས་དུས་གཞན་གྱི་ཚེ་ན་སྨན་དེ་མ་རྙེད་ཅིང་གཉེན་པ་མ་རྙེད་པས་དུག་དེས་ཤི་བར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་མི་གཅིག་ཤོས་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ཁོ་བོས་ནི་སྨན་གྱིས་དུག་ཞི་བར་བྱེད་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཁོ་བོ་ལ་ནི་ངོ་མཚར་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་དགོས། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཤིག་ཤིག་བོར་འགྱུར་བ་མི་དགོས་པས་དུག་ཀྱང་མི་ཟ། སྨན་ཀྱང་མི་འཐུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱམས་པ་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྡིག་པའི་ལས་ནི་ཉེས་པ་བཤགས་པས་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཟེར་ཞིང་དེ་དག་སྡིག་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ནས་ཡང་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་ལྟུང་བ་ལྷག་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་ཕྱིས་སྡོམ་པ་འཛིན་པར་ནི་མི་བྱེད་པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲ
82.98a
སྟེ། འཆི་བ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དུག་ཟ་བའི་མི་དེ་དང་འདྲ་བར་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་ལོག་པར་ལྟུང་བ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་བདག་ཅག་ལ་ནི་དུག་ཀྱང་མི་དགོས། སྨན་ཡང་མི་དགོས་ཀྱིས། བདག་ཅག་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང ། མ་འོངས་པ་དང ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱ་ཞིང་ལྟུང་བ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་བྱ་ལ་བཤགས་པར་ཡང་མི་བྱའོ། །ཞེས་ཟེར་ཏེ། བྱམས་པ་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་དུག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པའི་གཞི་ཇི་ལྟར་བཅས་པ་དག་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་དུག་བཟའ་བར་མི་བྱ་འོ། །བྱམས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱས་པ་མི་གཟོ་བ་ཉིད་དང ། གཡོ་ལ་སྟེན་པ་ཉིད་དང ། བརྫུན་གྱི་ཚིག་སྨྲ་བ་ཉིད་དང ། བསླབ་པ་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ལས་དཔག་ཆད་བརྒྱར་འབྱོལ་བར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་པ་དང ། འདུ་འཛིའི་གནས་དང ། གནས་གང
82.98b
ན་གནས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་གཞན་ཞིག་ཀྱང་འདུག་པར་གྱུར་ལ། གལ་ཏེ་དེ་དག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མགུ་བ་དང ། དགའ་བ་དང ། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་ལ། འཐབ་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། རྩོད་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་གནས་ན་ནི་དེས་དེར་གནས་པར་བྱའི། གལ་ཏེ་དེ་དེ་ལ་ཐ་ན་ཐ་བ་དང ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་གཅིག་ཙམ་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཡང་དེས་དེ་ནས་དཔག་ཚད་བརྒྱད་འབྱོལ་བར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཐ་བ་དང ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅད་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོས་སམ། བརྒྱད་དམ། དབྱུག་པས་བརྡེགས་སམ། མཚོན་གྱིས་བཏབ་པར་གྱུར་ན་བྱམས་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ལ་སྤྱོས་པ་འམ། བརྒྱད་པ་འམ། དབྱུག་པས་བརྡེགས་པ་འམ། མཚོན་གྱིས་བཏབ་པའི་གཞི་དེ་ལས་སྡིག་པ་དང ། རྨས་པ་དང ། ཉམས་པ་མང་པོ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་སྙམ་འམ། བྱམས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་ལ་སྤྱོས་སམ། བརྒྱད་དམ། དབྱུག་པས་བརྡེགས་སམ། མཚོན་གྱིས་བཏབ་ན་ཡང་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པ་མང་དུ་སྐྱེས་ལགས་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ལྟ་ལ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་འགའ་ཙམ་ལ་ཡང་ཐ་བ་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གནོད་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བགྱི་བའི་སླད་དུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ
82.99a
སྩལ་ཏོ། །བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོས་སམ། བརྒྱད་དམ། དབྱུག་པས་བརྡེགས་སམ། མཚོན་གྱིས་བཏབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཞིག་ལ་ཐ་ན་ཐ་བ་དང ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་གཅིག་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་གྱུར་བ་དེ་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྨས་པ་དང ། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཤོས་དེ་ལ་ཐ་བ་དང ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཞིག་ན། སེམས་ཇི་སྙེད་བསྐྱེད་པ་དེ་སྙེད་ཁོ་ནའི་བསྐལ་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་གོ་ཆ་བགོ་བར་བྱ་དགོས་སོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ལྕགས་ནི་ལྕགས་ཉིད་ཀྱིས་གཅོད་པར་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པར་བོང་པའམ། ཤིང་ངམ་རྩཝས་གཅོད་པར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཤོས་ལ་ཐ་བ་དང ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཟད་པར་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་གྱིས་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱམས་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱེད་ཅག་གིས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཞེ་ས་དང་བཅས་པ་དང ། གཅིག་ལ་གཅིག་གུས་པ་དང་བཅས་པས་གནས་པར་བྱའོ། །ཞེས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཞེ་ས་དང་བཅས་པ་དང ། གུས་པ་དང་བཅས་པས་གནས་པར་བགྱིད་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལྟ་ལ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི
82.99b
གནོད་སེམས་ལ་དཔའ་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་བཟོད་པའི་སྟོབས་དང ། མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་གཡོ་ལ་སྟེན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་བདག་གིར་འཛིན་པ་མ་མཆིས་པ་དང ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མ་མཆིས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཟང་ཟིང་ལྷུར་ལེན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཆོས་ལྷུར་ལེན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཟས་དང་གོས་ལྷུར་ལེན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཕའི་ནོར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་གཞན་གྱི་འབྱོར་པ་དག་ལ་ཡིད་དགའ་བ་དང ། གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་མིང་ལྷུར་ལེན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་སློབ་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སྨྲ་བ་ལྷུར་ལེན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་དོན་ཉུང་བ་དང ། བགྱི་བ་ཉུང་བ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཟང་ཟིང་གིས་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་སླད་དུ་ཚུལ་འཆོས་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཚུལ་འཆོས་པ་མ་མཆིས་པ་དང ། འཕགས་པའི་རིགས་བཞིས་ཆོ་ག
82.100a
ཤེས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སློབ་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སློབ་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་གཞན་དག་གིས་བགྱིས་པ་དང ། མ་བགྱིས་པ་དག་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་བདག་ཉིད་དུལ་བ་དང ། ཞི་བར་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་པས་གནས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ལྟུང་བ་འགའ་ཡང་གླེང་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ངག་གི་ལས་ཀྱི་མཐའ་སྡོམ་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བསླབ་པ་ཐག་རིང་དུ་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་ལ་སློབ་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སངས་རྒྱས་དང ། ཆོས་དང ། དགེ་འདུན་གྱི་བསྔགས་པས་འཚོ་བར་སེམས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་དེ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱིད་པ་དང ། བདག་ནི་ཆོས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བདག་ནི་དགེ་འདུན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ལ་རྟེན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་གཞན་གྱིས་མཐོང་བ་བསྐྱེད་པའི་སླད་དུ་ཚུལ་འཆོས་པས་མཆི་མ་འབྱིན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་མཆི་མ་འབྱིན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བགྱི་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་འཛིས་སྦགས་ཏེ་གནས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བགྱི་བ་ལ་དགའ་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་དགའ་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སོག་འཇོག་གི་ཟས་དང་ལྡན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཚུལ་འཆོས་པ་མ་མཆིས་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བགྱིད་པ་དང་།
82.100b
བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་གནས་དང་ཡུལ་གཅིག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་རི་དགས་ལྟར་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བསོད་སྙོམས་ལ་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་རྨུགས་པ་དང ། གཉིད་ཀྱིས་ཉལ་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང ། ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འདུ་འཛིའི་སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་དབེན་པ་ལ་དགའ་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཡོན་ཏན་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་ངོམས་མ་འཚལ་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཁྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཅུང་ཟད་བཤེས་པ་དང་ལྡན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་མཛའ་བཤེས་ཤིན་དུ་བརྟན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བགྱིས་པ་མི་གཟོ་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་བགྱིས་པ་གཟོ་བ་དང ། བགྱིས་པ་ཚོར་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སྦྱིན་པའི་ལན་གྱིས་མཛའ་བཤེས་སུ་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་མཛའ་བཤེས་སུ་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བཅོས་མར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བརྟན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་དམན་པ་ལ་མོས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་བླང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གུས་པ་མ་མཆིས་པ་དང ། བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་མ་མཆིས་པར་མི
82.101a
བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང ། བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སེམས་ཀྱང་གཞན་ལ། སྨྲ་བ་ཡང་གཞན་པའི་ལྕེ་གཉིས་སུ་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཚུལ་འཆོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང ། བདག་ཉིད་དུལ་བ་དང་ཞི་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེད་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་གདོལ་པའི་བུ་དང་འདྲ་བར་ང་རྒྱལ་ངེས་པར་འཇོམས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཆགས་པ་དང་བཅས་པས་བསོད་སྙོམས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། དད་པས་སྩལ་པ་ལ་ལྕི་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་མ་ལགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་གདུགས་བས་མ་ཐག་ཁོ་ནར་མཆིས་ཉལ་བ་དང ། རྨུགས་པ་དང ། གཉིད་ཀྱི་བར་གྱིས་ནོན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་ཞིང་སྦྱོར་བར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་རྟེན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང ། འཁྲུལ་པ་སྨྲ་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་ལ་གནས་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཚུལ་འཆོས་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཟང་ཟིང་གིས་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་ན་ཆོས་སྟོན་པར་མི་བགྱིད་ཀྱི།
82.101b
བདག་ནི་ཟང་ཟིང་མ་མཆིས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་མཛའ་བཤེས་སུ་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་མཛའ་བཤེས་སུ་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་མི་བགྱིད་ཀྱི། བདག་ནི་བདག་ལ་སྨན་པ་དང ། གཞན་ལ་སྨན་པའི་སླད་དུ་སྒྲུབ་པར་བགྱིད་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་དགོན་པར་གནས་པ་ལ་ཚུལ་འཆོས་པར་མི་བགྱིད། བསོད་སྙོམས་ལ་ཚུལ་འཆོས་པར་མི་བགྱིད། ཕྱག་དར་ཁྲོད་ལ་ཚུལ་འཆོས་པར་མི་བགྱིད་དེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བདག་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པར་བགྱིད་ཅིང ། དེ་ཡང་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟེན་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་འོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པདང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། བྱམས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཆོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་ལྟར་སེང་གེའི་སྒྲ་འདི་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁྱོད་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང ། ཆོས་དེ་དག་དང ། ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་འདི་བཤད་པ་ན་འཁོར་དེ་ནས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་དོང་ངོ ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་དག་ཁྱེད་ཅག་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་གཏམ་བརྗོད་པའི་ཚེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་གར་འདོང ། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང ། གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་འོད་སྲུང
82.102a
ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་གཏམ་དེ་ལྟ་བུ་བསྟན་པའི་གནས་དེ་དག་ནི་སྲིད་པར་དཀའ་བ་ལགས་པས་བདག་ཅག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ནི་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལ་ཡང་དག་པར་མི་སྣང་བས་བདག་ཅག་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་འདོང་གོར་མ་ཆག་གོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དད་པས་བྱིན་པ་ནི་རིག་པར་དཀའ་ཞིང་སྦྱང་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙམ་དུ་སེམས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བས་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གང་དག་དད་པས་བྱིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་སྤྲོ་བ་དག་གིས་ནི་དེ་ལྟར་འཛེམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་བྱ་སྟེ། ཉིན་གཅིག་ལ་ལན་བརྒྱ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཕྱིར་སྤངས་པ་ནི་བླའི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པས་དད་པས་བྱིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དད་པས་སྩལ་པ་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་གནང་བར་མཛད་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ངས་ནི་རིགས་པ་དང ། གྲོལ་བ་ལ་དད་པས་བྱིན་པ་རྗེས་སུ་གནང་ངོ ། །དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དག་ཁྱེད་ཅག་སྦྱོར་ཅིག་།རྩོལ་ཅིག་།འབོད་ཅིག་།སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་རྙེད་པར་བཀའ་བ་ཡིན་གྱིས། ཁྱེད་ཅག་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལས་ཕྱིར་མ་སྡོག་ཤིག་།དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་ལ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བདག་ཅག་གིས་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བགྱི་ལགས། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར
82.102b
སྦྱོར་བ་དང ། འབད་པ་དང ། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ན་ཆོས་འགའ་ཡང་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད། ཆོས་འགའ་ཡང་འབྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་འགའ་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད། ཆོས་འགའ་ཡང་འགོག་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་འགའ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད། ཆོས་འགའ་ཡང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་འགའ་ཡང་འབྲི་བར་མི་བྱེད། ཆོས་འགའ་ཡང་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བར་གྱིས་ཤིག་།དགེ་སློང་གང་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་ཆོས་འགའ་ཡང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཆོས་འགའ་ཡང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གར་ཡང་མི་འགྲོ། གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་ངོ ། །གང་ལ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་ཡང་ནི་འོང་བ་ཡང་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ནི་འོང་བ་མེད་པ་དང ། འགྲོ་བ་མེད་པའི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་དུ་ཡང་རྟེན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་རྟེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་འཆོས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་གང་དག་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཅིང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉམ་ཆུང་སྟེ། ཟས་དང་གོས་ལྷུར་ལེན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་འཆོས་པ་དག་ནི་མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྨན་པ་དང ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བའི་སླད་དུ་གནས་གང་དག་དང ། སྤྱོད་པ་གང་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉམ་ཆུང་བ་དང ། ཚུལ་འཆོས་པ་ལེགས་པར་འཚོལ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་དེ་དག་ལེགས་པ་ལེགས་པར་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གནས་དེ་དག་ཐོས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ
82.103a
ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་སྲུང་བར་འགྱུར་བའི་སླད་དུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཅིང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉམ་ཆུང་བ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ལ་མེ་ཏོག་དང ། བདུག་པ་དང ། ཕྱེ་མ་དང ། སྤོས་དང ། མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་དང ། བྱུག་པ་དང ། གདུགས་དང ། རྒྱལ་མཚན་དང ། བ་དན་དང ། སིལ་སྙན་དང ། མར་མེའི་སྦྱིན་བ་དག་གིས་མཆོད་པའི་ལས་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་ངས་ནི་ཤེས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མཆོད་པ་བཤད་པ་ཡིན་ན་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་ངས་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཅག་ནི་བདག་ཉིད་དུ་དུལ་བ་དང ། ཞི་བར་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་པས་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་།བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ཡོད་ན་དེ་དག་ནི་ངའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ལ་སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་གསུངས་ན། འོད་སྲུང་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་རྣལ་འབྱོར་ཡང་སྤངས། སྤོང་བ་ཡང་སྤངས།ལུང་ནོད་པ་ཡང་སྤངས། ཁ་ཏོན་བྱ་བ་ཡང་སྤངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་པའི་ལས་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བར་སེམས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ལྟོས། འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཆུའི་ཕུང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་འབྲུ་མར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ། མར་མེའི་སྙིང་པོ་རི་རབ་ཙམ་བཙུགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ཀྱི་ཕྱིར་མར་མེ་བུས་པ་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་པ་གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་མཁན་པོ་འམ། སློབ་དཔོན་གྱི་དྲུང་ནས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ
82.103b
གཅིག་ལུང་མནོས་ཏེ་ཁ་ཏོན་བྱེད་ཅིང་གོམ་པ་བདུན་འདོར་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་མེ་ཏོག་དང ། བདུག་པ་དང ། ཕྱེ་མ་དང ། སྤོས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཀང་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ཀྱི་ཕྱིར་ལོ་འབུམ་གྱི་བར་དུ་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་ཕུལ་བ་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུ་འཛིའི་གཏམ་གྱིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པ་གཞན་ཞིག་ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིགས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ན་དགོན་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་གོམ་པ་བདུན་འདོར་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་བས་ཆེ་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱལ་ཀའི་ཆེད་དམ། བརྗོད་པའི་ཆེད་དུ་དེ་སྐད་གསུངས་པ་མ་ཡིན་གྲང་སྙམ་ན། འོད་སྲུང་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལ་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྲུང་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང ། ཆེས་གྲངས་མེད་པ་དང ། ཆེས་ཤིན་དུ་གྲངས་མེད་པ་དང ། རྒྱ་ཆེ་བ་དང ། ཚད་མེད་པ་དང ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་འདུས་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གླིང་བཞི་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ཆོས་དང་ལྡན་པ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། འོད་སྲུང་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དེ་ལ་བུ་ནི་དཔའ་བ། རྟུལ་ཕོད་པ། ཡན་ལག་མཆོག་གི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ། ཕ་རོལ་གྱི
82.104a
སྡེ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྟོང་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དེའི་བུ་སྟོང་པོ་དེ་དག་གི་རྗེས་ལ་དེའི་པང་པར་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་དང ། ཆོས་བཟང་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱེའུ་གཉིས་ཤིག་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ལས་གཞན་མི་བྱེད་པར་ཁྱིམ་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། ན་བཟའ་དང ། ཞལ་ཟས་དང ། གཟིམས་ཆ་དང ། གདན་དང ། སྙུན་གྱི་གསོས་སྨན་དང ། ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་ཡང་ཞག་བདུན་བདུན་འདས་ཤིང་ཆོས་གོས་ཡིད་དུ་འོང་བ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཕུལ་ལོ། །གང་དག་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ཁ་ཟས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཕུལ་ལོ། །གང་དང་གང་དག་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུ་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་དག་གི་གཙུག་ལག་ཁང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་བརྩིག་ཏུ་བཅུག་གོ། །དགེ་སློང་རེ་རེ་ལ་ཡང་འཆགས་དང ། བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དང ། བསྙེན་བཀུར་བ་བདུན་བདུན་དང ། རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་དག་ཀྱང་ཕུལ་ལོ། །འོད་སྲུང་འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དེས་ཁང་བཟངས་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་བཅུ་ཡོད་པ་ངོས་བཞི་ཁང་།མིག་ཅན་ཤིན་དུ་འབྲེལ་པ་བཀྲ་བ་བལྟ་ན་སྡུག་པ། ལེགས་པར་བྱས་པ། ལེགས་པར་ཟིན་པར་བྱས་པ། འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་སྲད་བུས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་དག་ཀྱང་བྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ཁང་བཟང་དེ་དག་ན་བཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་སྲད་བུ་དེ་དག་གི་ཤུགས་ཀྱིས་ཁང་བཟངས་དེ་དག་གི་སྟེང་ནས་མེ་ཏོག་ཁ་དོག་རྣམ་པ་དུ་མའི་ཆར་དག་ཀྱང་འབབ་བོ། །མེ་ཏོག་དེ་དག་གིས་ཁང་བཟངས་དེ་དག་པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་དུ་གང་བར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་བསམ་གྱིས་མི
82.104b
ཁྱབ་པ་དག་དང ། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀུར་སྟི་བྱས། བླ་མར་བྱས། རི་མོར་བྱས། མཆོད་པར་བྱས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དེ་དག་འདས་པའི་ཕྱི་དེ་ཉིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཞལ་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་མཛད་ལགས་པའི་འོག་ཏུ་ཁྱེའུ་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེའི་སྤྱན་སྔར་བཏུད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཞུ་བ་འདི་སྐད་ཅེས་ཡོངས་སུ་ཞུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་འདིས་ཡུན་རིང་པོ་འདི་སྲིད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་ཀྱིས་གནོན་ཅིང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་ཏེ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་སྦྱིན་པ་དང ། བསོད་ནམས་དང ། ལོངས་སྤྱོད་དང ། དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་ཞིག་མཆིས་ལགས་སམ། འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཞབས་གཉིས་ལ་གཏུགས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རབ་ཏུ་གཡོས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་དུས་གཡོས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེའི་བསྙེན་བཀུར་བ་ཐུབ་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཆོས་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇིག་རྟེན་དུ་དོག་ས་ཆེར་གཡོས་པ་འདིའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། རྐྱེན་ནི་གང་ལགས། ཅིའི་སླད་དུ་ན་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་ལ་གཏུགས་པར
82.105a
གྱུར་ལགས། འོད་སྲུང་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་བསྙེན་བཀུར་བ་ཐུབ་དཀའ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཏམ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་ཞུས་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་བྱ། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་སྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་གཉིས་ལ་གཏུགས་པའི་གནས་དེ་བཤད་པར་གྱུར་ན་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ།། །། བམ་པོ་གསུམ་པ། འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པའི་མཆོག་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ལོངས་ལ་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་སློང་སྟེ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་སྟོན་ཅིག་།འོད་སྲུང་དེ་ནས་དགེ་སློང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེས་དེ་ལས་ཁྱེའུ་གཅིག་ལག་པ་གཡས་པས་བླངས་ལ། ཁྱེའུ་གཅིག་ཤོས་ལག་པ་གཡོན་པས་བླངས་ཏེ་གྱེན་དུ་འཕང་ངོ་སྙམ་ན་གདེག་པར་མ་ནུས་སོ། །དེས་ཡང་རྒྱ་ཆེར་མཐུ་དང ། སྟོབས་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། སྤྲོ་བ་དང ། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཅིང་གྱེན་དུ་འཕང་ངོ་སྙམ་ན་ཐ་ན་དེ་གཉིས་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་བསྐྱོད་པ་འམ་བསྒུལ་བར་མ་ནུས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་དེ་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ཤིན་དུ་གྱེན་དུ་འཕང་བར་བསྐྱོད་པ་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྲག་དང ། རི་དང ། ཤིང་དང ། རྩཝ་དང ། ཆུ་དང་བཅས་པ་དེ་རབ་ཏུ་གཡོས་ཤིང་བླ་འོག་ཏུ་འགུལ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་བསླང་བར་ནི་མ་ནུས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་དེའི་ཚེ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེའི་སེམས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་དང ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་མཛད་དེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པ་དེས་དགེ་སློང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེས་འོག་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་འགུལ་བ་དང་།
82.105b
གཡོས་པ་དང ། ཀུན་དུ་འཁྲུགས་པ་དང ། བླ་འོག་ཏུ་འགུལ་བར་བྱས་ཀྱང་ཐ་ན་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་གཡོ་བ་འམ། འགུལ་བར་བྱེད་མ་ནུས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དགེ་སློང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེའི་ཞབས་གཉིས་ལ་གཏུགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་འམ་གཅིག་ཏུ་མ་གྱུར་ལགས་གྲང ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བདག་གིས་ཁྱེའུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོ་མ་ལགས་པ། བྱིས་པའི་གཟུགས་སུ་མཆིས་པ། ལུས་བོང་ཆུང་ངུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་དོག་ས་ལ་གཏུགས་པ་ཡང་བསླང་བར་རྔོ་མ་ཐོག་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་དགེ་སློང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ལས་སུ་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཀྲུག་པ་འམ། བསམ་བར་སླ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ངས་ད་ལྟར་ཁྱོད་ཉིད་ཉན་ཐོས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིང་དེ་ཙམ་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་དང ། དེ་ཙམ་དུ་མཐུ་ཆེ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྙེད་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་གིས་རྣམ
82.106a
པར་འཕྲུལ་བ་བྱས་ཀྱང་དེ་དག་གིས་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་བསླང་བ་འམ། བསྒུལ་བར་མི་ནུས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་ཚིག་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ན་འཁོར་དེ་ལ་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་རྟོགས་ཤིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཡང ། གང་ལ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་འདི་དག་རྡུགས་པར་བྱས་ཏེ་བཀོད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཤེས་པའི་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་ཏེ་འདུག་པར་གྱུར་བ་དེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་བསླང་བར་མཛད་ཅིང་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཞུས་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་བསྟན་དུ་གསོལ། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་དེའི་ཚེ་སེ་གོལ་གྱི་སྒྲ་མཛད་དེ། སེ་གོལ་གྱི་སྒྲ་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ཏུ་མངོན་པར
82.106b
གྲགས་པར་གྱུར་ཏོ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་དུ་སེ་གོལ་གྱི་སྒྲས་མངོན་པར་གྲགས་པར་གྱུར་བ་དེ་སྙེད་ཁོ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །ཇི་སྙེད་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་བ་དེ་སྙེད་ཁོ་ན་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་ནས་ལངས་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ལངས་པར་གྱུར་བ་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་ལྷ་དང་མིའི་སིལ་སྙན་གང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་གསིལ་མ་དཀྲོལ་བར་རོལ་མོའི་སྒྲ་དག་འབྱིན་པར་གྱུར་ཅིང་མེ་ཏོག་གི་ཆར་དག་ཀྱང་མངོན་པར་རབ་ཏུ་བབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ལངས་ནས་ཀྱང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཞལ་དུ་ལྟ་ཞིང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ལ་བོས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ངའི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་གཏུགས་ནས་ང་ལ་ཡིད་ཀྱིས་ཞུ་བ་འདི་སྐད་ཅེས་ཡོངས་སུ་ཞུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་འདིས་སྦྱིན་པ་བྱ་བའི་ཆོས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྦྱིན་པ་གང་ལགས་པ་དང ། དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ལགས་པ་དང ། ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་གང་ལགས་པ་དེ་ཟིལ་ཀྱིས་གནོན་ཅིང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་ཏེ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་སྦྱིན་པ་མཆིས་ལགས་སམ། ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མཆིས་ལགས་སམ། དགེ་བའི་རྩ་བ་མཆིས་ལགས་སམ་ཞེས་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ང་ལ་ཞུ་བ་དེ་སྐད་ཡོངས་སུ་ཞུས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་གཉིས་ལ་གཏུགས་སོ། །འོད་སྲུང
82.107a
དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྨན་པ་དང ། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང ། འཇིག་རྟེན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དོན་དང ། སྨན་པ་དང ། བདེ་བའི་སླད་དུ་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཞུས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་དུ་གསོལ། འོད་སྲུང་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ཅིག་དང ། བཤད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་འདིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབེན་པར་གནས་པ་ཞིག་དགོན་པ་དང ། རབ་ཏུ་དགོན་པ་དག་ལ་གནས་ཤིང་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་ཆེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་འདིའི་སྦྱིན་པ་ལྟ་ཞོག་གི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་ཙམ་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་འདིའི་སྦྱིན་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཅིག་བྱིན་པར་གྱུར་ན། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབེན་བར་གནས་པ་ཡང་དག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ། ཚུལ་བཞིན་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དང ། འོང་བ་མེད་པ་དང ། འགྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སེ་གོལ་གཏོགས་པ
82.107b
ཙམ་ཞིག་བཟོད་ཅིང་གནས་པར་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུ་པོ་སྔ་མ་དེས་ནི་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་ཞིག་བཟོད་པ་ལ་གནས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང ། འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་གི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་གྱི་བར་གྱི་ཆ་དང ། གྲངས་དང ། ཆ་དང ། བགྲང་བ་དང ། དཔེ་དང ། ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང ། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྟ་ཡང་ཞོག་གི་།འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་དང ། ཐང་ཅིག་དང ། ཡུད་ཙམ་ཅིག་ལ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་འདིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང ། དགེ་བ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཅིག་བྱས་ཤིང་སེམས་ཅན་དེ་དག་རེ་རེས་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གཅིག་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཞིང་དགེ་བ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པར་གྱུར་ལ། རྣམ་གྲངས་དེ་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཞིང་དགེ་བ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པར་གྱུར་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་མང་བ་ཡིན་སྙམ་འམ། འོད་སྲུང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དཔེ་དེ་ལྟ་བུ་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ནི་བསམ་བར་ཡང་སླ་བ་མ་ལགས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལགས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ
82.108a
བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། མཁས་པ་མངོན་པར་སྦྱར་བ་བྱས་པ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་གང་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་འདི་ལ་མོས་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡུན་རིང་པོ་དེ་སྲིད་དུ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་དེ་ཙམ་དུ་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་དེ་ཙམ་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་སྔ་མ་དེ་ནི་ཁྱེའུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཤིང་ཕྱག་འཚལ་བ་འདིའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང ། འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་གི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་གྱི་བར་གྱི་ཆ་དང ། གྲངས་དང ། ཆ་དང ། བགྲང་བ་དང ། དཔེ་དང ། ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང ། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལས་དགེ་སྦྱོང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གིས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་ཚིག་འཐུན་པར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ལ་བཟོད་པར་འགྱུར་བ་དང ། གང་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མོས་པར་བགྱིད་པ་དང ། གང་དག་དབེན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་དགོན་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་གོམ་པ་བདུན་འདོར་བར་བགྱིད་པ་དང ། གང་དག་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱིད་པ་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས
82.108b
རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཚིག་བརྗོད་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཚིག་དེ་ལྟ་བུ་བརྗོད་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་གི་སེམས་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མ་གྱུར་དུ་ཟིན་ན་ནི་ཁྱེད་ཅག་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་བཅུག་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང ། འཁོར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཚིག་འཐུན་པར་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་དང ། གང་དག་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དང ། དབེན་པ་དང ། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང ། རང་བཞིན་མ་མཆིས་པར་གློ་བ་ཆེས་པ་མ་མཆིས་པ་དང ། བཟོད་པ་མཆིས་པ་དང ། མོས་པ་མཆིས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ལ་ཁྱེའུ་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བར་ཡང་མི་བགྱིད་ལ་སེར་སྣ་ཅན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང ། ཀུན་འཛིན་པའི་སེམས་མ་མཆིས་པ་དང ། གཞན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་སྩོལ་བར་བགྱིད་པ་དེ་དག་མཐོང་ན་ཡང་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མི་བགྱིད་པ་དང ། གོང་དུ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་བླ་ན་མེད་པས་གནས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ
82.109a
རྫོགས་པར་ཡང་བགྱིད་ལགས། འོད་སྲུང་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་ཁྱེའུ་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་སེར་སྣ་ཅན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང ། ཀུན་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་པ་དང ། གཞན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་མཐོང་ན་ཡང་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། གོང་དུ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་བླ་ན་མེད་པས་གནས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་དང ། དབེན་པར་གནས་པ་དང ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་དགའ་བར་མི་བྱེད་ལ་སེར་སྣ་ཅན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང ། ཀུན་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་པ་དང ། གཞན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་མཐོང་ན་ཡང་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། གོང་དུ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་བླ་ན་མེད་པས་གནས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་སེར་སྣ་ཅན་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང ། ཀུན་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་པ་དང ། གཞན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་མཐོང་ན་ཡང་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། གོང་དུ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་བླ་ན་མེད་པས་གནས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན
82.109b
པར་འགྱུར་བ་དང ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང ། དེ་མང་དུ་ཐོས་པར་གྱུར་ནས་གྲོང་དང ། གྲོང་ཁྱེར་དང ། གྲོང་རྡལ་དང ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང ། ཡུལ་འཁོར་དག་ཏུ་ཞུགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང ། གང་ལས་ཀྱང་ཐ་ན་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རེ་བ་མེད་ཅིང ། དེ་གོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང ། དེ་གོས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པ་ཡིན་པས་ན་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སྦྱིན་པ་དམ་པ་སྦྱིན་པ་གཙོ་བོ་འདི་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ན་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་གཞན་དག་ལ་ནི་དགའ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད། གྲངས་མེད། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཚེའི་མཐའ་ཇི་སྲིད་པར་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ཕུལ་བར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་གཞན་ཞིག་གིས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བསྐྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་པ་ན་གོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་དང ། གྲགས་པ་མི་འདོད་པར་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད
82.110a
པ་གཅིག་ཙམ་ཞིག་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཅིང་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་བཤད་ནས་ཀྱང་ཡི་གེ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཡི་གེ་འདི་དག་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྔ་མ་དེས་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང ། འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་གི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་ཆ་དང ། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་གྱི་བར་གྱི་ཆ་དང ། གྲངས་དང ། ཆ་དང ། བགྲང་བ་དང ། དཔེ་དང ། ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང ། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་གནས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་དང ། ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཆད་པ་དང ། སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང ། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་གནས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་ཙམ་དུ་མངོན་པར་འཕགས་ཏེ། དེ་གཉིས་བར་སྣང་ལ་འཁོད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་གཉི་གས་ཚིག་འཐུན་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །ཐུབ་པ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །སྤྱོད་པ་ཀུན་ལ་མཁས་པ
82.110b
ལགས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཏོང་བ་དང ། །དེ་བཞིན་གཏོང་ལ་མི་གནས་སྟོན། །འདི་ལ་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང ། །སྲོག་དང་གང་ཟག་མ་མཆིས་པར། །བཟོད་པ་བླ་མེད་གང་ལགས་པ། །སྦྱིན་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་ཆེན་ལགས། །བཟོད་པ་ཟབ་མོ་སྒོམ་བྱོས་ལ། །དེ་ལ་འང་རྟོག་པ་མ་བྱེད་ཅེས། །བགྱི་བ་འདི་འདྲ་བཀའ་སྩལ་པ། །དཔའ་ཆེན་ཁྱོད་ནི་ངོ་མཚར་ལགས། །གང་ལ་ཆགས་ལ་སོགས་མེད་པ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་དོན་དུ་གཉེར། །ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་སྦྱང་བྱས་ནས། །དེ་ལ་འང་རློམ་སེམས་མ་བྱེད་ཅིག་།རྣམ་གྲོལ་སྟོང་པ་བསྒོམ་བར་གྱིས། །དེ་ལའང་རྣམ་རྟོག་མ་བྱེད་ཅིག་།དགོན་པའི་གནས་ནི་རྟེན་བྱེད་པ། །དབེན་པའི་གནས་ཤེས་གསུངས་པ་མཛད། །རློམ་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡི། །སྦྱིན་པ་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱ། །གང་ལ་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་པ། །དེ་ནི་རྡུལ་བྲལ་མཐའ་ཡིན་ནོ། །ཞི་བའི་གནས་ལས་མི་གཡོ་བའི། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ། །གང་གིས་ཞི་ཚུལ་མཛེས་རྟོགས་པ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཡིན་གསུང ། །བཟོད་པ་རྟག་ཏུ་སྒོམ་གྱིས་ལ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྟོག་མ་བྱེད། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རྣམས་སྤངས་པ། །དེ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་པར་གསུངས། །བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་འང་བརྩམ་པར་བྱོས། །འདུས་བྱས་ཀུན་ཀྱང་སྤང་བར་གྱིས། །དབེན་པར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བརྩོན་འགྲུས་གསུང ། །དངོས་པོའི་དངོས་དེ་མེད་པས་ན། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བསྲེག་པར་བྱ། །ཉོན་མོངས་མེད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་རྟོག་མེད་བསམ་གཏན་ཡིན། །ཚུ་རོལ་མ་ཡིན་ཕ་རོལ་མིན། །དབུས་སུའང་གནས་པར་མི་བྱ་སྟེ། །དུས་གསུམ་མཉམ་ལྟ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་དམ་པ་ཡིན། །དགོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་བྱ་ཞིང ། །འདུ་ཤེས་དེ་ལའང་བལྟ་མི་བྱ། །འདུ་ཤེས་གང་ལས་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །དེས་དེ་འདུ་ཤེས་མེད་ཅེས་བྱ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་དང ། །དེ་བཞིན
82.111a
ཕན་ཡོན་རྣམས་ཀྱང་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་རློམ་སེམས་མེད་པ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཤོད། །ཡི་གེ་རྣམས་ནི་ཟད་མེད་དེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གྲུབ་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་ལ་མི་རློམ་ཞིང ། །ཁྱེད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མེད་མི་བྱ། །བདག་ནི་ཆོས་སྟོན་བྱེད་པའོ་ཞེས། །གང་ལ་འདུ་ཤེས་དེ་འབྱུང་བ། །དེས་ནི་ཆོས་ཉིད་མེད་ཤེས་པས། །དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་བཅིངས། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་ཞེས། །གང་ལ་འདུ་ཤེས་དེ་འབྱུང་བ། །དེ་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ནི། །བདུད་རྩི་དུག་ནི་བཏུང་བར་འགྱུར། །གང་ཞིག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི། །རྟོགས་པར་འདོད་དམ་ཉན་ཐོས་སམ། །རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་འདོད་པ། །དེས་ནི་ཚུལ་འདི་བསླབ་པར་གྱིས། །རྣམ་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་དཔག་མེད་ཀྱང ། །གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་མཛད། །དམན་པའི་སྨོན་ལམ་འདོད་མི་བྱ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་དོན་དུ་གཉེར། །གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་སྐུ། །མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཅི་འདྲ་བ། །དེ་འདྲ་འདོད་པ་དེ་ཡིས་ནི། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་གནས་པར་གྱིས། །ཆོས་ཀུན་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། །བྱེད་པ་པོ་ནི་དམིགས་སུ་མེད། །ཆོས་རྣམས་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་སྟེ། །ཡང་དག་རང་བཞིན་ཡོད་མིན་ཞེས། །བགྱི་བ་འདི་འདྲ་བཀའ་སྩལ་པ། །དཔའ་ཆེན་ཁྱོད་ནི་ངོ་མཚར་ལགས། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བར་སྣང་དེ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་པའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དེའི་གྲོང་ཁྱེར་པ་དང ། བཙུན་མོའི་འཁོར་དང ། ཞབས་འབྲིང་གཉུག་མ་རྣམས་དང ། སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ལྷ་གང་དག་འདུས་ཏེ་འཁོད་པར་གྱུར་བ་དེ་དག་ལས་སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད། གྲངས་མེད་པ་དག་གིས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ཁྱེའུ་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་བར་སྣང་དེ་ལས་བབས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེའི
82.111b
ཞབས་ལ་གཏུགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གཉིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང ། དམ་པའི་ཆོས་དང ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་ཡང་བགྱིད་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །འདིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་མཆིས་པ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཆིས་པ་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་འགའ་ཞིག་མཆིས་གདའི། གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་མཆིས་པ་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་པས་སྐྱེ་བ་ཉིད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་གཞི་འཇུག་པ་མ་མཆིས་པས་དེའི་སླད་དུ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དེ་ལ་ནི་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་བརྗོད་པ་མཆིས་པ་དེ་ཙམ་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མཆིས་ཀྱི། དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས། འགག་པ་ཡང་མ་མཆིས་ལ། གང་ལ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང ། འགག་པ་མ་མཆིས་པ་དེ་ནི་བས་མ་འཚལ་བ་སྟེ། གཏན་དུ་བས་པ་མ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་པས་བདག་ཅག་གཉིས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་འདིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤིང་ཆོས་འགའ་ལ་ཡང་དམིགས་པར་མི་བགྱིད། ཆོས་འགའ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བགྱིད། ཆོས་འགའ་ཡང་ཐོབ་པར་བགྱིད་དུ་སྩོལ་བར་མི་བགྱིད་དེ། མཉམ་པ་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་ཁོ་ན་རྗེས་སུ
82.112a
རྟོགས་པར་བགྱིད་པར་བས་ཀྱི། ཆོས་འགའ་ཡང་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་མི་བགྱིད་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟོད་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲིས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཀྱང་བུ་སྟོང་པོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱལ་པོ་ལྔ་སྟོང་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་ཞལ་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་ལགས་ནས་ལྷུང་བཟེད་བཞག་སྟེ། ཕྱག་བཅབས་ནས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དང ། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་ཡང་དག་པར་བསྟན། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་།ཡང་དག་པར་གཟེང་སྟོད། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་མཛད་ནས་གདན་ལས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ཁྱེའུ་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་ཕ་མ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བྱུང་ངོ ། །དེ་གཉིས་རང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་མངོན་པར་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །རབ་འབྱུང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས། །ངེས་འབྱུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྔགས། །ཁྱིམ་གནས་ཉོན་མོངས་གནས་པ་སྟེ། །དཀར་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད། །གང་ཞིག་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །ཉམས་པར་མི་འགྱུར་འཕེལ་འདོད་པ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ཐང་མྱུར་དུ་སོང ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་རབ་སྤྱད་ཀྱང ། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་ངོམས་པ་མེད། །ཁྱིམ་ན་གནས་པ་འདོད་རྣམས་ཀྱིས། །མི་ངོམས་བཞིན་དུ་འཆི་བར་འགྱུར། །
82.112b
ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆུ་ཀླུང་རྣམས། །འབབ་པས་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་བྱིས་པ་འདོད་རྣམས་ལ། །བསྟེན་པས་རྣམས་ཀྱང་ངོམས་མི་འགྱུར། །དཔེར་ན་མེ་ནི་རྩཝ་དག་དང ། །ཤིང་གིས་ནམས་ཀྱང་ངོམས་པ་མེད། །དེ་བཞིན་བྱིས་པ་འདོད་རྣམས་ལ། །འདོད་པས་ངོམས་པར་འགྱུར་བ་མེད། །འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་འདྲེན་རྣམས་ཀྱིས། །འདོད་པ་འདི་དག་ཆགས་པར་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་ཆགས་པ་ཡོངས་སྤངས་ཏེ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་ཕྱིར་མངོན་བྱུང་ཤིག་།འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་བླ་ན་མེད། །སྔ་མ་འགའ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར། །ཁྱིམ་གྱི་གནས་ན་གནས་མཛད་ནས། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་མེད། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་མགོན། །གང་སུ་མྱ་ངན་འདས་གྱུར་པ། །ཀུན་གྱིས་དགོན་པར་རབ་དགོན་དུ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པར་གྱུར། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི། །བསྟེན་པའི་དགོན་པ་དེ་སློབས་ལ། །ཁྱིམ་གནས་སྲེད་པ་སྤོང་བྱོས་དང ། །དེས་ནི་བདེ་ལེགས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཁྱིམ་ན་གནས་ནས་ནི། །སྟོང་གསུམ་ཐམས་ཅད་རིན་ཆེན་གྱིས། །རབ་ཏུ་བཀང་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི། །མགོན་ལ་ཡོན་དུ་འབུལ་བྱེད་ལ། །མཁས་པ་གང་ཞིག་ཡིད་བྱུང་ཞིང ། །ཉེས་པ་ཤེས་ནས་ཁྱིམ་སྤངས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་སློབ་བྱེད་ལ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང ། །རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་བཙལ་ནས་ཀྱང ། །གཡེལ་བ་མེད་པས་འདོད་རྣམས་དང ། །ཁྱིམ་གྱི་གནས་ལ་མི་ལྟ་བར། །གོམ་པ་བདུན་ནི་འདོར་བྱེད་ན། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་དེ་ལ་ནི། །སྔ་མས་རིན་གྱི་ཆར་མི་ཆོག་།དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྔགས་པ་ཡི། །རབ་ཏུ་འབྱུང་ཕྱིར་མྱུར་དུ་དེང ། །གང་ལ་ཆགས་པ་ཡོད་མིན་པའི། །ཤེས་པས་རྟག་ཏུ་ངོམས་མེད་ན། །ཆགས་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་འདས་པའི། །སངས་རྒྱས་དམ་པ་ཉིད་འཐོབ་འགྱུར། །མྱུར་དུ་དགོན་པར་གནས་བྱེད་ན། །འདོད་པའི་སྲེད་པ་སྤོང་འགྱུར་ཏེ། །ཉེས་པ་ཇི་བཞིན་རྣམ
82.113a
རིག་ནས། །དེ་དག་ལས་ནི་སེམས་ལྡོག་འགྱུར། །ཁྱིམ་ནི་མྱུར་དུ་སྤངས་ནས་སུ། །དགོན་པ་ལ་ནི་གནས་གྱུར་པ། །མཁས་པ་ཡང་དག་མཐོང་བ་རྣམས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྗེས་སུ་སློབ། །གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བརྩོན་བ། །དེ་དག་དབེན་པ་སྟེན་བྱེད་ཅིང ། །དེ་དག་དགོན་པར་དགའ་འགྱུར་ཞིང ། །དེ་དག་ཁྱིམ་ལ་དགའ་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམ་དག་གི། །སྤྱོད་ཡུལ་གནས་དང་སྤྱོད་པ་སྟེ། །གང་ཞིག་ལམ་འདིར་འཇུག་འགྱུར་བ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་རྙེད་དཀའ་མིན། །ཆགས་ལ་སོགས་པས་གཟིར་བ་ཡི། །སེམས་ཅན་གྲོལ་བྱེད་སུ་འདོད་པ། །དེ་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཡིས། །སྐྲག་ཅིང་དགོན་པ་ཀུན་དུ་བསྟན། །གང་ཞིག་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་དང ། །འཆི་མེད་གོ་འཕང་རྟོགས་པ་དང ། །འཁོར་ལོ་དམ་པ་བསྐོར་འདོད་པ། །དེས་ནི་དགོན་པ་བསྟེན་པར་གྱིས། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་ཁྱེའུ་ཆོས་དང ། །ཆོས་བཟང་གཉིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲ་ཞིང་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གཉིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང ། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས་སམ། འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་མཛད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐོས་ནས་བུ་ཐུ་བོ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བཞག་སྟེ། བུ་སྟོང་དུ་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བ་རྣམས་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་།བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་།རྒྱལ་པོ་ལྔ་སྟོང་ཙམ་པོ་དེ་དག་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་།སྐྱེ་བོ་ཕལ
82.113b
པོ་ཆེ་གཞན་དག་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ལ་མི་ལྟ་བར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཐམ་པ་མངོན་པར་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་གཉིས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས་སམ། འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་མཛད་དེ། དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་བུ་ཐོ་བོ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བཞག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཞག་བདུན་འདས་པ་དང ། གཅིག་བུ་དབེན་པར་སོང་ནས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་སྐྱེས་ཏེ། བདག་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱིས་ཅི་བྱ། དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་ཅི་བྱ་སྟེ། བདག་འདོད་པ་ལྷུར་ལེན་ཅིང་འདོད་པའི་འཆིང་བས་བཅིངས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་ནི་མི་བྱའོ་སྙམ་ནས་དེས་དེའི་མདོ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་སེམས་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། དེ་ཚེས་བཅཝ་ལྔ་ཟླ་བ་ཉ་བའི་ཚེ་གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་ཏུ་རྒྱུ་བའི་ཚེ་ན་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཁོ་བོའི་ཕ་མ་ཕུ་ནུ་དང ། རྩ་ལག་རྣམས་ཀྱང་རབ་འབྱུང་ཕྱིར། །ངེས་པར་བྱུང་སྟེ་ཆོས་དོན་ཕྱིར། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཐམ་པ་བྱུང ། །ང་ལ་ཁྱིམ་གྱིས་ཅི་བྱ་སྟེ། །བདག་ཀྱང་དེར་ནི་འགྲོ་བར་བྱ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད
82.114a
ཅག་འདོད་གྱུར་ན། །ང་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ཡོངས་འདྲེན་ཏེ། །གང་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །སེམས་སྐྱེད་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི། །ཁོམ་ལྡན་ཤིན་དུ་རྙེད་དཀའ་བས། །ང་དང་འགྲོགས་ཏེ་མྱུར་དུ་འདོད། །གང་དག་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར། །རབ་འབྱུང་སེམས་སྐྱེས་མི་བྱེད་པ། །དེ་དག་བདེན་ཆོས་གནས་གྱིས་ལ། །ཁྱིམ་ནི་ལེགས་པར་བསྲུང་གྱིས་ཤིག་།འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་པ་ན། གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནས་གང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ལ་སེམས་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ནི་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་བར་མ་གྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་གཞོལ་བ་དང ། མངོན་པར་འབྱུང་བའི་བསམ་བ་དང་ཆས་ཏེ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་བ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོང་དང ། གྲོང་ཁྱེར་དང ། གྲོང་རྡལ་དང ། ཡུལ་འཁོར་དང ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དག་སྤྲུལ་པ་མཛད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་ཁྱིམ་ན་གནས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་དག་ལ་མ་རྨོས་མ་བཏབ་པའི་འབྲས་སཱ་ལུའི་འབྲུ་དག་ཀྱང་བྱུང་བར་གྱུར། དཔག་བསམས་ཀྱི་ཤིང་དག་ལས་དཔག་བསམས་ཀྱི་རས་བཅོས་བུའི་གོས་རིན་པོ་ཆེ་དག་ཀྱང་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིང་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དག་གི་གཡོག་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་དེ་གཉིས་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང
82.114b
བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་གནས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ནམ་ཡང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ནོན་པར་མ་གྱུར་ཅིང་ནམ་ཡང་ཟས་ཟ་བ་མ་གཏོགས་པར་འདུག་པར་མ་གྱུར་ཏེ། འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ཀུན་དུ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དེ་ལ་ཡང་རློམ་སེམས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། རྡོ་རྗེའི་གནས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་བསྒྲུབས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་སའི་ཕྱོགས་གང་དང་གང་དུ་འདུག་པ་དང་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་བཅས་པར་གྱུར་བའི་སའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དག་གིས་ཆོས་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐོས་ཤིང་བཟུང་ངོ ། །དེ་ལྟར་ཐོས་ཤིང་བཟུང་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པར་གྱུར་བའི་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས་སེམས་ཅན་གཅིག་འགའ་ཙམ་ཡང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་གྱུར་བཞིན་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། གང་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ལེ་ལོ་ཅན་དུ་གྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱིར་མི་འོང་བར་གྱུར་ཅིང ། དེ་དག་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་དག་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པར་གྱུར་བ་དེ་དག་ནི་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟོང་པ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མེད་པ་གཞན་དག་ཏུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཅིང ། དེར་ཡང་དེ་དག་ཕྱུག་པོའི་ཁྱིམ་ཆེན་པོ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པར
82.115a
གྱུར་ཏོ། །དེར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་དབང་པོ་འཕེལ་བ་དང ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཞག་བདུན་འདས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་ཐོབ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད། གྲངས་མེད་པ་དག་གི་དོན་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པར་གྱུར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང ། ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་བསྒྲུབས་ཤིང་མི་འཕོགས་པའི་སྤོབས་པ་ཉིད་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་གྱུར། གཟུངས་ཀྱང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ཡིད་གཉིས་སམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་ན་འོད་སྲུང་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གླིང་བཞི་པའི་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཅེས་བྱ་བ་དེར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ནི་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་ཐུ་བོར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཁྱེའུ་ཆོས་དང་ཆོས་བཟང་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་བ་དེ་གཉིས་གཞན་དག་ཅིག་ཡིན་སྙམ་དུ་ཁྱོད་དེ་སྙམ་སེམས་ན་འོད་སྲུང་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་འདི་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཁྱེའུ་ཆོས་ཤེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཁྱེའུ་ཆོས་བཟང་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ཡིན་ཏེ། འོད་སྲུང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་སེམས
82.115b
ཅན་དག་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་ཅིང་ཇི་ཙམ་དུ་མཛེས་པར་གྱུར་བ་ལ་ལྟོས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེའི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་ཡུན་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་བཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ནི་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ཀྱང་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིང་དེ་དག་ལྷ་རྣམས་ཁོ་ནས་མཆོད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ན་མི་ཁྱིམ་པར་གནས་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ན་དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་བྱ་བ་ཉུང་བ་དང ། བདག་གི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་གནས་ཤིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ལ་ཡང་མཆོད་པ་མི་བྱེད། རི་མོར་མི་བྱེད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་ཡང་མི་འགྲོའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ལྷ་འབུམ་ཕྲག་རབ་ཏུ་མང་པོ་དང ། དགེ་སློང་ལས་དང་པོ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ལ་འདི་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་ཡང་མི་བྱེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་སྐོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་པ་ལས་ན་མ་དད་པ་དང་མ་གུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཟེར་བར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དང ། ལྷ་འབུམ་ཕྲག་རབ་ཏུ་མང་པོ་འདུས་པར་གྱུར་བའི་དགེ་སློང་གི་འཁོར་དང ། ལྷའི་འཁོར་མང་པོ་དེ་དག་ལ་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ
82.116a
མཆོད་པར་འགྱུར་ཞིང་རྒྱུ་གང་གིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་སེམས་པ་མི་མངའ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བརྙེས་པར་འགྱུར་སྙམ། དགེ་སློང་དང ། ལྷ་དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། སྐུ་གདུང་འདི་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་ནི་མཆོད་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གྲོགས་པོ་དག་འོ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དག་ཉིད་མཆོད་པའི་འོས་ཡིན་གྱི། སྐུ་གདུང་དག་ནི་མཆོད་པར་འོས་པར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། དགེ་སློང་དང ། ལྷ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་འོ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་ཡིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གང་ཡིན། དགེ་སློང་དང ། ལྷ་དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དག་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དང ། ལྷ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གྲོགས་པོ་དག་འོ་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་མཆོད་པར་ནུས་སམ། དགེ་སློང་དང ། ལྷ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་མི་ནུས་སོ། །དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས
82.116b
བཟང་གཉིས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱེད་བདག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་མ་བྱེད་ཅིག་དང་དེས་ནི་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡང་མེད་ན་མཆོད་པའི་ལས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པར་འདོད་པས་ནི་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་དང ། ལྷ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པར་འདོད་པས་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་བྱ། དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཆོད་པ་གང་གིས་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པའི་གནས་སུ་འོས་པར་མཛད་པ་དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསླབས་པ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང་བསླབ་པས་རློམ་སེམས་སུ་ཡང་མི་བྱའོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་བྱ་ཞིང་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་ཀྱང་ཆོས་འགའ་ཡང་བསམ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་ཁྱེད་ཅག་དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མཆོད་པར་འགྱུར་ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ཀྱང་མཆོད་པར་འོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་འདོད་པས་ནི་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་མཛད་པ་དེ་ལྟར་མཆོད་པར་བྱ་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་ཡོན་ཏན་གང་དག་དང་ལྡན་པས་མཆོད་པ་བརྙེས་པར་གྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་འདུ་ཤེས་དང ། མཚན་མ་སྐྱེད་པར་མི་
82.117a
བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་བདག་ཏུ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་མི་འགྲོ་བ་དང ། འཇིག་རྟེན་འདིར་མི་འགྲོ་བ་དང ། གང་ཚུ་རོལ་ལ་ཡང་མི་གནས། ཕ་རོལ་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ཆད་པ་མེད་པ་དང ། རྟག་པ་མེད་པ་དང ། གང་ལ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང ། སྤོང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་འབྲི་བ་མེད་པ་དང ། འཕེལ་བ་མེད་པ་དང ། གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང ། འགག་པ་མེད་པ་དང ། གང་ལ་ཟད་པ་མེད་པ་དང ། མི་ཟད་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་སེམས་མེད་པ་དང ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་དང ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་མེད་པ་དང ། བདག་གི་མེད་པ་དང ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང ། ཚོར་བ་མེད་པ་དང ། འཐབ་པ་མེད་པ་དང ། རྩོད་པ་མེད་པ་དང ། འགལ་བ་མེད་པ་དང ། བླང་བ་མེད་པ་དང ། དོར་བ་མེད་པ་དང ། གཉིས་སུ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་འདུས་བྱས་མེད་པ་དང ། གྲངས་མེད་པ་དང ། བགྲང་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་བྱ་བ་མེད་པ་དང ། ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་པ་དང ། ད་ལྟར་དང ། མ་འོངས་པའི་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་པ་དང ། གང་རྟེན་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། མཚན་མར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སངས་རྒྱས་སུ་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག
82.117b
པ་དང ། ཆོས་སུ་མ་ཡིན། དགེ་འདུན་དུ་མ་ཡིན། གང་ཟག་ཏུ་མ་ཡིན། བདག་ཏུ་མ་ཡིན། གཞན་དུ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། ། བམ་པོ་བཞི་པ་སྟེ་ཐ་མ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་སྐྱེ་བས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཟག་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འམ། སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་འམ། སྲོག་ཏུ་ལྟ་བ་འམ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་འམ། ཆད་པར་ལྟ་བ་འམ། རྟག་པར་ལྟ་བ་འམ། ངར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་འམ། ང་ཡིར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་འམ། འབྱུང་བར་ལྟ་བ་འམ། འཇིག་པར་ལྟ་བས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱིས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་སྨོན་པ་ལ་གནས་པས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི
82.118a
གཡོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་གཡོ་ཞིང་འགུལ་བའི་བློ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་འདུས་བྱས་ལ་གནས་པས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་གནོད་སེམས་དང ། ཐ་བའི་ཉེས་པ་ལ་གནས་པས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཤེས་རབ་འཆལ་བ་དང ། རྨོངས་པ་དང ། མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་དང ། བརྗེད་ངས་པ་དང ། ཤེས་རབ་འཆལ་བ་དང ། རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་བྱམས་པ་དང ། སྙིང་རྗེ་དང ། དགའ་བ་དང ། བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་གནོད་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང ། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དང ། དགའ་བའི་སེམས་མེད་པ་དང ། རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་སྦྱིན་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། བཟོད་པ་དང་།
82.118b
བརྩོན་འགྲུས་དང ། བསམ་གཏན་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་སེར་སྣ་ཅན་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང ། གནོད་སེམས་དང ། ཐ་བའི་ཉེས་པ་དང ། ཁོང་ཁྲོ་བ་མང་བ་དང ། ལེ་ལོ་ཅན་དང ། བརྗེད་ངས་པ་དང ། ཤེས་རབ་འཆལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ཀྱིས་འཁོར་དེ་དག་ལ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པ་ན་འཁོར་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞི་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གིས་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་བསྐྱེད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཉིད་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་སེམས་མ་བསྐྱེད་པའི་སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲི་སུམ་སྟོང་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་དགེ་སློང་ཆོས་དང ། ཆོས་བཟང་གཉིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བ་ལ་ལྟོས། འོད་སྲུང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གི་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དེ་དང ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དང ། ལྷ་དེ་དག་ཟབ་མོའི་བཟོད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པས་དེ་ཕྱིན་ཆད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་དང ། བྱ་བ་ཉུང་ངུར་གནས་པས་གནས་པར་གྱུར་ཅིང་ཕྱིན་ཆད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ཀྱི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་སེམས་ཆོས་ཟབ་མོ་དག་ཉིད་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་ཞག་བདུན་འདས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་ལ་ནུབ
82.119a
པར་གྱུར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲོག་མར་བླུགས་པ་བཞིན་ནམ། སྣོད་དུ་བླུགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། འོད་སྲུང་དེ་ལྟ་བས་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུང་ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་དང ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་དགེ་སློང་ལུས་མ་བསྒོམས་པ། སེམས་མ་བསྒོམས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བསྒོམས་པ། ཤེས་རབ་མ་བསྒོམས་པ་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གི་མཆོད་པར་འཚོ་བར་སེམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང ། བརྗེད་ངས་པ་དང ། ཤེས་རབ་འཆལ་པ་དང ། རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་འཚོ་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པ་དག་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བ་དང ། རི་མོ་བྱ་བ་དང ། མཆོད་པ་བྱ་བར་སེམས་སོ། །དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང ། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང ། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་ཡིན་བཞིན་དུ་འཚོ་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་སྐུ་གདུང་དག་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བ་དང ། རི་མོར་བྱ་བ་དང ། མཆོད་པ་བྱ་བར་སེམས་སོ། །དེ་དག་ནི་བདག་ཉིད་སེར་སྣ་ཅན་དང ། འཇུངས་པ་དང ། གནོད་སེམས་དང ། ཐ་བའི་ཉེས་པ་མང་བ་དང ། ལེ་ལོ
82.119b
དང་ལྡན་པ་དང ། བརྗེད་ངས་པ་དང ། ཤེས་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་བཞིན་དུ་འཚོ་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པའི་གནས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཐུགས་རྩེ་གཅིག་པའི་སྐུ་གདུང་དག་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བ་དང ། རི་མོ་བྱ་བ་དང ། མཆོད་པ་བྱ་བར་སེམས་སོ། །འོད་སྲུང་ང་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལས་དང་པོ་པ་དག་གི་སེམས་མངོན་པར་དང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐུ་གདུང་རྣམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་མཛད་དེ། གང་དག་དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ལྷ་དང་མིའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང ། དེ་ཡང་དེ་དག་གི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བར་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ངས་དགེ་སྦྱོང་གི་ལས་སུ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གིས་བོར་ཞིང་བཏང་ལ། བདག་ཉིད་གསོ་བའི་དོན་དང ། མཛའ་བཤེས་ཀྱི་ཁྱིམ་དང ། སློངས་མོ་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དང ། ལྷུང་བཟེད་དང ། ཆོས་གོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་དོན་དང ། རྙེད་པ་དང ། བཀུར་སྟི་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དང ། སྙན་པ་དང ། སྒྲ་དང ། གྲགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་དང ། མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་དང ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་དང ། མཆོད་རྟེན་དག་ལ་བཀུར་སྟི་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་གི་ལས་གང་ཞེ་ན། འོད་སྲུང་ངས་ལས་གཉིས་པོ་བསམ་གཏན་དང ། ཁ་ཏོན་བྱ་བ་བསྟན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་སྟེ། ལས་དེ་གཉིས་ཀྱང་ལམ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི་དེ་དག་ཀྱང་ཤིན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་དང ། ཤིན་དུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་ལས་གང་ལས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ནི་དགེ
82.120a
སྦྱོང་གི་ལས་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་མེད་པ་དང ། ཉེས་པ་མི་འབྱུང་བ་དང ། ལོག་པར་མི་བྱེད་པ་དང ། དྲན་པ་མེད་པ་དང ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང ། ཉམས་པ་མེད་པ་དང ། རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པོ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང ། ཁམས་གསུམ་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དང ། འགྲོ་བ་མེད་པ་དང ། འོང་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ལས་ཤེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་སྤངས་ཏེ་ལས་གཞན་དག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ནི་ངས་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་གོས་དཀར་པོ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ལ་ཡང་སློབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་གོས་དཀར་པོ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་རེ་ཤིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསླབ་པ་ཇི་ལྟར་བཅས་པ་རྣམས་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་གྱུར་ན། མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་རྗེས་སུ་འཐུན་པ་ཙམ་ཡང་སྒོམ་བར་མི་བྱེད་ན་འཐོབ་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །འོད་སྲུང་ཡང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་དེ་ལ་མིང་གིས་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་ཅིང་ཁ་དོག་དང ། རྟགས་དང ། དབྱིབས་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་དུ་འགྱུར་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མ་ཡིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་གསང་སྔགས་དང ། སྨན་ངག་གིས་གོས་ལ་འདེབས་ཤིང་བསྒོ་བར་བྱེད་ལ། གང་གིས་གོས་དེ་གྱོན་པ་ན་ཞག་བདུན་ནམ། ཞག་བརྒྱད་ཀྱིས་དེའི་ལུས་མེད་ལྕེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་ཀུན་ཏུ་འབར་བར་བྱེད་པ་ལ་ལ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ཅིང་དེ་གོས་དེ་གསང་སྔགས་དང ། སྨན་ངག་གིས་བཏབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྒོས་ནས་མི་མཛའ་བ་ལ་ལ་ཞིག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཛའ་བཤེས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བྱིན་པར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་མི་དེས་གོས་མཛེས་པ་ཡིན་པར་རིག་ནས་ལེན་པར་བྱེད་ཅིང་བླངས་ནས་ཀྱང
82.120b
གྱོན་པར་གྱུར་ན། དེ་ཞག་བདུན་ནམ། ཞག་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ནི་གོས་དེ་ལས་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཞག་བདུན་ནམ། ཞག་བརྒྱད་འདས་ནས་མི་དེ་ཁྱིམ་དུ་སོང་ངམ། ལམ་པོ་ཆེར་སོང་བ་ན་གོས་དེ་རབ་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་ཅིང་དེ་ནས་མི་དེ་གཞི་དེ་ལས་ཚུལ་མ་ཡིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཚིག་པར་གྱུར། ཤི་བར་གྱུར་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གོས་དེ་ལས་རོ་མྱང་བ་ནི་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཡོད། ཉེས་དམིགས་ནི་ཇི་ཙམ་ཡོད་སྙམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རོ་མྱང་བ་ནི་ཆུང་ལགས་ཀྱི། ཉེས་དམིགས་ནི་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་དུ་ངའི་གོས་ངུར་སྨྲིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། ཤེས་རབ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས་བསྒོས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ནས་ལེགས་པར་སྤྱད་པས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ན། མི་བླུན་པོ་དགེ་སྦྱོང་ལྟར་བཅོས་པ་དེ་དག་ནི་དྲང་སྲོང་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱོན་ནས་གྲོང་དང ། གྲོང་ཁྱེར་དང ། གྲོང་རྡལ་དང ། ཡུལ་འཁོར་དང ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དག་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང ། ཁྱིམ་བདག་དད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་དགེ་སྦྱོང་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་བཀུར་སྟི་བྱེད། བླ་མར་བྱེད། རི་མོར་བྱེད། མཆོད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་གོས་ངུར་སྨྲིག་གི་གཞི་དེ་ལས་མཆོད་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་བས། དེ་དག་དེས་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལུས་ཞིག་ནས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཞིང ། དེ་དག་དེར་ལྕགས་ཀྱི་གླེགས་མ་འབར་བ་གྱོན་པར་འགྱུར། ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་ཟ་བར་འགྱུར། ལྕགས་ཀྱི་ཁུ་བ་བསྐོལ་བ་འཐུང་བར་འགྱུར། མལ་སྟན
82.121a
རབ་ཏུ་འབར་བ་དག་གི་སྟེང་ན་ཉལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་དག་ནི་རང་གི་ལས་དེས་ལུས་ཞིག་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་ཟད་ཀྱི། གཞི་གང་ལས་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བདེ་བར་སྦྱར་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་གོས་ངུར་སྨྲིག་གི་དཔལ་དང་གཟི་བརྗིད་དེ་འདྲ་བ་ལ་ལྟོས། འོད་སྲུང་ངས་ཀྱང་དེ་ལས་དགོངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་ལྕགས་གླེགས་མ་དག་གྱོན་པ་ནི་སླའི། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བས་གོས་ངུར་སྨྲིག་དག་བགོ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་དག་བཟའ་བ་ནི་སླའི། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བས་བསོད་སྙོམས་དག་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་རོ་མྱང་བ་ནི་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་དང ། དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་ལ་ལྟོས། འོད་སྲུང་དེ་ལྟ་བས་ན་ཅི་ནས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་དང ། སྡིག་པ་འཆགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ལྷ་འམ། ཀླུ་འམ། གནོད་སྦྱིན་ནམ། དྲི་ཟ་འམ། ལྷ་མ་ཡིན་ནམ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་ངམ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་འམ། མི་འམ། མི་མ་ཡིན་པ་སུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་བྱ་བར་ནུས་སྙམ་འམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཟླ་མ་མཆིས་པ། སྐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལགས་པས་དེའི་སླད་དུ་དེ་དག་གིས་སྐུ་གཟུགས་བགྱི་བ་ནི་སླ་བ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དགེ་སློང་ལུས་མ་བསྒོམས་པ། སེམས་མ་བསྒོམས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བསྒོམས་པ། ཤེས་རབ་མ་བསྒོམས་པ་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་རས་བཅོས་བུ་དང་།
82.121b
བརྩིག་པ་དང ། ར་བ་དག་གི་ངོས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དག་འདྲི་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་གིས་འཚོ་བར་སེམས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ལས་དེས་བདག་ཉིད་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་བསྟོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་དག་ལ་བརྙས་པ་དང་སྨོད་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱས་ན་བསོད་ནམས་འདི་ཙམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀའ་མ་སྩལ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ནི་ཁྱིམ་པ་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་པ་ཡིན་པས་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད་དུ་བཅུག་ལ། དེ་ནི་དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་ཟད་ཀྱི། གཞི་དེས་ཆོས་གོས་སམ། བསོད་སྙོམས་སམ། རྙེད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འདོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་གཞི་དེས་འཚོ་བར་འགྱུར་བར་སེམས་ཏེ། དེ་དག་གི་དོན་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ལ་དོན་མེད་པ་ཁོ་ན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། འོད་སྲུང་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་བསོད་ནམས་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད་དུ་བཅུག་ན་ནི་དེ་དག་ལ་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་གཟུགས་འཚོང་བ་ཡང་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འཚོང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ན། མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་ཁྱིམ་པའི་ལག་ཏུ་འཚོང་བར་བྱེད་ཅིང་དེས་འཚོ་བར་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་བྱིས་པ་དང་འདྲ་བ་ཤེས
82.122a
རབ་འཆལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ལ་དེས་བདུད་རྩི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་དུག་ཟ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུང་མི་བླུན་པོ་གང་དག་ཟང་ཟིང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་བདག་ཉིད་དུག་དང་བཅས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ང་སེམས་སོ། །འོད་སྲུང་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་དུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་རྙེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་མི་བླུན་པོ་ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་གཅིག་ལ་གཅིག་འཐབ་པ་དང ། རྩོད་པ་དང ། མཚང་འདྲུ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ལ་ལ་ཞིག་གཡུལ་ངོར་ཞུགས་པ་ན་རང་གི་མཚོན་གྱིས་རང་ལ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་སྲུང་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པ་ཤིན་དུ་ཟིན་པར་བྱས་པ། བྱི་དོར་ལེགས་པར་བྱས་པ། ཆུ་ཞེང་དུ་རི་རབ་ཙམ་ཡོང་བ་བྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བུ་རམ་ཤིང་གི་ཚལ་ལམ། འདམ་བུའི་ཚལ་ལམ། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་ངམ། ཏིལ་གྱི་ཞིང་ལྟར་མདབ་ཆགས་སུ་ལོངས་སུ་བཀང་བར་གྱུར་ན། འོད་སྲུང་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་སྙམ་འམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་སོར་མོའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བགྱིད་དུ་སྩལ་ན་ཡང་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་ལགས
82.122b
ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་རི་རབ་ཙམ་དུ་མ་བགྱིད་དུ་སྩལ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁྱོད་ཀྱི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ན་ཐ་ན་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། དེ་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་དོ། །དེ་བས་ཀྱང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་ཤིང་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བཟུང་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་ལ་སྟོན་པར་ཡང་བྱེད་ན་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་རབ་ཏུ་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འོད་སྲུང་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། འོད་སྲུང་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ། ཆེས་གྲངས་མེད་བ། ཆེས་ཤིན་དུ་གྲངས་མེད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ། ཚད་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐར་འོད་ཅེས་བྱ་བ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་འོད་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་བཟང་བ། མཛེས་པ། བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་བུར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །
82.123a
འོད་སྲུང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བསྟན་པ་ལ་དགེ་སློང་གང་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་བ་དེ་དག་ལས་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྦག་པས་སྦགས་པ་ནི་ཕལ་ཆེའི། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཉུང་བར་གྱུར་ཏེ། འོད་སྲུང་དགེ་སློང་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དུ་འཇུག་ཅིང་རས་བཅོས་བུ་དང ། དར་དང ། ཁང་པའི་རྩིག་ངོས་དག་ལ་རི་མོར་འདྲིར་འཇུག་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་དར་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ལེགས་པར་བྱས་པ་དང ། ཤིན་དུ་ཟིན་པར་བྱས་པ་ཞིག་བྲིས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོའི་ཕའི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཁྱེར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དེ་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ཡང་འདི་ཙམ་དུ་བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཡིན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། བདག་ཀྱང་ལུས་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་ནས་དགའ་བ་དང ། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང ། དད་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དེའི་ཚེ་ན་ཁྱིམ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཅིང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ན་གནས་པས་ལུས་འདི་ལྟ་བུ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་བདག་མངོན་བར་འབྱུང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་ལ་དབང་པོ་རྣམས་རྒྱས་ཤིང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡང་རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས་རང་གི་ཕ་མ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་རང་གི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱི་རྐང་པ་དག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཡབ་ཡུམ་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མ་མཆིས་པར་ལེགས་པ
82.123b
ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཅི་གནང ། ཕ་མས་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་དེ་སྐད་མ་ཟེར་ཅིག་།དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེང་གཉིས་ལ་བུ་གཅིག་པ། སྡུག་པ། ཕངས་པ། ཡིད་དུ་འོང་བ་ཁྱོད་ལས་མེད་པས་གལ་ཏེ་ཁྱོད་མ་མཐོང་ན་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེའུས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཅི་ནས་ཀྱང་ཁྱེད་གཉིས་ཀྱང་ནོངས་པར་མི་འགྱུར་ལ་བདག་ཀྱང་མངོན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བགྱི་ལགས་སོ། །ཕ་མས་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་བྱ། ཁྱེའུས་སྨྲས་པ། བདག་དེང་སླད་ཆད་ཇི་སྲིད་དུ་མངོན་པར་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་བ་དེ་སྲིད་དུ་འཚལ་མ་ཡང་མི་འཚལ། མལ་དུ་ཡང་མི་འཇུག་།མར་སར་དང་འབྲུ་མར་གྱིས་ཀྱང་མི་ཉུག་།སྐོམ་ཡང་མི་འཚལ། དགེ་བ་འམ་མི་དགེ་བའི་ཚིག་འགའ་ཡང་མི་སྨྲ་ལགས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེས་ས་ཕྱོགས་བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་ཞིག་ཏུ་འདུག་སྟེ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་ཅིང་ཉིན་གཅིག་ཟན་ཡང་མ་ཟོས་སོ། །དེ་ནས་དེའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་ཐོགས་ཏེ་གཞན་ཚིག་ཏུ་མི་རྗོད་ཅིང་ཉིན་མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་དེ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་དེ་ཚིག་ཙམ་ཡང་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་ཞག་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཟན་མ་ཟོས་པ་དང ། དེ་ནས་མའི་ཉེ་དུ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དག་གིས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་ཐོགས་ཏེ། གཞན་ཚིག་ཏུ་མ་རྗོད་ཅིང་ཉིན་མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་དེ་དག་གི་གདོང་དུ་ཡང་མི་ལྟ་ན་ཚིག་སྨྲ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་ཞག་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཟན་མ་ཟོས་པ་དང ། དེ་ནས་ཕའི་ཉེ་དུ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དག་གིས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་ཐོགས་ཏེ་གཞན་ཚིག་ཏུ་མི་རྗོད་ཅིང
82.124a
ཉིན་མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་དེ་དག་གི་གདོང་དུ་ཡང་མི་ལྟ་ཚིག་ཀྱང་མི་སྨྲའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་ཞག་བཞིའི་བར་དུ་ཟན་མ་ཟོས་པ་དང ། དེ་ནས་དེའི་ནེའུ་ལྡངས་ལྔ་བརྒྱ་དག་གིས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་ཐོགས་ཏེ། གཞན་ཚིག་ཏུ་མི་རྗོད་ཅིང་ཉིན་མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་དེ་དག་གི་གདོང་དུ་ཡང་མི་ལྟ་ན་ཚིག་སྨྲ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་ཞག་ལྔའི་བར་དུ་ཟན་མ་ཟོས་པ་དང ། དེ་ནས་དེའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ན་མགྲོན་བུ་དང ། གསེར་དང ། ནོར་བུ་དང ། མུ་ཏིག་དང ། བཻ་དཱུརྱ་དང ། དུང་དང ། མན་ཤེལ་དང ། ས་ལེ་སྦྲམ་དང ། དངུལ་དང ། གཞན་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་དང ། གོས་དང ། རྒྱན་སྣ་ཚོགས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཞག་སྟེ། ན་ཆུང་ལྷའི་བུ་མོ་འདྲ་བརྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་བཀུག་སྟེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཀོད་དོ། །འོད་སྲུང་མདོར་ན་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དེ་ན་ཉེ་བར་སྤྱད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེའི་མདུན་དུ་བཞག་སྟེ། དེའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་མའི་ཉེ་དུ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དག་དང ། ཕའི་ཉེ་དུ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དག་དང ། ནེའུ་ལྡངས་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དག་དང ། ན་ཆུང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་དག་དང ། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེའི་མདུན་དུ་བཀོད་ནས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་ཐོགས་ཏེ་གཞན་ཚིག་ཏུ་མ་རྗོད་ཀྱི་ཉིན་མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་གསོལ་བ་འདེབས་ཏེ། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གཞོན་ནུ་ལོངས་ལ་ཟན་ཟོ། །ཁྱིམ་འདིར་འདུག་ལ་སྦྱིན་པ་དག་ཀྱང་བྱིན་ཅིག་།བསོད་ནམས་དག་ཀྱང་གྱིས་ཤིག་།བུད་མེད་འདི་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དགའ་བ་དང ། རྩེད
82.124b
མོ་དང ། དགའ་མགུར་སྤྱད་པ་དག་ཀྱང་གྱིས་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཁྱིམ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་མ་གཏང་ཤིག་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དེ་ལྟར་འདུས་པ་དེ་དག་ལ་མིག་ཀྱང་མི་ལྟ་ཕྱིར་ཡང་མི་སྨྲ་བར་དེ་བཞིན་དུ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་འདུག་ཅིང་ཞག་དྲུག་གི་བར་དུ་ཟན་ཡང་མ་ཟོས་པར་དེ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་ཁ་ཟས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མ་བསྐྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕ་མ་དེ་གཉིས་དང ། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དེ་དག་དང ། ནེའུ་ལྡངས་དེ་དག་དང ། ཉེ་དུའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང ། བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཞིན་ལ་མཆི་མའི་རྒྱུད་བླགས་ཤིང་སྐད་ཕྱུང་སྟེ་དུང་མོས་བཏབ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་རྐང་པ་གཉིས་ལ་གཏུགས་ཀྱང་དེ་དེ་དག་གི་གདོང་དུ་ཡང་མི་ལྟའོ། །འོད་སྲུང་དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དེ་ན་ལྷ་ཞིག་གནས་པར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོས་འདུག་ནས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དེ་དག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བརྩོན་པ། །དེ་དག་ལྷུན་པོ་འདྲ་བར་ནི། །མཐུ་བརྟན་རབ་ཏུ་མི་གཡོ་སྟེ། །ཡིད་མ་གཏོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་གཡོ་ཡང་སྲིད། །མེ་ནི་ཆུར་ཡང་འགྱུར་ཡང་སྲིད། །གྲོགས་དག་འདི་ནི་གནས་འདི་ལས། །བསྐྱོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་མི་དགའ་ཕྱིས་མི་བྱེད། །སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་མ་བྱེད་ཅིག་།ཕྱིན་ཆད་དམུས་ལོང་འདྲ་བར་ནི། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་འཁྱམས་ས་རེ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕན་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཞུགས་པ་སྟེ། །མངོན་པར་འབྱུང་ཕྱིར་བརྩོན་རྣམས་ནི། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་རྙེད་མི་དཀའ། །འདོད་པའི་ཕྱིར་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ
82.125a
སྤྱད་པ་མི་སྤྱོད་ཀྱི། །སེམས་ཅན་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་ཚོལ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བེད། །སྟོང་གསུམ་རིན་ཆེན་རྣམས་དང་ནི། །གོས་དང་ཡུལ་གཞན་ལྷ་རྫས་ཀྱིས། །ཆལ་པར་བཀང་བར་གྱུར་ཀྱང་ནི། །དེ་དག་ཆགས་པར་བྱ་མི་ནུས། །མི་ཤེས་པས་ནི་གང་བྱས་པའི། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་བཤགས་པར་གྱིས། །མཁས་པ་ཉེས་པ་བཤགས་ནས་ནི། །ལས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་ལྷ་དེས་བསྐུལ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེའི་ཕ་མ་དེ་གཉིས་དང ། མཛའ་བཤེས་དང ། གྲོས་གྲོགས་དང ། ཉེ་དུ་དང ། རྒན་རབས་དེ་དག་དང ། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དེ་དག་གིས་ཉེས་པ་ལ་ཉེས་པར་བཤགས་ནས་གཞོན་ནུ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཇི་ལྟར་བསམས་པ་བཞིན་སོང་ཤིག་།རབ་ཏུ་ཡང་བྱུང་ཤིག་།ཟན་ཡང་ཟོ་ཤིག་།ཟས་མ་ཟོས་པས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པར་གྱུར་ཏ་རེ་ཞེས་བྱས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཟན་བཅད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང ། ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་ལུས་ལ་མདངས་བཅུག་པས་ན་དབང་པོ་རྣམས་གཞན་དུ་ཡང་མ་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེས་དེ་ལྟར་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཟན་བཅད་དེ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ལ་མི་ལྟ་ཞིང་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་དེ་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་བཞིན་དུ་བོར་ནས་བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་དེ་དག་དང ། ཕ་མ་དང ། ཉེ་དུའི་ཚོགས་དེ་དག་གདོང་མཆི་མས་གང་སྟེ་ངུ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དེ་ཁྱེར་ཏེ་ནང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་ནས་དགོན་པ་མི་མེད་པ། གཅན་ཟན་གདུག་པ་གནས་པའི་ནགས་ཤིག་ཏུ་ཞུགས་སོ། །དེ་དེར་ཞུགས་ནས་རས་བཅོས་བུའི་གཞི་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི
82.125b
སྐུ་གཟུགས་དེ་བྲིས་པའི་རས་བཅོས་བུའི་གཞི་དེ་བྲེས་ནས་རས་བཅོས་བུའི་གཞི་དེ་ཉིད་ཀྱི་མདུན་དུ་རྩཝའི་གདིང་བ་བཏིང་བའི་སྟེང་དུ་སྐྱིལ་མོ་དགྲུང་བཅས་ནས་ལུས་དྲང་པོས་བསྲང་སྟེ་འདུག་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་དེ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ཡང་འདི་ཙམ་དུ་མཛེས་པ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ཙམ་དུ་མཛེས་པ་ནི་ངོ་མཚར་བས་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་མཐོང་བ་དེ་དག་ནི་དཔལ་ཡོན་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ནགས་ཁྲོད་དེ་ན་ལྷ་ཞིག་གནས་པར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གྲོགས་པོ་ཁྱོད་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་ཞིང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐོང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལེགས་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བལྟས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་སེམས་པར་མི་བྱེད། རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་པར་མི་བྱེད། རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ
82.126a
ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། མིང་དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང ། རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ལ་ཐོབ་པ་མེད་པ་དང ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པ་དང ། ཤེས་པ་མེད་པ་དང ། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང ། འབྲས་བུ་མེད་པ་དང ། འབྲས་བུ་རྟོགས་པ་མེད་པ་དང ། གནས་མེད་པ་དང ། རྟེན་མེད་པ་དང ། འགྲོ་བ་མེད་པ་དང ། འོང་བ་མེད་པ་དང ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང ། འགག་པ་མེད་པ་དང ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང ། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང ། སྒྲ་མེད་པ་དང ། ཚུལ་མེད་པ་དང ། ཚུལ་མ་ཡིན་པ་མེད་པ་དང ། འདོད་ཆགས་ཟད་པ་མེད་པ་དང ། ཞེ་སྡང་ཟད་པ་མེད་པ་དང ། གཏི་མུག་ཟད་པ་མེད་པ་དང ། ཕུང་པོ་རྣམས་མེད་པ་དང ། ཁམས་རྣམས་མེད་པ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མེད་པ་དང ། སྔོན་གྱི་མཐའ་མེད་པ་དང ། ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་པ་དང ། དབུས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་གཡོ་བ་མེད་པ་དང ། སྤྱོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ལྟ་བར་མི་བྱེད། ཉན་པར་མི་བྱེད། བསྣོམ་པར་མི་བྱེད། མྱང་བར་མི་བྱེད། རེག་པར་མི་བྱེད། སེམས་པར་མི་བྱེད། ཉལ་བར་མི་བྱེད། ལྡང་བར་མི་བྱེད། དབུགས་འབྱུང་བར་མི་བྱེད། དབུགས་རྔུབ་པར་མི་བྱེད། རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད
82.126b
དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་འདི་ལ་ཚུ་རོལ་ཡང་མེད། ཕ་རོལ་ཡང་མེད། བར་ཡང་མེད། ཐོག་མ་ཡང་མེད། འཇིག་པ་ཡང་མེད། རྒྱུ་བ་ཡང་མེད། སྤྱོད་པ་ཡང་མེད། བླང་བ་ཡང་མེད། དོར་བ་ཡང་མེད། བྱ་བ་ཡང་མེད། བྱེད་པ་ཡང་མེད། ལྟུང་བ་ཡང་མེད། བདེན་པ་ཡང་མེད། བརྫུན་པ་ཡང་མེད། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོག་པ་ཡང་མེད། ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་ཡང་མེད། ཡིད་འབྱུང་བ་ཡང་མེད། འཁོར་བ་ཡང་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟར་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེས་རབ་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ན་ཉིན་མཚན་དུ་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་ཞིག་པར་མ་གྱུར་ཅིང་དེས་ཉིན་མཚན་དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང ། ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་དང ། སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་ཀྱང་བསྒྲུབས་པར་གྱུར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀུན་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བསྒྲུབས་པར་གྱུར་ནས་དེ་ལ་སྣང་བ་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། སྣང་བ་བྱུང་བར་གྱུར་བ་དེས་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་མིའི་ལས་ཤིན་དུ་འདས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་ཏུ་མེད། གྲངས་མེད་པ་དག་ཀྱང་མཐོང་ངོ ། །ལྷའི་རྣ་བ་བསྒྲུབས་པ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་ཆོས་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པས་ཆོས་བསྟན
82.127a
པ་ལ་སྒྲིབ་པར་མ་གྱུར་ཅིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་ཟླ་བ་བདུན་གྱི་བར་དུ་འཆག་ཅིང་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ། ཤེས་པའི་ཟས་མ་གཏོགས་པར་ཟས་གཞན་ཡང་མི་ཟ་ཞིང་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རིག་ནས་དེའི་ལུས་ལ་མདངས་བཅུག་པར་ཡང་གྱུར་ཏེ། འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེས་གོས་ངུར་སྨྲིག་དག་ཀྱང་མ་བགོས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མ་མཐོང ། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཀྱང་མ་བླངས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་ཐོབ་ཅིང་དེ་ལྟར་བསླབ་པ་འདོད་པར་གྱུར་བ་ལ་ལྟོས། འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། ཅི་ནས་ཀྱང་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པ་དང ། འབྲི་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །དེས་དེ་ལྟར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ན་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད། གྲངས་མེད། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཀྱང་མཐོང་བར་གྱུར། དེ་དག་ཆོས་སྟོན་པ་དག་ཀྱང་ཐོས་པར་གྱུར་ཏ་འོད་སྲུང་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་ནགས་ཁྲོད་དེ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་སྟེ། གྲོང་དང ། གྲོང་ཁྱེར་དང ། གྲོང་རྡལ་དང ། ཡུལ་འཁོར་དང ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དག་ཏུ་ཞུགས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང
82.127b
དེས་སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲི་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བཀོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་བསོད་ནམས་དག་ལ་བཀོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕ་མ་དེ་གཉིས་དང ། བཙུན་མོའི་འཁོར་དེ་དག་དང ། འཁོར་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་བྱས་སོ། །འོད་སྲུང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ནེམ་ནུར་དང ། ཡིད་གཉིས་དང ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དེ་དང་།དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །འོད་སྲུང་ཡང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་བྱང་ཆུམ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ། བརྐམ་པ། འདོད་པས་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་པ་ཁ་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་རས་བཅོས་བུ་དང་རྩིག་ངོས་ལ་བྲིས་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་གཞན་དག་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས་དངོས་གྲུབ་དང ། རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པར་སེམས་ཤིང ། དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་མཆོད་པ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་སུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་པོ་དེས་བདག་ལ་བསྟོད་པར་བྱེད། གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཞི་དེས་འཚོ་བར་སེམས་པར་ཡང
82.128a
འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་དེའི་ཚེ་ན་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང ། འདུས་པ་དང ། གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལྟར་ལུང་མནོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་མི་འགྱུར། ཁ་ཏོན་མི་བྱེད། བསམ་གཏན་མི་སྒོམ། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་གཅེས་པར་སེམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དེའི་ཚེ་ན་ཁྱིམ་པ་དང ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་གིས་མཆོད་པ་དང ། རི་མོ་བྱ་བ་དང ། ཤེས་པ་དང ། ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང ། གཞི་དེས་དེ་དག་གིས་ཆོས་གོས་དང ། བསོད་སྙོམས་དང ། མལ་ཆ་དང ། སྟན་དང ། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང ། ཡོ་བྱད་དག་ཀྱང་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་ངས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་སུ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་ཏེ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ན། དེ་དག་ནི་དེའི་ཚེ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཁོ་ནར་གནས་ཤིང་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་སྤངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་དག་ལ་མཆོད་པའི་ལས་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་འགྱུར་ཞིང་གཞི་དེས་འཚོ་བར་འགྱུར་བར་སེམས་པ་ལ་ལྟོས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ལགས་པ་དེ་དག་གི་སྒྱུ་དང ། གཡོ་དང་གྱ་གྱུ་དེ་དག་མང་དུ་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་དང ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དང་བ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོས་ནས་སུ་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་མི་བགྱིད་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དང ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས
82.128b
ནས་བདག་ཅག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན། བདག་ཅག་ཡུལ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཀུན་དུ་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབ་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནས་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་གང་ཅི་སྟོན་པ་དང ། ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཐོས་ནས་ཀྱང་སྐྱོན་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དང ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང ། དགེ་སློང་དེ་དག་དང ། ལྷ་དང ། མི་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང ། སུ་རེན་དྲ་བོ་དྷི་དང ། པྲ་ཛྙཱ་བརྨ་དང ། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།