rKTs


J118

(e-text produced by ADARSHA)

see text in transliteration
55.7b
།། འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ། ་བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་ཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀའི་གནས་འོད་མའི་ཚལ་ན། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་མང་པོ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས། ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་དེའི་ནང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའང་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས། ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར
55.8a
ཚད་མེད་པའི་སྨོན་པས་ཚད་མེད་པའི་རྒྱན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་ཚད་མེད་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པའི་རྒྱན་དང ། ངེས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱན་དང ། བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཉེན་ཅིང་དེས་པའི་སེམས་དང ། རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་དང ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུག་པ་ལས་ལངས་ནས། བླ་གོས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སླད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་དང ། སྤྱོད་ལམ་ཀུན་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མ་ཆགས་ཤིང ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཚད་མེད་པ་འཛིན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ་བདག་ཞུ་བ་ཞུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ལགས། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ལགས། ཇི་ལྟར་ན་དྲན་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ལགས། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ལགས། ཇི་ལྟར་ན་ལུས་འདི་བོར་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས
55.8b
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་དེ་དག་དྲིས་པ་ནི་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་དང ། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ལ་འོད་ཆེན་པོས་སྣང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དྲི་བ་དྲིས་པའི་བསོད་ནམས་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་དག་དྲིས་པ་ནི་ངེས་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱ་བ་དང ། བསྲུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དག་ལ་ཕན་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོ་དག་གི་ཡང་ཟ་བའི་ལམ་ལས་བསྒྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་རྟེན་དང ། གནས་དང ། མགོན་དང ། སྐྱབས་བྱ་བའི་ཕྱིར། ངན་སོང་གསུམ་ལས་གདོན་ཅིང་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དག་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་ལ་བཟུད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དག་སྐྱེ་བ་དང ། རྒ་བ་དང ། ན་བ་དང ། འཆི་བ་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། འཁྲུག་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་ཞིང་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པ་འཇིགས་པའི་དུས་ངན་པའི་སེམས་ཅན་དག་སྒྲལ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་བཤེགས་པ་ལ་དྲི་བར་སེམས་པ་ལེགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཁྱོད་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིང་དང ། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བགྱིའོ་ཞེས་གསོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱིར་ཉན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཕན
55.9a
པའི་དོན་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང ། དྲན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང ། ཤིན་ཏུ་བྱང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་དང ། རྟག་ཏུ་དྲན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་དག་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་དོན་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་ལ་ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང ། རྐྱེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང ། ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་སྒོར་འཇུག་པར་བྱ་བ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང ། ཚད་མེད་པའི་ངེས་པའི་ཆོས་བསྒོམ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་བྱ་བ་དང ། ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་སྤྱོད་པ་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེ་བར་བྱ་བ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བར་བྱ་བ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ
55.9b
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྙེན་པར་བྱ་བ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པས། གཞན་གྱི་དྲིན་ལ་མི་འཇོག་པར་བྱ་བ་དང ། ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་བྱ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་དག་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང ། བདེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་སེར་སྣའི། དྲི་མ་མེད་པ་དང ། རྟག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བདེ་བར་གནས་པས་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་དང ། ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། སྨོན་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། སྤྱོད་པའི་ནན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པར་དག
55.10a
པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་འོད་ཟེར་ཐོབ་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། མོས་པ་ཆེན་པོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བ་དང ། བསམ་གཏན་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པས་མོས་པ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་དང ། བྱམས་པ་དང ། སྙིང་རྗེ་དང ། དགའ་བ་དང ། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོའི་སེམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། ངེས་པའི་དོན་ལ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བསྒོམ་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཚོལ་ཚོལ་བ་དང ། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མོས་པ་དང ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་རྟག་ཏུ་མི་སྤོང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་ཞིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན།
55.10b
དྲན་པའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གོམས་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང ། ཤིན་ཏུ་བདེ་བའི་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་དང ། དྲན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་རྫོགས་པར་བསྒོམ་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་དྲན་པ་སེམས་ལ་འཇོག་པ་དང ། དྲན་པའི་དབང་པོ་རྣོ་བས་སྔོན་གྱི་གནས་བསྒོམ་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། དྲན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མྱུར་དུ་འཐོབ་པར་བྱ་བ་དང ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྐྱེད་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དོན་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། བསམ་པའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྒོམ་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་པ་དང ། དྲན་པའི་སྟོབས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་དག་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཚོལ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་བྱང་བ་དྲན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དྲན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ལེ་ལོ་མེད་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་དབང་པོ་རྣམས་བསྲུང་བ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང
55.11a
ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་པ་དང ། སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། སྤྱོད་པའི་གནས་ཀུན་ཏུ་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་བསལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཀྱི་ཆོས་ལ་མི་ཆགས་པ་དང ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། མི་འཁྲུགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ཚོལ་བ་དང་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཅིག་ལ་གོམས་པར་བསྒོམས་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཡང་དག་པར་འཇུག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། འདུ་འཛི་ལ་མི་མོས་པས་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གང་ཟག་སྤོང་བ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་དང ། རྟག་ཏུ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་དགའ་བ་དང ། གསོལ་བ་དང་ཞུ་བ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ལ་མོས་པའོ། །འདི་དག་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་མཐུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམ་པར
55.11b
འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་ལ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྨྲ་བ་དང ། ཚིག་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་མཁས་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་ལོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བའི་གོ་རིམས་ལ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནན་ཏན་བྱ་བའི་ཐབས་དང་ལྡན་པ་དང ། ངེས་པའི་དོན་དང་བཀྲི་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་སློབ་པ་ལ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་བཤད་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང ། མྱུར་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐོབ་པ་དང ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པར་སྒོམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་དག་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཀུན་འབྱུང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་ལ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས
55.12a
ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱིས་ཐབས་ལ་འཇུག་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། ཀུན་འབྱུང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། འགོག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་འདུ་བ་དང་འཇིག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་པ་དང ། སྔོན་གྱི་རྒྱུས་མཐུ་ཐོབ་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཅི་དང་ཅིས་འདུལ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། ཡི་གེ་དང ། འབྲུ་དང ། ཚིག་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། དཀྲི་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའི་ཚིག་གི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་དག་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །
55.12b
འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུས་འདི་བོར་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་དང ། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་དང ། སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང ། ནམ་དུ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དྲན་པ་མ་ཉམས་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུས་འདི་བོར་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ལ་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མར་ཤེས་རབ་གཏོང་བ་དང ། ངེས་པའི་ཤེས་རབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུས་འདི་བོར་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཐོབ་པ་དང ། མ་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒོམ་པ་དང ། ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་དང ། འགོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུས་འདི་བོར་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱམས་སྡང་མེད་པར་བྱ་བ་དང ། འདུ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཆགས་པ་དང ། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡེ
55.13a
ཤེས་རྟོགས་པ་དང ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་དག་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུས་འདི་བོར་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། བསྔོ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། སྤྱོད་ལམ་གྱི་གནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། དྲན་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། སེམས་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གཏོང་བའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད
55.13b
པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང ། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་བའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་བ་ལ་མ་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། བཟོད་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ལེན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་གྱི་སྟོབས་དང ། བསམ་གཏན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། བསམ་གཏན་གྱི་ཐབས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཐབས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། མང་དུ་ཐོས་པའི་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདའ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། ཤེས་རབ་དང
55.14a
ཐབས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། འདུ་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་རྣམས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་རྟོག་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། རིག་པ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང ། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མྱུར་དུ་ཡོན་ཏན་གོང་མའི་རྣམས་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དེ་དག་བསྒོམ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་བྱེད་པའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་དང ། ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །
55.14b
ཆོས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་དེ་ཉིད་མྱུར་དུ་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེ་བ་འམ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱང་མྱུར་དུ་འཐོབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གང་ཟག་གང་ཞིག་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཐོབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་ངའི་འོག་དུ་མཆོད་པའི་རྙེད་པ་ཞུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ང་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་ང་ལ་ཁྱོད་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འདས་ནས་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏེ། ངས་དེའི་ཚེ་ཉིད་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དེ་དག་ཀུན་ཤེས་པར་གྱུར་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གང་ཟག་གང་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ནི། གང་ཟག་དེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་ད་ལྟར་ངས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཟག་དེས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་བའང་ངས་ཇི་ལྟར་བསྐོར་བ་བཞིན་ནོ། །གང་ཟག་དེས་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པར་འགྱུར་བ་འང་ཇི་ལྟར་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཟག་དེས་རང་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བ་དང་སྟོབས་ཐོབ་པ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་ང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་འདི་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་ན་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སྔོན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་མཐོ་བའི
55.15a
རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། བླ་ན་མེད་པ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་མཐོ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཚད་མེད་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེད་མེད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་མཐོ་བའི་རྒྱལ་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་མིང་ཡང་མི་གྲག་སྟོ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པར་མི་ཚོར་ཞིང་མཐར་བདེ་བ་དང་སྐྱིད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་མང་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡང་རབ་ཏུ་བཅིལ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་མཐོ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་ཁྲི་ཕྲག་ཁྲག་ཁྲིག་སྙེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་འཇིག་རྟེན་དེའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཛད་དེ། དེ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱལ་པོ་གཞན་མེད་པས་ཡུལ་དེའི་སེམས་ཅན་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་མཐོ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གཅོད་བྱིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་མགུ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མདོ་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་བཤད་པ་ཐོས་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་འདུག་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པ་དང ། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་གོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་པ་དང ། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་བདག
55.15b
ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་དང ། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང ། སྐྱེས་པ་དང ། བུད་མེད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་པ་དང ། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ཟས་མང་དུ་མི་ཟ་ཞིང་འདི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ལ་རབ་ཏུ་འབད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི། ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱིས་ཚེ་འཕོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་ཁྲི་ཕྲག་བཅུ་འདས་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་སོ། །དེར་སྐྱེས་ནས་ཆོས་དེ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་སྔོན་གྱི་གནས་དྲན་ཏེ་དབང་པོ་ནོན་པོར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཚད་མེད་པའི་མེ་ཏོག་བརྩེགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ད་ལྟར་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་སྐྱོང་ཞིང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པའི་མེ་ཏོག་བརྩེགས་པའི་རྒྱལ་པོའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ལོ་ཁྲི་ཕྲག་དྲུག་བཅུའི་བར་དུ་གཞོན་ནུར་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་དེ་ལྟ་བུའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ད་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྲི་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང་ཕྲད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་སྤྱན་སྔར་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་བརྩོམས་པས་དྲན་པ་དང ། བདེ་བ་དང ། ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །ཐ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་སྟོབས་མཐོ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཕྲད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ལུང་བསྟན་པ་མེད་བསྐལ་པ་ཁྲི་འདས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བསྐལ་པ་ཁྲིའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དང་ཕྲད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །
55.16a
འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དག་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་དེ་ལྟར་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་བྱེད་པ་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྩ་བ་ནི་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་བྱེད་པ་དང ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ངས་དེ་ལྟ་བུའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང་ཕྲད་དེ། སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཆོས་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་སྔོན་གྱི་གནས་དྲན་པས་ཆོས་འདི་བསྒོམ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་དེ། ངས་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་བག་བྱས་པ་ལས་མ་ཉམས་པས་རྟག་ཏུ་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་དང་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཞིར་གཟིགས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་བསྟན་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་འཛམ་བུའི་གླིང་ཀུན་ཏུ་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་དག་བཞུགས་ཤིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གཅོད་ཅིང ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་མགུ་བར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་མདོ་སྟོན་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་འོད་མའི་ཚལ་གྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་ཀྱང་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གང་བ་བཞུགས་ཤིང་སོ་སོ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཐོང་ནས། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། འདུག་པ་ལས་ལངས་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་ངོ་མཚར
55.16b
ཆེའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཀྱི་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཚད་མེད་པའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ལྷུན་ཀྱིས་གྲུབ་བོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ནས་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་འོད་ཟེར་བཀྱེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སྣང་བར་མཛད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་གསུང་སྒྲོགས་ཀྱང་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ནས་བསྟན་པའི་བརྒྱ་སྟོང་གི་ཆ་གཅིག་ཙམ་ཡང་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དག་གི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཆོས་འདི་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པ་ཉུང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་ནི་ཆོས་འདི་སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཉུང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་ནི་ཆོས་འདི་ལ་བག་བྱེད་པར་སྤྱོད་པ་འང་ཉུང་ངོ ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུས་ངན་པའི་སེམས་ཅན་དག་ནི་ཆོས་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་འང་རབ་ཏུ་ཉུང་ངོ ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྙོག་པ་ལྔའི་འཇིག་རྟེན་ངན་པར་འབྱུང་ངོ ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པ་དང ། ལྟ་བའི་རྙོག་པ་དང ། ཚེའི་རྙོག་པ་དང ། ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་དང་བསྐལ་པའི་རྙོག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཆུང་ངུ་ན་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་ཕྱིན་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་མོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ང་རྟག་ཏུ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི
55.17a
སྨོན་ལམ་གྱིས་བརྒྱན་ཅིང་དེ་ལྟ་བུའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་བཟོད་པ་བྱས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཟིར་བའི་སེམས་ཅན་མགོན་མེད་པ་དང ། སྐྱབས་མེད་པ་དང ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བ་དག་གི་ཕྱིར་རོ། །ང་དེའི་ཚེ་ན་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སྐྱེ་བོ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྔོན་གྱི་རྣམ་པར་དག་པའི་སྨོན་ལམ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་རྣམས་འདི་ལྟ་བུའི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་དད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པ་དང་གཟུངས་སུ་འཛིན་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ངས་སྔོན་བཏུལ་བའི་སེམས་ཅན་དག་ངའི་ཆོས་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་དག་འདི་ལྟ་བུའི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་པ་ཉུང་ངོ ། །སེམས་ཅན་གང་ཆོས་འདི་ལ་གནས་པ་ནི་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པའི་མཐུ་དང་ཐབས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །ང་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཟབ་མོ་དང་མ་བྲལ་བས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང ། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང ། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་དག་རྗེས་སུ་བཟུང་སྟེ་མ་བཏང་ངོ ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྙོག་པ་ལྔའི་འཇིག་རྟེན་ངན་པར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་མཛད་པ་ཉུང་ངོ ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ང་སྔོན་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོའི་ཤུགས་དང ། ཐབས་མཁས་པ་ཆེན་པོའི་མཐུས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཉི་མ་གཅིག་ལ་ཡང་ལུས་སྟོང་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ་སྦྱིན་པ་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ང་སྔོན་སྐྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་སེམས་ཅན་བཀྲེས་སྐོམ་པ་དག་མཐོང་ནས་བདག་གིས་ལུས་ཀྱི་ཤ་བཅད་དེ་བཙོས་ནས་སྦྱིན་པ་བྱས་ཀྱང་ང་དེའི་ཚེ་ན་འཁྲུག་པ་འམ་འགྱོད་པའི
55.17b
སེམས་མ་སྐྱེས་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་ལ་ཁྱབ་པར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀུན་ལ་སྐྱེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་ལྟར་ངས་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དང ། ཐབས་མཁས་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་ལྟར་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་བྱེད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པར་བྱས་སོ། །ངས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ང་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་གྱིས་ཤིག་།རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདི་སྐད་མི་སྟོན་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་སོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་ནོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམབས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྙོག་པའི་འཇིག་རྟེན་ངན་པར་བྱུང་ནས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་སོ་ཞེས་གསུང་ངོ ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་དག་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་བརྩོམ་པ་ལ་མ་ཉམས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་ཏུ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་ནས་སྐུ་གདུང་ཡུངས་ཀར་གྱི་འབྲས་བུ་ཙམ་དུ་ཕྲ་མོར་གསེལ་ཏེ་སྐུའི་ཡན་ལག་ཀྱང་རྣམ་པར་གསེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་ཤིང
55.18a
བརྩེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་བཏུལ་བ་དག་སྤྱོད་པ་འཁྲུལ་ཅིང་ནོར་བར་གྱུར་ནས་བགེགས་ཀྱི་གནས་སུ་ལྷུང་བ་རྣམས་གདོན་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་སྐུ་གདུང་གསེལ་ཏེ་ཕྲ་མོ་ཡུངས་དཀར་གྱི་འབྲུ་ཙམ་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་བསྟན་ཏོ། །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་སེམས་ཅན་གང་སྐུ་གདུང་གིས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དག་སེམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་སྨོན་པ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐུགས་རྗེའི་ཐུགས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྐུ་གདུང་ཕྲ་མོར་གསེལ་ཏེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པར་བྱས་པ་ཡང་ངའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སོ། །དེ་ལྟར་ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང ། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང ། རྐྱེན་དང ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ངན་པར་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྐྱོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཆོས་འདི་ལ་མོས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང ། བག་བྱེད་པ་སྐྱེད་པ་དག་ངེས་པར་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་སོགས་པ་ཀློག་པ་དང ། འདོན་པ་དང ། འཛིན་པ་དང ། གཞན་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་པར་གྱུར་ཏེ། ང་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཀློག་པ་དང ། འདོན་པ་དང ། འཛིན་པ་དང ། གཞན་ལ་ཡང་རྒྱས་པར་སྟོན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །ངས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་འདི་དག་ཀློག་པ་དང ། འདོན་པ་དང ། འཛིན་པ་དང ། གཞན་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་གཏམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་མདོ་སྡེ་འདི་གང་ན་ཡོད་པའི་གནས་དེ་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པར་བལྟ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོ་སྡེ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ
55.18b
རྣམས་ལ་གཏམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བས་ན་ངས་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་མ་བཏང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཡང་སེམས་ཅན་དག་བསྡུས་ཏེ་མ་བཏང་ངོ ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྡུད་དེ་མི་གཏོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་དག་དགོངས་ཤིང་བསྐྱབས་ནས་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མ་ལ་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གལ་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སམ། ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་གྲོང་ཁྱེར་རམ། གྲོང་རྡལ་ལམ། རི་འམ། ནགས་ཚལ་ལམ། འབྲོག་དགོན་པ་དག་ན་མདོ་སྡེ་ཡོད་དེ་གང་ཞིག་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། གཞན་ལ་བསྟོན་ཅིང་འཆད་ན་གནས་དེ་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་མཐོང་བས་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མི་བལྟའོ། །གང་ཟག་གང་ཞིག་ཆོས་འདི་ལ་དད་དམ། ཆོས་འདི་ཉན་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་དད་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་བབ་ཉན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་གང་ཞིག་བཤད་པ་བཞིན་ནན་ཏན་དུ་འང་བྱེད་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ། ཆོས་སུ་སྨྲ་བ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ངའི་སྐུ་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ཆོས་མ་ཡིན་པའང་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་མཆོག་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ལ་མི་གནས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལའང་མི་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་གནས་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །
55.19a
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་བརྗོད་པར་ཡང་མི་རུང ། ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་ཡང་མི་རུང ། ཆོས་སུ་བལྟ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་གང་ངའི་ཆོས་ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་གཟིངས་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཀྱང་འདོར་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལྟ་ཅི་རྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་ཆོས་དང ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་མིང་ལ་མི་ཆགས་མི་འཛིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་མིང་དུ་ཡང་མི་ལྟུང་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་མིང་དུ་མི་ལྟུང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གིས་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་མིང་དུ་སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་རྩོད་པ་མེད་དེ། བྱ་བ་མེད་པ་བསྟན་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་གང་ཞིག་དེ་ལྟར་ཆོས་མཐོང་བ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གིས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་ལོག་པར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ལོག་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བ་སྟེ་གང་ཟག་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་ཚིག་དང་སྨྲ་བའི་ལམ་ཐམས་ཅད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན།
55.19b
ཡོད་པའང་མ་ཡིན་མེད་པ་འང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་ལེན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ལ་ལྟ་བ་མི་སྐྱེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །གང་དེ་ལྟར་ལྟ་བས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སུ་ཤེས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུའང་ཤེས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བས་ན་ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཆོས་གང་ཡང་སྤྱད་དུ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གང་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པ་སྟེ་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འཇུག་སྟེ་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་དེ་དག་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པ
55.20a
ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པར་ཤེས་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤིགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཤེས་སོ། །སྤྱོད་ཡུལ་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཤེས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པ་བརྟག་ཏུ་མེད་པ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་ཞུགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒོ་དེས་འཇུག་གོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འཇུག་པ་ཡང་མེད། འབྱུང་བ་ཡང་མེད། གཟུགས་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཡང་དམིགས་པ་མེད་ན་ཅི་ལས་བྱུང ། ཅི་ལ་འཇུག་ཅི་ཞིག་བསྟན། ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས་པ་སྟེ། འཇུག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུ་བ་ཡང་མེད། འབྲལ་བ་ཡང་མེད། བཅིངས་པ་ཡང་མེད། གྲོལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོར་ནི་སྒོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒོ་དེ་ནི་འབྱུང་བའི་སྒོ་མ་ཡིན། འཇུག་པའི་སྒོ་མ་ཡིན། སོང་བའི་སྒོ་མ་ཡིན། བརྗོད་པའི་སྒོ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐར་མི་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་མེད། མཐོང་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་ན་ཆོས་ལ་རིག་པ་ཡང་མེད། འཇུག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག
55.20b
ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒོ་མེད་དེ་སྒོར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ཐོག་མ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆད་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ཆད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ་མཐར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། མཐར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ཚད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། མུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་གང་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདིར་ཞུགས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཤེས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གླེང་གཞིའི་ལེའུ་སྟེ་གཅིག་གོ། །། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང ། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་འདོད་པ་དང ། གང་དྲན་པའི་སྟོབས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང ། གང་འདི་ལུས་འདི་བོར་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དག་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདི་ལ་མྱུར་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདིས་ནི་མྱུར་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདི་ལ་ནན་ཏན་དུ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །གང་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བའི་སྒོ་འདི་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། ཁམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། སྐྱེ
55.21a
མཆེད་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། དབང་པོ་ལྔ་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། འཇིག་རྟེན་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་ཤིང་གཞན་ཡང་འདུས་བྱས་དང ། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའོ། །གཏི་མུག་གི་ཕུང་པོ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའོ། །ནད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང ། ཤུ་བའི་ཕུང་པོ་དང ། ཟུག་རྔུའི་ཕུང་པོ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྟག་ཅེ་ན། གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རང་བཞིན་མེད་དེ་ཆེན་པོ་བཞི་འདུས་པར་ཟད་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་བྱས་པ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། བྱ་བ་མེད་པ། འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང ། རྐྱེན་དང ། ཆེན་པོ་བཞི་འདུས་པ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཕུང་པོ་དང་འདྲ་སྟེ་ཡང་དག་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །གང་ནམ་མཁའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ལ་ཆོས་གང་ཡང་མ་སྐྱེས་ཏེ་མིང་ཙམ་ཡོད
55.21b
པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཕུང་པོ་དང་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏེ། བདག་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །བདག་གི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །བདག་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །བདག་གི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཞེན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གཟུགས་ལ་ཞེན་ནས་གཟུགས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བ་དང ། གཟུགས་ཡོད་པ་དང ། གཟུགས་སུ་འཛིན་པ་དང ། གཟུགས་སུ་ལེན་པ་དང ། གཟུགས་ལ་ཞེན་པ་དག་གཟུགས་ལ་གནས་ཤིང་རྟེན་ཏེ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤྱོད་ཅིང་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བདག་ཅག་གིས་ནི་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་བདག་ཅག་གིས་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྒོམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བརྟག་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པའི་ཚེ་ཆུའི་དབུ་བ་དང་འདྲ་བ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཆུའི་དབུ་བ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པ་ཞེ་ན། དབུ་བ་མེད་པ་ནི་ཆུའི་དབུ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་སུ་ཟད་ཀྱི་བཟུང་ཞིང་བཅང་དུ་མི་བཟོད། སྲ་བ་འམ། སྙིང་པོ་མེད་པས་ཆུའི་དབུ་བ་དེ་ལ་དབུ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། གང་དབུ་བ་མེད་པ་ལ་ཆུའི་དབུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུའང་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་རྟོགས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མི་རྟག་པར་མི་ཤེས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་སོ་སྙམ་ནས། བདག་ཅག་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ལ་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར
55.22a
ཞེ་ན། གཟུགས་ཞེན་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། མིང་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ནི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་མིང་དང་ཡང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཤེས་བྱའོ། །ཡང་གཞན་དུ་ན་གཟུགས་ནི་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མཁས་པ་དག་གིས་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མཚན་མ་མེད་པར་ཤེས་སོ། །བདག་ཅག་གིས་གཟུགས་མཚན་མ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའི། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །གང་ཟག་གང་ཞིག་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་ཞེན་ན་གཟུགས་ལ་ཞེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཅག་གིས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་འཇུག་པ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཟུགས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་རྟོགས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་གང་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་བྱུང་བས་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་ནས་གཟུགས་ཤེས་སྐྱེད་དེ། གཟུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཅིངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱིས་གཙེས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་ཏེ་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །མ་རིག་པ་དང ། གཏི་མུག་གིས་ལྡོངས་པས་གཟུགས་སུ་ཞེན་ཏེ་མི་གཏོང་ནས་གཟུགས་ལ་རྟག་པ་དང ། སྲ་བ་དང ། སྙིང་པོ་ཡོད་པར་ལྟ་བས་དེ་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཟུགས་ཀྱི་འཆིང་བས་བཅིངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང ། བྱོལ་སོང་དང ། ཡི་དགས་དང ། ལྷ་དང ། མིར་རྒྱུན་དུ་འཁོར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་རོ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་ཏེ། གཟུགས་དེ་ལ་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མང་པོ་ཡོད་པར་མི་ལྟའོ། །བདག་ཅག་གིས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་མི་བྱའི་གཟུགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ
55.22b
ལ་རྟོག་པའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་གཟུགས་མཐོང་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་དང ། རྟོག་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། མཐོང་བ་དང ། ཐོས་པ་དང ། ཚོར་བ་དང ། ཤེས་པ་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་སྐྱེད་དེ་བདག་དང་གཞན་དུ་ཡང་ཤེས་སོ། །ས་དང ། ཆུ་དང ། མེ་དང ། རླུང་དུ་ཡང་མཐོང་ངོ ། །རི་དང ། ཆུ་དང ། ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱིས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་དེ་ལ་ངེས་པར་ཆད་པ་མེད་དེ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་མར་སྐྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ཏེ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་གཟུགས་ལ་བདག་གམ་བདག་གི་བར་མི་ལེན་ནོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་རྟོག་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དང ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་གོ། །སེམས་ཅན་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བསླད་པས་གཟུགས་ལ་བདག་གཟུགས། བདག་གི་གཟུགས། གཞན་གཟུགས། གཞན་གྱི་གཟུགས་སུ་ཞེན་ཅིང་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པའི་ཚེ་གཟུགས་སུ་མི་དམིགས། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང ། གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་ཏེ་མེད་པར་གྱུར་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་ཡིན། གཟུགས་མཉམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན། གཟུགས་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན། གཟུགས་འགོག་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་པ་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་བར་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་ན་ལུས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། ཆེན་པོ་བཞི་འདུས་པ་ལས
55.23a
བྱུང་བར་ཤེས་སོ། །ལུས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་བདག་མ་ཡིན། གཞན་མ་ཡིན། བདག་པོ་མེད་དེ་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ནང་གི་གཟུགས་ལ་མི་ཆགས། མི་ལེན། ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་མི་ཆགས། མི་ལེན། འདས་པའི་གཟུགས་ལ་མི་ཆགས། མི་ལེན། མ་འོངས་པའི་གཟུགས་ལ་མི་ཆགས། མི་ལེན། ད་ལྟའི་གཟུགས་ལ་ཡང་མི་ཆགས། མི་ལེན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་མི་འགག་གཟུགས་འགགས་པའི་ཆོས་ཚོལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་གཟུགས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚོར་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདེ་བར་ཚོར་བ་དང ། སྡུག་བསྔལ་དུ་ཚོར་བ་དང ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཚོར་བ་འདི་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པས་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཞུགས་ན། དེ་ལ་ཚོར་བར་བྱེད་པ་མེད་དེ་ཞེན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཞེན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཚོར་བས་བཅིངས་ནས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་གཙེས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གལ་ཏེ་བདེ་བར་ཚོར་བ་ན་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པས་བཀོལ་ཏེ། འདོད་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཚོར་བ་ན་ཞེ་སྡང་གི་ཉོན་མོངས་པས
55.23b
བཀོལ་ཏེ། ཞེ་སྡང་གི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ན་མ་རིག་པའི་ཉོན་མོངས་པས་བཀོལ་ཏེ། མ་རིག་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བར་གྱུར་ཏོ། །བདག་གིས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་མི་བྱའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །བདག་ཅག་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚོར་བ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟགས་ནས་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་བྱེད་པ་མེད་དེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་སོ། །ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་རྣམས་མྱོང་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་ཚོར་བ་ལས་ཚོར་བའི་མཚན་མ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་རྟོག་པ་ན་ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུར་སྐྱེས་ནས་འགགས་ཏེ་ངེས་པར་ཆད་པ་མེད་པར་ཆུད་པ་བཞིན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འབྲེལ་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པས་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གནས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་རྟོགས་པས་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཏོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་ཡང་ཆགས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་ཡང་ཆགས། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་སྐྱེད་དེ། ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་པས་འཁོར་བ་ན་འཁོར་ཞིང་ལུས་གཅིག་ནས་ལུས་གཅིག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་དེ། ཚོར་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཅག་གིས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར
55.24a
མི་བྱའི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་རྟོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཕུང་པོ་དེ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང ། མི་གནས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་སྟེ། བྱས་པ་མེད། བྱེད་པ་མེད་དེ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ ། །དེ་ལྟར་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་རྟོག་པ་ན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ནང་ན་གནས་པར་མི་མཐོང ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཕྱི་རོལ་ན་གནས་པར་མི་མཐོང་སྟེ། ཚོར་བ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་མི་ཆགས། ཚོར་བ་བདག་གི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མི་ཆགས་པས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ་བདག་པོ་མེད་དེ་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་མ་སྐྱེད་པར་ཤེས་སོ། །ཚོར་བ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ་དང ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་སུ་བཏགས་པར་ཤེས་སོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྤྱོད་པར་མཐོང་སྟེ། དེའི་དུས་ན་འདས་པའི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་མི་ལེན། མི་ཆགས། མི་ཞེན། མ་འོངས་པའི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་མི་ལེན། མི་ཆགས། མི་ཞེན། ད་ལྟར་གྱི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་མི་ལེན། མི་ཆགས་མི་ཞེན་ཏེ། གང་ཟག་དེས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལས་འདོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ལས་ཞེ་སྡང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་ཏོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ལས་མ་རིག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བས་བརྩོན་འགྲུས་རབ་ཏུ་རྩོམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་གལ་ཏེ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་འདོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་མི་སྐྱེ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན
55.24b
སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་གཏི་མུག་གི་སེམས་མི་སྐྱེའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་འདོད་པ་སྐྱེའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱང་བ་ན་ཞེ་སྡང་སྐྱེའོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་གཏི་མུག་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་ལྡོངས་པར་གྱུར་པས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས། འདོད་ཆགས་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གཏི་མུག་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པས་འདོད་ཆགས་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གཏི་མུག་ལ་བདག་དང ། བདག་གི་བ་དང ། འདི་དང་གཞན་དུ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གཏི་མུག་གི་དབང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གཏི་མུག་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡོངས་སུ་སེལ་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ལས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ལས་ནི་ཞེ་སྡང་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ལས་ནི་གཏི་མུག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཇི་ཙམ་དུ་ཚོར་བར་འགྱུར་བ་གལ་ཏེ་བདེ་བར་ཚོར་བ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བར་ཚོར་བ་དང ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཀུན་ལའང་མི་ཆགས་ཏེ། རིང་དུ་གྱུར་ན་འང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར། ཞེ་སྡང་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར། གཏི་མུག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ།
55.25a
ཚོར་བ་འབྱུང་བའི་དུས་ན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་རྟག་པ་དང ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ཞིང་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་འདོད་པའི་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཞུགས་པས་འདོད་ཅིང་ཆགས་པའི་ལམ་དག་ཏུ་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་རྟོགས་ཤིང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཤེས་ནས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་འགོག་པ་དང ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་འགོག་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས། མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རྟོག་པའི་ཚེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན། སྙིང་པོ་མེད་པ། མི་བརྟན་པ། ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཆད་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པ་དང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་མཐོང་ངོ ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཕུང་པོ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་དཔེར་ན་དབྱར་གྱི་སྨིག་རྒྱུ་བ་ལྟ་བུ་མིང་ཙམ་སྟེ། སྨིག་རྒྱུ་བའི་ཕུང་པོ་དང་འདྲ་བར་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས
55.25b
འདུ་ཤེས་ཞེས་བཏགས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་འདུ་ཤེས་འདིས་བཅིངས་ཏེ། བདེ་བར་རྣམ་པར་ཤེས། སྡུག་བསྔལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་ཤེས། གྲང་བ་དང་ཚ་བར་རྣམ་པར་ཤེས། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས། ལམ་རྒྱུད་ལྔར་འཁོར་བར་རྣམ་པར་ཤེས། འདུས་པར་རྣམ་པར་ཤེས། གྱེས་པར་རྣམ་པར་ཤེས། འདས་པར་རྣམ་པར་ཤེས། མ་འོངས་པར་རྣམ་པར་ཤེས། ད་ལྟར་གྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་བཟང་པོར་རྣམ་པར་ཤེས། ངན་པར་རྣམ་པར་ཤེས། ཡོད་པར་རྣམ་པར་ཤེས། མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་ཏེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལ་ནི་ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་ན་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བཅིངས་པས་འདོད་ཆགས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས། ཞེ་སྡང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས། གཏི་མུག་དུ་རྣམ་པར་ཤེས། བུ་དང་ཆུང་མར་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ལ་ཆགས་པས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོས་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་མི་རྟོགས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་བདག་དུ་འདུ་ཤེས། ཕ་རོལ་པོར་འདུ་ཤེས་སོ། །སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དུ་འདུ་ཤེས་ཏེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོས་བཅིངས་པས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ཏེ། བདག་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་དང ། བདག་གི་བ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པར་ཆགས་ཤིང་འཛིན་ཏོ། །བདག་ཅག་ནི་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རྟོག་པ་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོར་མི་དམིགས་པ་ན་སྨིག་རྒྱུ
55.26a
བའི་ཕུང་པོ་ལ་སྨིག་རྒྱུ་བའི་ཕུང་པོར་མི་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྨིག་རྒྱུ་བ་ཉིད་མཐོང་བས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མི་ཆགས། མི་ལེན་མི་ཞེན། མ་འོངས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མི་ཆགས་མི་ལེན། མི་ཞེན། ད་ལྟར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མི་གནས། བདག་དང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འགོག་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འོངས་པའི་གནས་དང ། སོང་བའི་གནས་ཡོད་པར་མི་མཐོང་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ་དང ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་བཅིངས་སོ། །ཕུང་པོ་མེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འོངས་པའི་གནས་ཀྱང་མེད། སོང་བའི་གནས་ཀྱང་མེད་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་སྐྱེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དགག་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་དགག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རྟོག་པའི་ཚེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་བྲལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ལ་གནས་པ་དང ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མི་ཆགས་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་དང ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང ། འགོག་པ་དང ། ཟད་པ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པ་གཅད་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི
55.26b
མདོ། །བམ་པོ་གཉིས་པ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ལས་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་བརྟགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ལུས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ངག་གིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ཡིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ཀུན་ལ་མི་གཙང་བ་དང ། མི་རྟག་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། སྟོང་པ་ཉིད་དང ། བདག་མེད་པར་རྟོག་གོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཕུང་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཕུང་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་མི་འཕེལ་བ། མི་འབྲི་བ། མ་བསྡུས་པའོ། །ལུས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ངག་གིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ཡིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་བྱས་པ་མེད་དེ། མཁས་པ་དག་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་མི་ཆགས། མི་ལེན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས། ལུས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་སོ། །ངག་གིས་འདུ་བྱེད་པ་དང་ཡིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་དང ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང ། ཡང་དག་པར་མ་ཡིན་པ་དང ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བཟུང་བས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལུས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ངག་གིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ཡིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་ཀུན་ཀྱང་ཡང་དག་པར་འདུ་བྱ་བ་མ་ཡིན། ཅིའང་འདུ་བྱེད་པ་མེད་དེ། ཡང
55.27a
དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་འདུ་བྱེད་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་དེ་དག་གིས་ནི། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་ངེས་པས་ལུས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ངག་གིས་འདུ་བྱེད་པ་དང ། ཡིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་དག་གནས་འདི་ན་འམ། གནས་གཞན་ན་འམ། ནང་ངམ། ཕྱི་རོལ་ན་གནས་པར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ངེས་པ་མེད། དམིགས་སུ་མེད། བརྗོད་དུ་མེད་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་འམ་བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་མེད་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་པ་ལ་ཆགས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་བཅིངས་ཏེ་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པས་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་སྐྱེད་དེ། དེ་ལ་འཛིན་ཅིང་ཆགས་པས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས། ཕུང་པོ་མེད་པ་ལ་ཕུང་པོར་ཤེས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འདུ་བྱེད་ལ་ཆགས་པས་དེས་རྣམ་པར་བཅིངས་ཏེ་ལམ་རྒྱུད་ལྔར་འཁོར་ཞིང་རྟག་ཏུ་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་རྟོགས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་རྟོགས་པས་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདི་ལ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྟགས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་དེ་རབ་ཏུ་མཐུ་ཆུང་བ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་བཏགས་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར
55.27b
འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །ཕུང་པོ་མེད་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྔ་མའི་མཐའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད། ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད། བར་གྱི་མཐའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དེ་མི་གནས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང ། དམིགས་སུ་མེད་པ་དང ། སྲ་བའི་རང་བཞིན་མེད་པ་དང ། སྤུའི་ཉག་མ་ཙམ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་བསམས་ནས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དང ། ཆགས་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་ཏེ། ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདུ་བྱེད་པ་བསྐྱེད་དོ། །བདག་འདུ་བྱེད་པ་དང ། བདག་གི་བར་འདུ་བྱེད་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལས་བསྐྱེད་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་རྣམ་པར་བཅིངས་ནས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉིད་མ་རིག་པ་གཏི་མུག་ཡིན་པར་མི་ཤེས་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོག་གོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པས་དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་ཏོ། །གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་པས་བར་བར་ནི་བདེ་བར་བྱེད། བར་བར་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་འདུ་བྱེད། བར་བར་ནི་བདེ་བའང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །གང་ཟག་དེས་བདེ་བ་ལ་འདུ་བྱེད་པས་བདེ་བའི་ལུས་ཐོབ་བོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་འདུ་བྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལུས་ཐོབ་བོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་འདུ་བྱེད་པས་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའ་ལུས་ཐོབ་བོ། །གང་ཟག་དེས་བདེ་བའི་ལུས་ཐོབ་པས་དེ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལུས་ཐོབ་པས་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་དོ། །བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ལུས་ཐོབ་པས་གཏི་མུག་བསྐྱེད་དོ། །
55.28a
གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང ། ཞེ་སྡང་དང ། གཏི་མུག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མ་མཐོང་ནས། ལུས་དང་ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་མ་དག་གོ། །གང་ཟག་དེ་ད་ལྟར་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་མ་དག་པས་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་ལམ་དུ་ལྟུང་བར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང ། བྱོལ་སོང་དང ། ཡི་དགས་སོ། །ཇི་སྟེ་སྐད་ཅིག་ཙམ་དེ་ལས་ཐར་ཏེ་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་ལུས་དང ། ངག་དང ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལ་ཤིན་དུ་ཆགས་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་ཆགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་སོ། །བདག་ཅག་ཀྱང་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་མི་བྱའི། བདག་ཅག་གིས་ལུས་དང ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པར་སྦྱངས་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་འབྱུང་བའི་ལམ་བཙལ་བར་བྱའོ། །གང་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་འགོག་པ་དང ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་འགོག་པའི་ལམ་ལ་མི་འཛིན། མི་ཆགས། མི་ཞེན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཡང་མི་ཆགས་མི་ཞེན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བྲལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལམ་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱོ་ཞིང་སྐྲག་པ་དང་འབྱུང་བའི་སེམས་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་འབའ་ཤིག་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམ་པར་བཤིག་པ་དང ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་མ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པས།
55.28b
གང་ཟག་དེས་ཇི་ཙམ་དུ་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམ་པར་དག་།ངག་གི་ལས་རྣམ་པར་དག་།ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་།ངག་གི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་།ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་བྲལ་བ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོའི་མཚན་མ་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་གང་དུ་འང་མི་འགྲོ་བར་རྟོགས་ཏེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ངེས་པར་སྐྱེ་བའི་མཚན་མའམ། ངེས་པར་འགོག་པའི་མཚན་མར་མི་དམིགས་སོ། །དེས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པའི་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པའི་མཚན་མ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་དེ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པའི་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་ནས་སྐྱོ་ཞིང་སྤོང་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པའི་མཚན་མ་རྟོགས་ཤིང་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མི་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་ཤིང་ལ་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་རྙེད། མི་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་རྙེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་རྙེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་རྙེད་ལ་མི་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མི་རྙེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལའང་འཇུག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ནན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཕུང
55.29a
པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་རྟོག་།ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཕུང་པོ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་རྟོག་།ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་རྟོག་གོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཅིངས་པས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་སྐྱེས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་འཁྲུལ་པ་ལས་བླ་ཐབས་སུ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ་ཤེས་པ་ཡོད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་ལས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བསམས་པ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་མཚན་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སེམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཟུགས་བྱུང་སྟེ་སེམས་ཀྱི་ལས་སྟོན་པའི་ཕྱིར། བསམ་པ་སྡུག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་དང་ཡིད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས། འདུ་བྱེད་དུ་རྣམ་པ་ཤེས། རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་མ་བྱུང་བ། མ་བྱས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། རང་བཞིན་དང་གོ་རིམས་དང་རྒྱུན་ལས་སྐྱེས་པ་མེད་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག
55.29b
གིས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའི་ངེས་པ་དམིགས་སུ་མེད་ལ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པ་དང་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། སྲ་བའི་རང་བཞིན་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ན་མཁས་པ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་སྟེ། ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་འདུ་ཤེས་ཏེ་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པའི་བློས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་ནན་ཏན་གྱིས་བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་ཆགས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བྱ་བ་ལ་གནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བསམ་པའི་སེམས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་དོ། །གང་ཟག་དེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ནང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས། ཕྱིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས། ཕྱི་ནང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས། རིང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས། ཉེ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཚན་མར་རྣམ་པར་བརྟགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་དོ། །གང་ཟག་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་དང ། ཡིད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བླ་དགས་སུ་བཏགས་ཏེ། འདི་ནི་སེམས་སོ། །འདི་ནི་ཡིད་དོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་ནན་ཏན་གྱིས་བཏགས་ཏེ། དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་ཤེས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོས་རྣམ་པར་བཅིངས་སོ། །སེམས་དང་ཡིད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུས་པ་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་རྣམ
55.30a
པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་སྐྱེས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་སེམས་དེ་དང ། ཡིད་དེ་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཐོབ་ཅིང་ཆགས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས་པས་འདས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡོད་པར་ཆགས་ཤིང་འཛིན་ཏོ། །མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་ཡོད་པར་འཛིན་ཅིང་ཆགས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་མཐོང་བ་དང ། ཐོས་པ་དང ། ཚོར་བ་དང ། ཤེས་པའི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་ཆགས་ཏེ་ཡོད་པར་འཛིན་ཏོ། །གང་ཟག་དེ་མཐོང་བ་དང ། ཐོས་པ་དང ། ཚོར་བ་དང ། ཤེས་པའི་ཆོས་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་ཤེས་པ་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་ཏོ། །སེམས་དང ། ཡིད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་འཁོར་བར་འཁོར་བ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནས་འདི་དག་དུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་མི་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ལས་ཐོས་པ་དང ། མཐོང་བ་དང ། ཚོར་བ་དང ། ཤེས་པའི་ཆོས་རྣམས་བྱུང་སྟེ་དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་རྟོགས་པས་ན། བར་བར་ནི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང ། བར་བར་ནི་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང ། བར་བར་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། གང་ཟག་དེ་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས
55.30b
མི་ཤེས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བར་རྟོགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་བ་དང ། ཐོས་པ་དང ། ཚོར་བ་དང ། ཤེས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་སོ། །ཆོས་མེད་པ་ལས་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་ཆགས་པར་གྱུར་ཏོ། །བདག་ཅག་གིས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་མི་བྱའི་བདག་ཅག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྱེད་པ་ལ་བརྟག་པ་དང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་འབྱེད་པ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་ཤེས་ཏེ། ཐོག་མ་ནས་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་སོ། །ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཕུང་པོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །སྒྱུ་མའི་ཕུང་པོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྒྱུ་མའི་མི་བྱས་ན་མི་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ནང་ན་འང་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་པ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་མང་པོ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་མེད་དོ། །འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་མི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། མི་གཙང་བ་དང ། བདག་མེད་པར་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའས་དེའི་ཚེ་འདི་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ནི་ཤིན་ཏུ
55.31a
མྱོས་ཤིང་གཏི་མུག་གིས་ལྡོངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་སྟེ། སེམས་དང ། ཡིད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འདུས་པས་ན་ཁམས་གསུམ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་མེད། ཕྱོགས་མེད། ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས། ཆོས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་བདག་དང ། བདག་གི་བར་འཛིན་ཅིང་ཆགས་སོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནང་ན་གནས་པར་འཛིན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཕྱི་རོལ་ན་གནས་པར་འཛིན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་ན་གནས་པར་འཛིན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་བདག་དང་གཞན་ལ་གནས་པར་འཛིན་ཏོ། །ཕུང་པོ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་རྟོགས་སོ། །མོས་པས་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་བརྟགས་ནས་ཇི་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་དབེན་པ་ཤེས་ནས་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང ། ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅོམ་མོ། །འཇིག་རྟན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྟོགས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང ། མ་བྱས་པ་དང ། མ་བྱུང་བ་དང་མི་གཟུང་བ་དང ། མི་འཛིན་པར་ཤེས་ན་དེ་དག་ཀྱང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །མཐོང་བ་དང ། ཐོས་པ་དང ། ཚོར་བ་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱིས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ་ཐོག་མའི་མཐའ་ནས་སྟོང་ངོ ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ
55.31b
རྟོག་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མ་བྱས་པ་དང་མ་བྱུང་བར་ཤེས་ཏེ། གཙོ་བོར་མི་འཛིན་མི་ཆགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་འཇུག་པ་ལ་རྟོག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་ལྟར་ཐབས་མཁས་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་འཇུག་པ་དང ། དེ་ལྟར་ཐབས་མཁས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རྟོག་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང ། འགོག་པ་དང ། ལམ་ལ་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོར་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཐབས་ཤེས་སོ། །ཐབས་དེས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མི་ཆགས། མི་འཛིན་མི་ཞེན། འཆིང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཤེས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་འབྱུང་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེལ་ཅིང་གཅོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཤེས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས་པ་འབྱུང་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེལ་ཅིང་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་འདོད་ཅིང་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཐབས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ལ་ཡང་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་མ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སེམས་ཅན་ཐོག་མ་མངལ་དུ་ཞུགས
55.32a
ནས་ནུར་ནུར་པོར་གྱུར་པ་ན་ལྔ་ཕུང་སྔ་མ་འགགས་ཕུང་པོ་ལྔ་གཞན་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ནས་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་འགགས་མོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གང་ཟག་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་རོ་ལ་ཆགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང ། ཡིད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་རོ་ལ་ཆགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་ཏོ། །གང་ཟག་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་དང་འབྲེལ་པས་སེམས་དང་ཡིད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ཏེ་སེམས་དང་ཡིད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་མཐུས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་སྐྱེ་སྟེ། གལ་ཏེ་བསམ་པ་ཐ་མ་བསྐྱེད་ན་ལུས་ཐ་མ་ཐོབ་པར་འགྱུར། བསམ་པ་མཆོག་བསྐྱེད་ན་ལུས་མཆོག་ཐོབ་བོ། །བསམ་པ་འབྲིང་དུ་བསྐྱེད་ན་ལུས་འབྲིང་པོར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་དེ་སེམས་དང་ཡིད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་མཐུས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པས་སྐྱེ་བ་དང ། རྒ་བ་དང ། ན་བ་དང ། འཆི་བ་དང ། ཡིད་བློང་བ་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལ་ད་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྟོགས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པས་འདུས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་མི་འཛིན་ཏོ། །ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་ཤེས་སོ། །མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་མི་འཛིན་ཏོ། །ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་ཤེས་སོ། །ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ
55.32b
བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་སོ། །གང་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འགོག་པ་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འགོག་པའི་ལམ་ཤེས་སོ། །གང་ཟག་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པའི་མཚོན་ཉིད་རྟོགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་འཇིག་པ་ལ་མཁས་པ་དང ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་མཁས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་མི་སྐྱེད། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་མི་འགོག་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོགས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། མཚན་མ་མེད། གྲུབ་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འདུས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཆང་བ་འམ། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུར་ནུར་པོ་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་མོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མི་གནས་པ་དང ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་སོ། དེ་ལྟར་ཐོག་མ་མངལ་དུ་ཞུགས་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པ་དང ། ནུར་ནུར་པོ་ནས་མངོན་པར་འབྱུང་བའི་བར་དང ། སྐྱེས་ནས་འཆི་བའི་བར་དུ་ཉེ་བར
55.33a
ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་འདི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ཅིང་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་གིས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་དུ་ཕྲ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་རྟོགས་པ། ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྔ་མ་འགགས་ནས་དངོས་པོ་ཅི་འང་མེད་པར་མངལ་དུ་འགྲོ་སྟེ། ཐོག་མ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འབྱོར་བ་དེའི་ཚེ་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པ་ཡོད་དོ། །ནུར་ནུར་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བླ་དགས་སུ་མི་ཞེས་བཏགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་མེད་ན་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྟེན་ཅེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཡང་གཞུང་དེ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་དུ་ཕྲ་བ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་ཅིག་གིས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐོག་མ་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་བར་གྱི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་དུ་ཕྲ་མོ་དང ། གཟུགས་མེད་པའི་ལྷའི་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་གིས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པ་ལེགས་པར་མཁྱེན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མཁྱེན་པའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཞུགས་པ་དེས་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཤིན་དུ་ཕྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ཐོག་མ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང ། གཟུགས་མེད་པའི་ལྷ་དག་གི་ལ
55.33b
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་དང་འདྲ་བར་རྫོགས་པར་མི་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་ལྟོས་པའི་ཤེས་རབ་མི་མངའ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡེ་ཤེས་དང ། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་མཁས་པ་བརྙེས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་མི་ཆུད་པ་མེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་ཤེས་རབ་བརྙེས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་གྱུར་པའི་མཐུ་ཡང་བརྙེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་ཚད་མེད། དཔག་ཏུ་མེད། གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རྟོག་པའི་ཐབས་ཀྱང་མེད་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་དུ་ཕྲ་མོ་ལ་རྟོག་ནུས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་མི་ཤེས། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདེ་བ་ནའང་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའང་མི་ཤེས། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་མི་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་ཇི་ལྟར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་ལེན། སེམས་ཅན་དུ་ཉེ་བར་ལེན། བལྟ་བར་ཉེ་བར་ལེན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉེ་བར་ལེན། ཕུང་པོ་ལྔ་ཉེ་བར་ལེན། ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་ཉེ་བར་ལེན། རྒྱུ་རྐྱེན་བཅུ་གཉིས་ཉེ་བར་ལེན་པས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ཙམ་དུ་ཆོས་སུ་གདགས་པ་ཕྱི་འམ་ནང་གི་འདོད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང ། སྲིད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང ། མཐོང་བ་དང ། ཐོས་པ་དང ། ཚོར་བ་དང ། ཤེས་པ་ཉེ་བར་ལེན། བདག་དང་བདག་གི་བར་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་འདི་ལ་མི་ཤེས་མི་མཐོང་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱིས་ཆོས་སུ་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ། །གང་ཟག་དེ་ཉེ་བར་ལེན་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་མ་རིག་པའི
55.34a
རྐྱེན་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་ལེན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེ་བར་ལེན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཉེ་བར་ལེན། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་སྦོམ་པོ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ལེན། གཟུགས་དང་འབྱོར། གཟུགས་ཀྱིས་བཅིངས་སོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་མེད་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཉེ་བར་ལེན་ཏེ། ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་མེད་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཤེས་པ་མེད་མཐོང་བ་མེད་པས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་མི་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ནས་སེམས་ཅན་གཟུགས་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་པ་གཞིག་པ་དང ། ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་པ་གཞིག་པ་དང ། བསྡུ་བའི་མཚན་ཉིད་གཞིག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །ཁྱེད་རྣམས་ཀྱི་བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དེ་ནི་ཆེན་པོ་བཞི་འདུས་པ་སྟེ། ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་བཤད་དོ། །ཁྱོད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བརྟན་པའི་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་འདི་ལ་མི་གནས་མི་ཆགས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་བཤད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་ཏེ། མ་རིག་པའི་དྲ་བས་གླགས་པས་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །ཅིས་འཁོར་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་མ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་པས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་བདག་འདི་ལ་གནས་པས་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། གང་ཟག་དེ་བདེ་བའི་མཚན་མར་བཟུང་བས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་མ་དང ། སྡུག་བསྔལ
55.34b
ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མར་བཟུང་ཞིང་ཆགས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་བརྟེན་པའི་གནས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་སྐྱེས་ནས་ལྡོངས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅི་ཡིན་པ་མི་ཤེས། ཕུང་པོ་ལྔ་གང་ནས་འོངས་པ་འང་མི་ཤེས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་མི་ཤེས་པས་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་ཏེ་དེ་བས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལེན་པའང་མེད་ལ་ལེན་པར་བྱ་བ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཆགས་ཤིང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་བཅིངས་ཏེ། མ་རིག་པ་དང ། གཏི་མུག་གིས་རྨོངས་པས་བདག་ལེན། བདག་གི་བར་ལེན། བདག་དང་གཞན་གྱི་བར་ལེན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་འང་མེད། ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་དག་ནི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔར་ཤེས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཕུང་པོ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔར་ཤེས་སོ། །མ་རིག་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔར་ཤེས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་འདིས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས། ཆགས་ཤིང་གནས་པས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་གང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ནི་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས་པས་སྐྱེ་ཞིང་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས་པས་རྒྱུད་ཀུན་དུ་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །ཅི་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས་ཞེ་ན། མཐོང་བ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས། ཐོས་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས། ཚོར་བ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས། སྲེད་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས། མ་རིག་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་སྲིད་པའི་འཆིང་བས་རྣམ་པར་བཅིངས་པར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཏེ་སྒྲིབ་པས་ཡོངས་སུ་བསྒྲིབས་པས་མ་རིག་པས་རྨོངས་ཏེ་མི་ཤེས་མི་ཚོར་རོ། །བདག་ཅག་གིས་ཆགས་པའི་གནས་ནི་གང་ཡིན། ཅིས་བཅིངས་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན
55.35a
དམྱལ་བ་དང ། བྱོལ་སོང་དང ། ཡི་དགས་དང ། ལྷ་དང་མི་རེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འཁོར་ཏེ། འཁོར་བས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་འཁོར་བ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས་ཏེ་མི་གཏོང ། མི་སྤོང ། མི་གཅོད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའང་མི་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཙེས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོང་དུ་ལྷུང་ནས་འབྱུང་བའི་ལམ་མི་ཤེས་སོ། །གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ལམ་མི་ཤེས་པས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཁོར་བའི་རྒྱུད་དུ་འཁོར་བ་ལེན་ཏོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་དང ། རྒ་བ་དང ། ན་བ་དང ། ཤི་བ་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ། ཚད་མེད་པའི་འཁོར་བའི་གཡང་ས་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའི་ཕུང་པོ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ཏེ། ཕྱིར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་ཤིང་ཆགས། སྡུག་བསྔལ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཀོལ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་གང་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ཚེ་ན་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་ལ། འགོག་པའི་ཚེ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འགོག་གོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ངས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དགེ་སློང་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟག་གོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཁྱེད་ཅི་སྟེ་གཟུགས་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསལ་ཅིང་གཅད་པར་བྱའོ། །ཁྱེད་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་ཚོར་བ་དང ། འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་ན། དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསལ་ཅིང་གཅད་པར་བྱའོ། །ཆགས་པ་བསལ་ཅིང་གཅད་པས་སེམས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན
55.35b
གང་ཟག་སུ་ཞིག་ངས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཤེས་ཤིང་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་ན་སྐྱེ་བ་དང ། རྒ་བ་དང ། ན་བ་དང ། འཆི་བ་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། ཡིད་བློང་བ་དང ། སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་སུ་ཞིག་ངས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་མི་སྤྱོད་མི་སྒོམ་ན་གཟུགས་ཀྱི་འཆིང་བས་རྣམ་པར་བཅིངས། སྲེད་པའི་འཆིང་བས་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པས་ལྡོངས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་སོ། །གང་ཟག་དེ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་པས་འཁོར་བའི་གཡང་ས་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་ང་དང་རྩོད་ཀྱི། ང་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དང་མི་རྩོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་མི་ཤེས། ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་ཏེ་ང་དང་རྩོད་དོ། །གང་ཟག་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་རྩོད་པས་ཤིན་དུ་ཉམ་ང་བ་ཆེན་པོར་ལྷུང་ངོ ། །གང་ཟག་སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་ཀྱང་རུང ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང་དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང ། མ་རིག་པ་དང ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་བསླུས་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་ན་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་སོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཡང་མི་རྩོད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་མི་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང ། བྱོལ་སོང་དང ། ཡི་དགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གང་ཟག་དང་མི་རྩོད་དོ། །རྩོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྱེད་ཀྱིས་སྔོན་བླངས་པ་ནི
55.36a
ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོགས་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་དང་ཡང་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས་པས་ངན་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཞེན་ཅིང་བསྐྱེད་དོ། །མིང་དང་ཚིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས་སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་ཤིང་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་དག་ངན་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་གཙེས་ཀྱང་དེའི་མགོན་བྱེད་པ་འམ། སྐྱབས་བྱེད་པ་འམ། གནས་དང་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་ནི་མགོན་དང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་རོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་སེམས་ཆུང་ཤེས་པ་ཆུང་བས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས། ཉེས་པའི་སྐྱོན་མང་པོའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་མགོན་དུ་འགྱུར་བ་དང ། སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་དང ། གནས་དང་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་དང ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་རྩོད་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ངས་ཕྱག་བཏེག་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཕུང་པོ་ལྔར་བལྟ་བ་དང ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མཚན་མར་ལྟ་བ་དང ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་ན་ང་ཡང་དེའི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ངའི་སློབ་མ་མ་ཡིན་ཏེ། ངའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ངའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན། དེ་ལ་སྐྱབསུ་སོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་གང་ཟག་དེ་ནི་ངན་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་དུ་སོང་བ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཡང་དག་པ་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་མི་ཤེས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་ཅི་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་མི་ཤེས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་གསུངས་པ་མི་ཤེས་སོ། །གང་ཟག་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པས་མཆོད་པ་དང་རྙེད་པ་བླང་བར་མི་བྱའོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ངས་མ་གནང་ན་གཞན་གྱི་མཆོད་པ་དང་རྙེད་པའི་བཀུར་སྟི་ལན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེ་ནི་མུ
55.36b
སྟེགས་ཅན་གྱི་སྡེར་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མཚན་མ་སྐྱེད་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཚེ་ངའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་མང་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མཚན་མ་སྐྱེད་པ་དང ། ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་མ་ལ་ངེས་པར་གཅད་པ་དང ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རབ་ཏུ་ཆགས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པས་ངའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཆོས་གོས་གཉའ་བ་ལ་བཀལ་ཏེ་རྟག་ཏུ་ཁྱིམ་པའི་ཁྱིམ་དུ་འགྲོ་བ་ལ་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །གང་ཟག་དེ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ཐ་མི་དད་ཀྱང་ངའི་ཆོས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་དེ་ལ་མཆོད་པ་དང་སྦྱིན་པ་མང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གང་ཕུང་པོ་ལྔར་ལྟ་བ་དང ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ངེས་པའི་འཆད་པ་དང ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཞན་དག་གི་ཆུ་ཕོར་གང་ཙམ་ཡང་ལེན་དུ་མི་དབང་བར་ངས་བཤད་དོ། །དེ་ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེས་ངའི་ཆོས་ལ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པས་གང་ཟག་དེ་ནི་ངའི་ཆོས་དང་འགལ་བར་བྱེད་པ། འཕགས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མ་འོངས་པའི་དུས་ངན་པར་དེ་ལྟ་བུའི་དམ་བཅས་ཏེ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཏབ་སྟེ། ངའི་ཤིན་དུ་ཟབ་མོའི་མདོ་སྡེ་དག་བཟུང་ཞིང་བསྲུང་བ་དང ། སེམས་ཅན་དག་ཕུང་པོ་ལྔར་ལྟ་བ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་ནས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་ཕུང་པོའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་གཞིག་པ་དང ། ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བ་བཤད་དེ་དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་མང་དུ་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་རྩོད་པ་བྱུང་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་མ་སྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདི་ལྟར་ཡི་དམ་དང་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་གདབ་པར་བྱའོ། །བདག་ཅག་གིས་མ་འོངས་པའི་དུས་ངན་པའི་སེམས་ཅན་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་ཤིང་ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས
55.37a
པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར་འདུལ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱིས་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པར་འདོད་པ་དང ། དྲན་པའི་མཐུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་འདོད་པ་དང ། ལུས་འདི་བོར་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དག་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དང ། སྡུག་བསྔལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང ། བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང ། སྙིང་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང ། མཐར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཤིན་དུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཁྱེན་པ་དང་ཞབསུ་ལྡན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་རིག་པ། བླ་ན་མེད་པ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རིའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་ཡོད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤ་སྟག་གོ། །གཞན་ཡང་སློབ་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡང་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ནི་ཁྲག་ཁྲིག་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་ཡོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རིའི་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཚེའི་ཚད
55.37b
ནི་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་སྙེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། རྒྱལ་པོ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཉི་སྙེད་དེ་རབ་ཏུ་བདེ་སྐྱིད་པ་དང་ལྡན་པའི་འགྲོ་བས་ཡོངས་སུ་གང་ངོ ། །གྲོང་ཁྱེར་དེ་དག་ཀྱང་ར་བ་རིམ་པ་བདུན་བདུན་གྱིས་བསྐོར་ཏེ། ཆུ་ཞེང་གབ་པར་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་ལས་བྱས་ཏེ། འོབས་ཀྱང་རིམ་པ་བདུན་དང ། བད་ཀྱང་རིམ་པ་བདུན་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་བས་སྟེང་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་བཀབ་བོ། །གྲོང་ཁྱེར་དང ། འོབས་དང ། ཤིང་དང ། ར་བ་དང ། སྟེང་གི་དྲ་བ་རྣམས་ཀྱང་གསེར་དང ། བཻ་དཱུཪྱ་དང ། ཤེལ་དང ། མུ་ས་ལ་གར་བ་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ལས་བྱས་པའོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་རེ་རེ་ལ་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་དེ། དེའི་ནང་གི་ཤིང་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་བདུན་གྱི་ཤིང་གིས་ཡོངས་སུ་གང་ངོ ། །ཤིང་དེ་དག་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེའི་གོས་ཀྱི་ཤིང་ཤ་སྟག་གོ། །བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་དག་རེ་རེ་ན་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་རྫིང་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་དེ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཀྱི་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་ངོ ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་བཙུན་མོ་དང ། ཕོ་བྲང་གི་སླས་བརྒྱད་ཁྲི་སྙེད་ཡོད་དེ། དེའི་ཚེ་བཙུན་མོ་ཆེན་མོ་དེ་ལ་སྲས་གཉིས་ཡོད་དོ། །གཅིག་ནི་ཚད་མེད་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ། གཅིག་ནི་ཚད་མེད་སྟོབས་ཞེས་བྱ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་རྒྱལ་བུ་དེ་གཉིས་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་དང་རྨི་ལམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་སྟེ། ཤིན་དུ་མཛེས་པ་དཔེ་ཟླ་མེད་པས་ན། འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་གྱི་རྒྱལ་མཚན་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ་སད་པ་དང ། སོ་སོ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཕོ་བོས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་རྐང་གཉིས་མཆོག་ནི་མཐོང་བར་རྨིས། །གསེར་མདོག་བསོད་ནམས་རྒྱའི་མཚན་གྱིས་བརྒྱན། །ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་རྫོགས་པ། །མཐོང་བས་སེམས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར། །ནུ་བོས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཉི་ལྟར་ལྷམ་པ་རྨིས། །ཤིན་དུ་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ་ཕུལ་གྱི་མཆོག་།རི་ཡི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཇི་བཞིན་ཏེ། །ལྷང་ངེས་གསལ་བར་མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་དགའ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེའི་ཚེ
55.38a
ན་རྒྱལ་བུ་ཚད་མེད་བློ་གྲོས་དང ། ཚད་མེད་སྟོབས་གཉིས་ཕ་མ་གང་ན་བར་སོང་ནས་འདི་སྐད་དུ་བདག་ཅག་གིས་འདི་ལྟ་བུ་དག་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་རྨི་ལམ་གྱི་གཏམ་ཕ་མ་ལ་བཟླས་སོ། །བདག་ཅག་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་རྨིས་ཀྱིས་བདག་ཅག་གཉིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བར་མཆི་བར་གསོལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའང་ཤིན་དུ་དཀའ་སྟེ། བདག་ཅག་བག་མེད་པས་མ་ཚོར་མ་འཚལ་ནས་འདོད་པ་ལྔའི་འདམ་དུ་ལྟུང་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་འཆིང་བས་རྣམ་པར་བཅིངས་སོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང ། འདུ་བྱེད་དང ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བཅིངས་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་སོ། །བདག་ཅག་ཁྱིམ་ན་གནས་པས་བག་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་རྒྱལ་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕ་མ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རིའི་རྒྱལ་པོ་གང་ན་བ་དེར་སོང་ངོ ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ནས་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་མཆོད་པ་རྣམ་བཞི་འབུལ་བར་སྤྱན་དྲངས་སོ། །ན་བཟའ་དང ། བསོད་སྙོམས་དང ། གཟིམས་ཆ་དང ། སྙུན་གྱི་རྐྱེན་སྨན་དག་གིས་མཆོད་ཅིང་ཕུལ་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་མཐའ་རྒྱལ་པོ་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གཅིག་ཏུ་བ་དན་དཔྱངས། གདུགས་བྲེས། རིན་པོ་ཆེའི་པད་མོ་བཀོད་དེ། སངས་རྒྱས་དང ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་ནས་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བསྟན་པ་ལ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རིའི་རྒྱལ་པོ་དེས་རྒྱལ་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་སྨན་པ་མཁྱེན་ནས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང ། ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་བཤད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ཤེས་བྱ་བའི་མདོ་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །ལོ་བཞི་ཁྲིའི་བར་དུ་གཉིད་ཀྱང་མ་ལོག་ཟས་ཀྱང་ཆོག་པར་མ་ཟོས། སྙེས་ཏེ་འཕྲེས་ཀྱང་མ་མྱོང་བར
55.38b
གལ་ཏེ་འདུག་གམ་འཆག་ཅིང་སོང་ཡང་མ་མྱོང་ངོ ། །དེ་ནས་ཡང་ལོ་བཞི་ཁྲིའི་བར་དུ་གཞན་ཅི་ཡང་མི་སེམས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་ནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་བརྩམས་བཞིན་དུ་ཚེ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་དགའ་ལྡན་གནས་དུ་སྐྱེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཕྱིར་ཡང་འཛམ་བུ་གླིང་འདིར་ཁྱིམ་བདག་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་དང་ཡང་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཁམས་བཅཝོ་བརྒྱད་བཤད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་བསྟན་པར་རྨིས་སོ། །རྨི་ལམ་ན་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་སད་པ་དང ། དངངས་སྐྲག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བསྟན་པ་ལ་ལོ་ཁྲི་ཚང་བར་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་ཕུང་པོ་ལྔ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང ། ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་བཤད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ཐབས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ཞིབ་དུ་བརྟགས་ནས་དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་དུ་སྐྱེས་སོ། །ལྷའི་ཚེ་ཟད་ནས་ཕྱིར་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་རིགས་མཐོ་ཞིང་ཆེ་བའི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་རིའི་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་རྣམ་པར་ཞིག་ནས་ལོ་སྟོང་ལོན་ཏེ་རྒྱལ་བུ་དེ་གཉིས་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེར་ཡང་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚོའི་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་ཤིན་དུ་རྒྱ་ཆེ་བར་གྱུར་ཏེ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་ཤིན་དུ་རྟག་པ་ལ་མཁས་པ་དང ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ན་མི་ཉི་ཁྲི་སྙེད་དང ། ལྷ་ཁྲི་ཕྲག་ཉི་ཤུ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ནས་གང་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་མཐུན་པར་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་ཁྲི་ཕྲག་བཅུ་དང་ཕྲད་དེ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གདོད་མི
55.39a
སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས་གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་ཁྲི་ཕྲག་གཅིག་དང་ཕྲད་དེ། དེ་ནས་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་བསྐལ་པ་གཅིག་ཏུ་རིམ་གྱིས་འཚང་རྒྱ་སྟེ། གཅིག་ནི་ཚད་མེད་དབྱངས་ཤེས་བྱ། གཅིག་ནི་ཚད་མེད་འོད་ཅེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་གང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དག་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཤིན་དུ་བྱང་བའི་ཆོས་སྒོམ་པ་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་དང ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟག་པའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་སོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་ལ་མཁས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཁམས་བཅཝོ་བརྒྱད་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོག་པར་སྦྱོར་བ་ན་འདི་སྙམ་དུ་མིག་གི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་མིག་གི་ཁམས་སུ་དམིགས་སུ་མེད། མིག་གི་ཁམས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་པ། མི་རྟག་པ། སྙིང་པོ་མེད་པ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་ཁམས་ལ་མིག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་མི་དམིགས། མིག་གི་ཁམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཇི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྐྱེས་སོ། །མིག་གི་ཁམས་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་མིག་གི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པ་བཞིན་མིག་གི་ཁམས་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང་རང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་གི་ཁམས་ལ་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་ཁམས་ཡུལ་ན་ཡང་མི་གནས། ཕྱོགས་ན་ཡང་མི་གནས། ནང་ན་ཡང་མི་གནས། ཕྱིར་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་ཁམས་ལ་ངེས་པའི
55.39b
མཚན་ཉིད་མེད་པ། དངོས་པོ་མེད་པས་མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དམིགས་སུ་མེད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་སོ། །མིག་གི་ཁམས་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་གི་ཁམས་ལ་མིག་གི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །མིག་གི་ཁམས་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་ཏེ། མིག་གི་ཁམས་ཤེས་བཏགས་སོ། །མིག་གི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་མེད་དོ། །མིག་གི་ཁམས་ལ་མིག་གི་ཁམས་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་མིག་གི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །མིག་གི་དབང་པོའང་རྣམ་པར་དག་ལ་གཟུགས་ཀྱང་སྣང་བའི་གནས་ན་ཡོད་ཅིང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོར་ལྡན་ཏེ། རྣམ་པ་གསུམ་འདུས་པ་ན་མིག་གི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །མིག་གི་ཁམས་ལ་ངེས་པར་མིག་གི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་མེད་དེ། མཁས་པ་དག་ནི་མིག་གི་ཁམས་མེད་པ་ལ་མིག་གི་ཁམས་སུ་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིག་གི་ཁམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་རྟོགས་ནས་ཁམས་མེད་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མེད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་མ་འདུས་པ་མ་བྱས་པའོ། །གཟུགས་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་དངོས་པོ་མེད་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའང་མེད་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་མི་གནས། གཟུགས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང ། གཟུགས་མངོན་དུ་སྣང་བའི་གནས་ན་ཡོད་ལ་མིག་གི་དབང་པོ་ཡང་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ལས་གཟུགས་མངོན་པར་སྣང་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་མེ་ལོང་གི་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་སྟེ། མེ་ལོང
55.40a
ཡོངས་སུ་དག་ན་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། མེ་ལོང་གི་ནང་ན་མི་མེད་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་ངོ ། །དེ་ཡང་ཕྱི་རོལ་ན་མེ་ལོང་ཡོད་ན་ནང་ནས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་ངོ ། །དེ་བཞིན་དུ་མིག་གི་དབང་པོ་རྣམ་པར་དག་པ་ན་གཟུགས་སྣང་བའི་གནས་ན་འདུག་པ་ལ་དམིགས་ནས་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཏགས་སོ། །གཟུགས་ལ་ཁམས་མེད། དབྱིབས་ཀྱི་མཚན་མ་མེད། ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་སུ་ཞིག་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ན་གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་ཁམས་སུ་ཤེས་ན། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་བྱས་པའི་ཁམས་སུ་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་ཅིའང་མེད་པ་བསྟན་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ། བླ་དགས་སུ་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་གོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མེད། རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་དངོས་པོ་མེད། ངེས་པའི་ཆོས་མེད་དོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་འདུས་པ་མ་ཡིན་གྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་རྩ་བ་མེད་དོ། །དེའང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང ། ད་ལྟར་གྱི
55.40b
རྐྱེན་དང་གཟུགས་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་འདི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་སྐྱེས་ཏེ། རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གནས་ནི་མིག་གི་རྣམས་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བཤད་དོ། །སེམས་ཅན་དག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། ཆ་གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ་མིག་གི་དབང་པོ་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཏེ། ཆོས་གཉིས་འདུས་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བཤད་དོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བཤད་དོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གནས་ཏེ། གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དེ་ཡིའང་ཁམས་མེད་པར་བཤད་པའ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་གིས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་དེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་པས་དངོས་པོར་མི་རྙེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །མིག་གི
55.41a
རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཁམས་ཤེས་བཤད་པ་དེ་ཡང་མི་ལེན་པའི་དོན་བཤད་པར་ཟད་དོ། །མཐོང་བར་བྱ་བའི་གནས་ཡོད་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེས་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་གི་ཁམས་དང ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང ། དངོས་པོ་གསུམ་འདུས་པ་ལས་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཏེ་དེ་ནི་ཁམས་གྱི་དོན་ལས་དབེན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམ་གྲངས་དེ་སྙེད་ཀྱིས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལ་ཡང་དག་པར་ན་མིག་གི་ཁམས་མེད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་མེད། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཤེས་པ་དང ། མཐོང་བ་དང ། རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཐབས་སུ་གསུངས་ཏེ། མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་འདི་ལ་གང་ཟག་སུ་ཞིག་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་ན་ཁམས་གསུམ་པོ་ལ་ཁམས་མེད་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁམས་རྣམས་ལ་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་རྣམས་ལ་མཚན་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣ་བའི་ཁམས་དང ། སྒྲའི་ཁམས་དང ། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང ། སྣའི་ཁམས་དང ། དྲིའི་ཁམས་དང ། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང ། ལྕེའི་ཁམས་དང ། རོའི་ཁམས་དང ། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང ། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང ། རེག་བྱའི་ཁམས་དང ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱང་གཞུང་འདིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ལ་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་མེད་ངེས་པའི་ཁམས་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས
55.41b
བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ས་བོན་ས་ཆེན་པོ་ལ་རྨོས་ནས་སེར་གྱི་རླན་ཏེ་ཉི་མས་དྲོས་པར་བྱས་ཞིང་རླུང་གིས་བསྐྱོད་ན་མྱུ་གུ་བགས་ཀྱིས་འབྱུང་སྟེ། མྱུ་གུ་ཡང་ས་བོན་ལས་མ་སྐྱེས་ལ། ས་བོན་ཡང་མྱུད་གུ་དང་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མྱུ་གུ་སྐྱེས་ནས་ས་བོན་ཡང་འཇིག་སྟེ། ས་བོན་ཡང་མྱུ་གུ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ལ་མྱུ་གུ་ཡང་ས་བོན་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། མྱུ་གུའི་ནང་ནས་ས་བོན་མེད་པ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་ལས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚོན་པས་ནི་ས་བོན་གྱིས་མྱུ་གུ་མཚོན་པ་བཞིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བརྟགས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ལས་གུད་ན་ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་མེད། ཡིད་དུ་མི་ཤེས་ཀྱང་བླ་དགས་སུ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བཏགས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་དེ་ཡིད་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས། ཡིད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས་གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཕྱིར་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་འདུས་པའི་ཕྱིར། ད་ལྟར་གྱི་དམིགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མ་ངེས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ནི་མང་པོའི་འདུས་པ་ལས་སྐྱེ་བས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ། །དོན་དམ་པ་ལ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དུ་བཏགས་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ན་ངེས་པར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་མེད་དོ། །འདས་པ་དང ། མ་འོངས་པ་དང ། ད་ལྟར་གྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཁམས་དག་ནི་ཁམས་མེད་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སུ་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འབྱེད་ཅིང་རྟོགས་པ་ནི་ཁམས་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་རྟོགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་རང་བཞིན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དེ། ངེས་པ་མེད་པའི་ཁམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཆོས
55.42a
ཀྱི་ཁམས་ནི་དངོས་པོར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའི་དངོས་པོར་དམིགས་སུ་མེད་དེ། སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་ཞིང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་དག་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བརྗོད་ཅིང་བཤད་པ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཁམས་མེད་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་བཤད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་མེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེས་སོ། །རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ལ་ནི་རང་བཞིན་མེད་དོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་མང་པོ་འདུས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུན་ལས་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་ཁམས་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ངོ ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་མེད་པར་བཤད་པ་ནི་མཐར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅིའང་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཡོད་ཅེས་པའི་མཚན་མ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ངེས་པའ་མཚན་མ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བཤད་དེ། ཁམས་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ནི་འདས་པ་ལ་མི་གནས། མ་འོངས་པ་ལ་མི་གནས། ད་ལྟར་ལ་མི་གནས་ཏེ། རྐྱེན་མང་པོ་ལ་རག་ལུས་པས་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏགས་སོ་སེམས་ཅན་གྱིས་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བཏགས་སོ། །མཁས་པ་དག་ཁམས་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས
55.42b
ནི་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་མ་མང་པོ་ཡང་མེད། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཁམས་བསྟེན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཁམས་ཤེས་བཤད་དོ། །གང་རྣལ་འབྱོར་པ་དག་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་རྟོགས་ཤིང་ཆུད་པ་ནི་ཁམས་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ངོ ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་མེད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བཤད་དེ། ཆོས་སུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་མཚན་ཉིད་ངེས་པ་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་བཤད་དོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་མཚན་མར་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐྱེས་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་སྐྱེས་པའི་ཆོས་དེ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོག་ཤིང་ཆུད་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གནས་པའི་གནས་མེད། གནས་པ་མེད་འབྱུང་བའི་གནས་མེད། རྟེན་པའི་གནས་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཁམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ན་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་འདུས་པ། མ་གྱེས་པ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ། ངེས་པ་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཁམས་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཁམས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས། མ་ངེས་པའི་ཁམས་ནི་ཡིད་ཀྱི
55.43a
རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་དངོས་པོ་མེད། ངེས་པའི་ཆོས་མེད་དེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ། ཡིད་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་ལས་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་བསྙག་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་ཤེས་ཤིང་རྟོགས། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་རྟོགས་སོ། །དེའང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཐོག་མར་འགྲོ་བས་ཤེས་ན་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་བསྙག་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཁམས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་དང ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། གང་ཁམས་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ལ་མཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་སུ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་གསུངས་ཏེ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་དག་ཁམས་མེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཁམས་གཞོམ་ཞིང་དེ་ལས་དབེན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནང་ན་གནས་པར་རམ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཕྱི་རོལ་ན་གནས་པར་རམ། གཉི་གའི་བར་ན
55.43b
གནས་པར་མི་གནས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་འདུ་བ་མེད་པའི་ཁམས་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་རྟོགས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ཁམས་ནི་མི་ཤེས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་སྟེ། ཡིད་ཐོག་མར་འགྲོ་བས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཉིས་འདུས་པ་ལས་འབྱུང་བར་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་མ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཤེས་བརྗོད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདས་པ་ལ་མི་གནས། མ་འོངས་པ་ལ་མི་གནས། ད་ལྟར་ལ་མི་གནས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ། གང་དུ་འང་མ་སོང ། གནས་པའི་གནས་མེད་དེ། ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐོག་མའི་དངོས་པོར་ངེས་པའི་ཆོས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་མཚན་མ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་མཚན་མ་མེད་པའོ། །མཚན་མ་དེ་ནི་མཚན་མ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་དེ་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས། ཡུལ་ན་མི་གནས། ཕྱོགས་ན་མི་གནས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་གཅིག་པ་འམ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་རྟོགས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་འོངས་པ་མེད་སོང་བ་ཡང་མེད། དམིགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་མི་དམིགས། དམིགས་སུ་མེད། བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་བྱེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སུ་རྟོགས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་སྐྱེ་བའི
55.44a
མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པར་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་འདོད་པའི་ཁམས་དང ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དང ། ཅིའང་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །ཇི་ལྟར་རྟོག་ཅེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་མེད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་མེད། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་མེད་དེ། ཁམས་ཀྱིས་ཁམས་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་འཇུག་པར་དགའ་བ་ལ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་འཇུག་པར་དགའ་བ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སྟོན་ཏོ། །ཁམས་ཀྱིས་ཁམས་མེད་པ་མཚོན་ཅིང་བརྗོད་དོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཅིའང་མེད། པའི་ཁམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཤེས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་མི་དམིགས་སོ། །ཁམས་གསུམ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ངེས་པའི་ཆོས་མེད་དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་པར་ཤེས་པས་དེ་བས་ན་མཁས་པ་དག་ནི་ཁམས་མེད་པ་ལ་ཁམས་གསུམ་དུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཁམས་མེད་དེ། ཁམས་གསུམ་ཆར་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་འགྲོའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་མི་དམིགས་པས་ཁམས་གསུམ་ལ་འདས་པ་དང ། མ་འོངས་པ་དང ། ད་ལྟར་གྱིར་མི་དམིགས་མི་བརྗོད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང ། ཅི་ཡང་མེད་པར་རང་བཞིན་མེད་པ། ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བར་རྟོགས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་གསུངས་སོ། །ཁམས
55.44b
གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་ཡང་སེམས་ཅན་དག་ཁམས་མེད་པའི་དོན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་གསུངས་ཏེ་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོར་མ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་ནི་ཁམས་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་བདག་གི་ཁམས་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་མེད་པ་དང ། ཅི་འང་མེད་པའི་ཁམས་དང ། མ་སྐྱེས་པའི་ཁམས་སུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང ། བདག་གི་ཁམས་དང ། ནམ་མཁའ་བྱེ་བྲག་མེད་དེ་ཐ་མི་དད་དོ། །ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་པས་ཁམས་ཤེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལ་ངེས་པའི་ཁམས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ནམ་མཁའ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ཁམས་མེད་དོ། །མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་རྟོགས་པས་ཁམས་མེད་པའི་དོན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་ཁམས་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱང་མཐར་མཚན་མ་དང་བྲལ་ཏེ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁམས་དང་བྲལ་བའོ། །ཁམས་ལ་ཁམས་མེད་དེ། ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། ཁམས་ཀྱི་ནང་ན་ཁམས་མེད་དོ། །མེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་བསྡུས་པ་ཁམས་ལ་མི་གནས་པའོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་མེད། ཁམས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཁམས་ཀྱི་རྣམས་ལ་ཁམས་སྐྱེ་བར་མི་དམིགས། ཁམས་ལ་འགོག་པར་མི་དམིགས། ཁམས་ལ་གནས་པར་མི་དམིགས་སོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་མ་བྱུང་བ། མི་གནས་པ། ཐོག་མ་ནས་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །མཁས་པ་དག་ནི་མིང་ཙམ་དུ་བཏགས་པའི་ཁམས་ལ་མི་ཆགས། ཆགས་པར་མི་བྱེད། མི་འཛིན། མི་རྟོག་གོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་དག་ནི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁམས་མ་སྐྱེས་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པས་ན་འགོག་པ་མེད་ཏེ། དོན་དམ་པ་ལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས
55.45a
རྣམས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པར་ན་ཁམས་སུ་བརྗོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པའི་དོན་དུ་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་དང ། ཁམས་གསུམ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང ། བདག་གི་ཁམས་དང ། ནམ་མཁའི་ཁམས་རྟོགས་ཤིང་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པའི་ཚེ་ཁམས་སུ་མི་དམིགས། ཁམས་སུ་མི་མཐོང ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་ཡང་རྟོགས་ཤིང་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁམས་མེད་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཁམས་སུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡང་ཤེས་ཤིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ཁམས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཞུགས་པར་ཡང་ཤེས། ཁམས་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་ཤེས་ཤིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁམས་ཀྱི་རྣམས་རྣམ་པར་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཁམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚིག་དང་སྨྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁམས་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་ཀྱང་མཚན་མ་གཉིས་སུ་ཁམས་མི་སྟོན་ཏོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་ཀྱང་ཐབས་ཀྱིས་ཁམས་ཀྱི་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བར་སྟོན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚིག་དང་སྨྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྨིན་པར་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པ་སྟོན་ཏོ། །ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པ་ལ་ཁམས་གྱང་ཁམས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་དམ་པས་ཁམས་སུ་མི་དམིགས། ཁམས་ཀྱི་ཆོས་སུ་མི་དམིགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ངས་ནི་ཁམས་ཐམས་ཅད་འགགས་པའང་མེད། བཅད་པ་ཡང་མེད་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་ལ་ཁམས་ཀྱི་རྣམས་མེད་དོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁམས་གང་ཡང་མེད་དེ་ངེས་པ་མེད་དོ། ་ཁམས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁར་འཇུག་པས་ཁམས་ཐམས
55.45b
ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁམས་མ་གསུངས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱང་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་འང་མེད་པའི་ཁམས་མི་གསུང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཅིའང་མེད་པའི་ཁམས་གསུངས་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ན་ཁམས་སུ་གསུངས་པ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ན་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཁམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། ཁམས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་དང ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཁམས་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་དང ། དོན་དམ་པའི་ཁམས་ཤེས་པ་དང ། ཁམས་ཀྱི་ངེས་པ་ཤེས་པ་དང ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང ། ཁམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་དང ། ཅི་དང་ཅི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པ་དང ། ཁམས་ཀྱི་འདུས་པ་ཤེས་པ་དང ། ཁམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཤེས་པ་དང ། བདེན་པའི་ཁམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཤེས་པ་དང ། ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་མཁས་པ་དང ། ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁམས་མེད་པར་ཤེས་པ་དང ། ཁམས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཐུན་པར་ཤེས་ཏེ་ཁམས་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་འབྱེད་པ་དང ། ཁམས་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་དམིགས། བྱེ་བྲག་དུ་མི་བརྗོད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཁམས་འཇིག་པ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྱུ་མ་མཁན་མཁས་པ་ཞིག་སེམས་ཅན་ལ་སྒྱུ་མ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་མཛའ་ཞིང་བཤེས་པ་དག་གིས་འདི་སྐད་དུ་འདི་ནི་སྒྱུ་མའོ། །སྒྱུ་མར་བྱས་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། སྒྱུ་མ་དེ་ལ་ཡང་དག་པ་མེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་ན་མཁས་པ་དག་ནི་སྒྱུ་མར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འཇིག་རྟེན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྒྱུ
55.46a
མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་ན་འཇིག་རྟེན་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏོ། །གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་དག་པའི་བདེན་པར་འཛིན་ན་འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་བློ་ཟབ་མོ་དབང་པོ་རྣོ་བ་དག་ནི་ཟུར་ཙམ་བསྟན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང ། མི་བདེན་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་བསླུས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པར་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཁམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་དག་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་མདོ་སྡེ་བརྗོད་དུ་མེད། དམིགས་སུ་མེད་པ། ཁམས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བར་བྱེད་པ་སྟོན་པ། ཁམས་ཐམས་ཅད་ཡི་གེ་མེད་པ། འདུས་པ་མེད་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ། ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་སྟོན་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་སྟོན་པ། གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་བརྗོད་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དང ། དབང་དང་དབང་མ་ཡིན་པ་དང ། སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང ། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་དང ། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང་བཀྲི་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་འདི་ལས་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་མོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི་མདོ། །བམ་པོ་གསུམ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལ་མཁས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ
55.46b
མིག་ལ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་སུ་མེད། མིག་ལ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ངེས་པ་མེད་དོ། །མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་དངོས་པོར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའོ། །གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་རག་ལུས་པ་སྟེ། གཉིས་ཕྲད་པ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། གཟུགས་དང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་བལྟོས་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་གཟུགས་ཤེས་བཤད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་དང་གཟུགས་ཤེས་བྱ་བ་གཟུགས་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ཡིན་ལ་མིག་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་འབྱུང་ཞིང་སྣང་བར་བྱེད་པས་དེ་བས་ན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བཏགས་པས་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མིག་གིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་གསུངས་ཀྱི་མིག་ཀྱང་གཟུགས་ལ་མི་གནས། གཟུགས་ཀྱང་མིག་ལ་མི་གནས། མིག་མིག་ལ་མི་གནས། གཟུགས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་མི་གནས་ཏེ། རྐྱེན་མང་པོ་ལས་གཟུགས་སུ་དམིགས་པ་བྱུང་བས་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བཏགས་སོ། །གཞན་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་ལས་མིག་གི་ཤེས་པ་དང ། མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བས་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བཏགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཤད་པའི་ཟླས་དོན་དམ་པར་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་སུ་མེད་ཅིང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་སུ་མེད་པ་བསྟན་པ་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བཙལ་ན་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་མི་མཐོང་སྟེ། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མཚན་མ་གཉིས་སུ་འཆད་དོ། །མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་འབྱེད་པ་དང
55.47a
ལྡན་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་སོ། །མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་གཟུགས་སུ་ཤེས་པས་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བརྗོད་དེ། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་སྤྱོད་པ་བཞིན་ནོ། །མཁས་པ་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཅིའང་མེད་པ། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མཐོང་ཞིང་ཤེས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་བརྗོད་ཅིང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཚན་ཉིད་ངེས་པ་མེད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་འདི་མེད་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་བྱས་པ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་དེ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་།གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མི་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། གཉི་གའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བས་བུས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཤེས་པ་དང ། འཕགས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་ཇི་བཞིན་ཏེ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་མ་སྐྱེས་པ། མི་འགག་པ། མ་འོངས་པ། མི་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་མིག་གིས་མིག་མི་ཤེས། མིག་གིས་མིག་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་།གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་མི་ཤེས། གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉི་ག་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མིག་གིས་མིག་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས། གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས།
55.47b
མིག་དང་གཟུགས་གཉི་ག་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་ཆོས་མེད་དེ། དེ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་མིག་གིས་མིག་མ་བྱས། མིག་གིས་མིག་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་མ་བྱས། གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་མི་ཤེས་སོ། །གཉི་ག་མེད་པའི་ཕྱིར་མིག་ཀྱང་བདག་གོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས། གཟུགས་ཀྱང་བདག་ནི་གཟུགས་སོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས། མིག་དང་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་སྒྱུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བླ་དགས་སུ་མིག་དང་གཟུགས་ཤེས་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པ། བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང ། སྒྲ་དང ། སྣ་དང ། དྲི་དང ། ལྕེ་དང ། རོ་དང ། ལུས་དང ། རེག་བྱ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པའི་ཚེ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་སུ་མེད་ཡིད་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་སེམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རག་ལུས་པས་གཉིས་ཕྲད་པ་ལས་བྱ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ཕྱེའོ། །ཡིད་ལ་བརྟན་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གནས་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ནི་ཆོས་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་གདགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བརྗོད་དེ། ཡིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་བསྟན་ཅིང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བརྗོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱང་ཆོས་ལ་མི་བརྟེན
55.48a
ཆོས་ཀྱང་ཡིད་ལ་མི་བརྟེན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བས་ཆོས་རྣམས་རྐྱེན་དུ་གྱུར་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བཤད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་དང་ཡིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བརྗོད་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཤད་པའི་ཟླས་དོན་དམ་པར་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་སུ་མེད། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་སུ་མེད་པར་གསུངས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་མི་མཐོང་ངོ ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་མཚན་མ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྗོད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བས་དེ་ལ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཡང་དག་པར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉིས་གའི་བར་ན་མི་གནས་སོ། །གཞན་ཡང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ད་སྟར་གྱི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་འཕྲལ་གྱི་རྐྱེན་ཤེས་པ་ལས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་བསམས་པའི་རྗེས་སུ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་དག་ནི་དེ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད
55.48b
དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་བྱུང་བ་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བྱས་པ། བྱེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་།ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉི་གའི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་གཉིས་དང་བྲལ་བས་ན་དེ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་ཡིན་ཡང་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སེམས་པའི་རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་ལྟར་ན་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ། མ་སྐྱེས་པ། མི་འགག་པ། མི་འོང་བ། མ་སོང་བ་སྟེ། ཡིད་ཀྱིས་ཡིད་མི་ཤེས། ཡིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་།ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་སུ་མི་ཤེས། ཆོས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། གཉི་ག་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས། ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་ཏེ། མཚན་ཉིད་དེ་གཉི་ག་ཅི་ཡང་མེད་པས་དེ་ལ་ནི་ངེས་པའི་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱིས་མི་འགྲུབ་ལ་ཡིད་འཇིག་པར་ཡང་མི་ནུས། ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་མི་འགྲུབ་ལ་ཆོས་འཇིག་པར་མི་ནུས་སོ། །གཉི་ག་མེད་པས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་བདག་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་བདག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་གཉི་ག་སྟོང་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། མིང་དང་ཚིག་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཏགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ
55.49a
མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་གོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང ། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་རྐྱེན་མང་པོ་དང ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྡན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། མཚན་མ་གཉིས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་དང་ནང་གཉིས་སོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཡང་དག་པའི་ཆོས་མ་ཐོས་པ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཆགས་ནས་བདག་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་ཆགས། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཆགས་ནས་བདག་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད། བདག་གི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་ཆགས་པ་ནས་རྣ་བ་དང ། སྒྲ་དང ། སྣ་དང ། དྲི་དང ། ལྕེ་དང ། རོ་དང ། ལུས་དང ། རེག་བྱ་དང ། ཡིད་དང ། ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་བདག་ཡིད། བདག་གི་ཡིད། བདག་ཆོས། བདག་གི་ཆོས་སོ་ཞེས་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་པས་ན་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཀླགས་ཤིང་བཅིངས་ཏེ་ལམ་རྒྱུད་ལྔར་ཡང་དང་ཡང་འཁོར་བར་གྱུར་ནས། འབྱུང་བའི་ལམ་མི་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟགས་ན་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། སྒྱུ་མ་སྙིང་པོ་མེད་པ། གསོག་།གསོབ་ལྟ་བུ། སྟོང་པ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བདག་གམ་བདག་གི་བར་མི་ཆགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་བདག་གམ་བདག་གི་བར་མི་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་མི་ཆགས་པས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཐམས་ཅད་ལ
55.49b
མ་ཆགས་མི་ཐོགས། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་མཐོང་བར་བྱ་བ་ལ་ཡང་རྟོག་ལ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་མ་ལ་ཡང་མཁས་པས་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་དང ། མཚན་མ་མེད་པས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་མ་འཇིག་པ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་མི་གནས་པ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པ་དང ། མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་མཐའ་དག་ཀྱང་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྒྱུ་མ་བྱས་པའི་འཁྲུལ་འཁོར་ལས་ཕྱོགས་བཞི་ནས་ཆུ་འབབ་པ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བ་ལས་བྱ་བ་ཀུན་བྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་དངོས་པོར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་སྔོན་གྱི་ལས་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱིས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་བྱ་བ་ཀུན་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཤེས་པའི་བློ་མེད་པ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པར་བྱེད་པའི་སྒོའི་མིག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྡང་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱང་མིག་གི་སྒོ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྡང་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང ། སྣ་དང ། ལྕེ་དང ། ལུས་དང ། ཡིད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། ཡིད་ཆོས་ཀྱི་སྒོར་གྱུར་པས་བྱམས་སྡང་སྐྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་སྒོར་གྱུར་པས་བྱམས་སྡང་སྐྱེད་ལ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ནི་བྱམས་སྡང་དང་འཚོགས་ཤིང་འདུས་པ་སྟེ་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་ལེགས་པར་རྟོགས་པས་བྱམས་པ་དང་སྡང་བས་རྣམ་པར་འཆིང་བར་མི་འགྱུར། འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་མཆེད
55.50a
རྣམས་ཤིན་དུ་རྟོགས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཞིའོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་གཉིས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། མ་རིག་པ་ལ་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བཏགས། མ་རིག་པས། མ་རིག་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་རིག་པ་མི་ཤེས་པས་མ་རིག་པ་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ལ་ངེས་པའི་ཆོས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་པས་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་རྣམ་པར་འདུ་བྱེད་པས་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་ལས་དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་སྐྱེས་པས་དེ་བས་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱིས་དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་རེག་པ་སྐྱེ་བས་དེ་བས་ན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་ཀྱིས་རེག་པའོ། །རེག་པ་ལས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བས་དེའི་ཕྱིར་རེག་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ཚོར་བའོ། །ཚོར་བ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚོར་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲེད་པའོ། །སྲེད་པ་ལས་ལེན་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྲེད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ལེན་པའོ། །ལེན་པ་ལས་སྲིད་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་བས་ན། ལེན་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲིད་པའོ། སྲིད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་བྱུང་བས་དེ་བས་ན་སྲིད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྐྱེ་བའོ། །སྐྱེ་བས་རྒ་བ་དང ། ཤི་བ་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང །
55.50b
སྡུག་བསྔལ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཕུང་པོར་གྱུར་པས་དེ་བས་ན་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་རྒ་བ་དང ། ཤི་བ་དང ། ཡིད་བློང་བ་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་འདུས་པ་ནི་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ནས་རིག་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་ཅིང་མ་རིག་པའི་ཕུང་པོར་བསགས་ནས་སྲིད་པ་ཕྱི་མའི་འདོད་པ་སྐྱེད་དེ་དགའ་བ་དང་ཆགས་པ་ལ་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་ཚོལ་བ་ནི་སྲིད་པའི་ཕུང་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཅིངས་ཏེ་མ་རིག་པས་ལྡོངས་ནས་མ་རིག་པའི་མུན་པས་གཡང་སར་འཐོམ་ཞིང་མ་རིག་པའི་ཐོག་མར་འགྲོ་བས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྫོགས་པར་སྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་མ་རིག་པའི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་བརྟགས་ན་མ་རིག་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཐོག་མའི་མཐའ་དམིགས་སུ་མེད་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པས་མཁས་པ་དག་གིས་མཐའ་མེད་པས་ཐོག་མའི་མཐར་རྟོགས་ཏེ་ཐོག་མའི་མཐར་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་གཅད་པས་མ་རིག་པ་ལ་མི་ཆགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་མེད་པས་ཆོས་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བརྗོད་ན་ཡང་དེ་ཉིད་མ་རིག་པ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་ན་དེ་དེ་ཉིད་རིག་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས་རིག་པ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱི། གང་རིག་པ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མ་རིག་པ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་མེད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་རིག་པ་ན་མ་རིག་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་སྟེ། མ་རིག་པ་ཤེས་ཤིང
55.51a
མཐོང་བ་ནི་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་མེད་དེ། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་མ་རིག་པའི་མུན་པར་འཐོམ་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་རྣམས་བྱེད་དེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་དེ་ནི་གཟུགས་མེད། གནས་མེད་པས་མ་རིག་པས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་སྐྱེད་མི་ནུས་ལ་བྱས་པའི་ཆོས་མེད་པས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ནི་འདས་པ་འམ་འོང་བའི་གནས་སོང་བའི་གནས་ཀྱང་མེད་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་པས་མ་རིག་པ་ཡང་མ་རིག་པས་སྟོང ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལ་གནས་མེད་ཀྱང་མ་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་མ་རིག་པ་ལ་མི་གནས། མ་རིག་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལ་མི་གནས་ཏེ། མ་རིག་པས་ཡང་མ་རིག་པ་མི་ཤེས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་རིག་པ་དང ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་མ་རིག་པ་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་དེ་ལ་ནི་མ་རིག་པ་དམིགས་སུ་མེད། མ་རིག་པའི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་དམིགས་སུ་མེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་ཀྱི་མུན་པའི་ཐིབས་པོ་ལས་མུན་པ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། མ་རིག་པའི་མུན་པའི་ཐིབས་པོ་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཤེས་རྣམ་པར་རྟོག་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཆོས་ལས་བྱ་བ་བྱས་པས་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལ་མི་གནས་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་ཡང་མ་བྲལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་སུ་མི་ཤེས་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལ་བལྟོས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ།
55.51b
སྐྱེ་བོ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་མོད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུན་གཅིག་གིས་གསབས་ཏེ་མ་ཆད་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཙལ་ན་དམིགས་སུ་མེད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་ཤེས། རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་མཐོང ། རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་གནས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཤེས་བྱ་བ་ན་མིང་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་གནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕ་རོལ་ན་མིང་དང་གཟུགས་མི་སྐྱེ་སྟེ། མིང་དང་གཟུགས་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་འོངས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དམིགས་པས་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལྡོངས་པ་དག་མིང་དང་གཟུགས་སུ་ཆགས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པས་མིང་དང་གཟུགས་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་དག་ནི་དེ་ལ་བརྟགས་ན་མིང་དང་གཟུགས་སུ་མི་དམིགས་མི་མཐོང་སྟེ། མིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་ཕྱོགས་མེད་དེ་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྐྱེས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་གཟུགས་སྐྱེ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཤེས་ངེས་པར་བཏགས་པའི་གནས་མེད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱིས་དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱིས་གསུགས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བར་མ་རུང་སྟེ། མིང་ནི་ལུས་ལ་གནས་པས་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བས་ལུས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་བཏས་པར་བྱེད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྐྱེན
55.52a
ཀྱིས་རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེག་བྱ་དེ་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། རེག་བྱ་ནི་གཟུགས་ལ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་ཤེས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཏེ། རྡོ་དང་ཤིང་དང་ཐ་མི་དད་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རེག་བྱ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཏགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་མེད་ན་རེག་བྱ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། རེག་བྱ་ནི་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་ཏེ། རེག་བྱ་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་ཕྱོགས་ན་མི་གནས་སོ། །རེག་བྱ་ཉིད་སྟོང་པ་སྟེ་རེག་བྱའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་རེག་བྱས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མི་ཤེས། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང་རེག་བྱས་མི་ཤེས་སོ། །རེག་བྱའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་དེ་རེག་བྱའི་ནང་ན་མི་གནས། རེག་བྱའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས་སོ། །གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས། རེག་བྱ་དེ་གུད་ནས་ཚོར་བ་ལ་བལྟོས་ཏེ་འོངས་པ་མ་ཡིན་གྱི་རེག་བྱ་ལས་ཚོར་བ་སྐྱེས་སོ། །རེག་བྱ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མེད་ན་ཚོར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་ཚོར་བ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཚོར་བ་ནི་མེད་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་སྐྱེ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །ཚོར་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་དེ་གུད་ན་སྲེད་པ་ལ་བལྟོས་ཏེ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ཚོར་བ་ཉིད་སྲེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན། ཚོར་བས་ཡང་སྲེད་པ་མི་ཤེས་ལ་སྲེད་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་།སྲེད་པ་ལ་ཡང་ཚོར་བ་མི་ཤེས་ལ་ཚོར་བ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་།སྲེད་པ་ཡང་ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་པ་སྲེད་པ་ལ་མི་གནས་པ་ལ་སྲེད་པ་ལས་གུད་ན་ཡང་ཚོར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ཉིད་ལ་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་ན་ཚོར་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཚོར་བ་སྲེད་པའི་ནང་ན་མི་གནས། ཚོར་བའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས། སྲེད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྲེད་པའི་ནང་ན་མི་གནས། སྲེད་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། སྲེད་པའི་ནང་ན་སྲེད་པའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ
55.52b
མེད་དེ། སྲེད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྲེད་པ་ཞེས་བཏགས་ཀྱི་སྲེད་པ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་དེ་ནི་བཅིངས་པ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན། བཅིངས་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབ་པའི་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལས་ཚོར་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲེད་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་སྲེད་པའི་ཡུལ་ན་མི་གནས། ཕྱོགས་ན་མི་གནས། གཏོང་པ་གསོབ་གསོག་ལྟ་བུ། སྙིང་པོ་མེད་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཅི་ལ་ཡང་མེད་པར་ཤེས་སོ། །སྲེད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་གུད་ནས་ལེན་པ་ལ་བལྟོས་ཏེ་འོངས་པ་མ་ཡིན། སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་པ་ལས་ལེན་པ་མ་བསྐྱེད་ཀྱང་སྲེད་པ་ཡོད་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལྷན་ཅིག་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏགས་སོ། །ལེན་པ་དང་སྲེད་པ་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སྲེད་པ་ལས་གཞན་པ་འང་མ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ཡང་ལེན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལེན་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པས་སྲེད་པའི་ནང་ན་མི་གནས། སྲེད་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། སྲེད་པ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་ན་སྲེད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས་ཏེ། ལེན་པའི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ལེན་པ་དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ། ལེན་པའི་ནང་ན་ལེན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ལེན་པ་ནི་འདས་པ་དང ། མ་འོངས་པ་དང ། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་ཏེ། ལེན་པ་ནི་ལེན་པའི་ནང་ན་མི་གནས། ལེན་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའོ། །རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་གང་ཡང་ལྷན་ཅིག་པ་འམ། སོ་སོ་བ་མེད་དོ། །ལེན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ་ངེས་པའི་ཆོས་མེད་ཀྱང་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལེན་པ་ལ་ཚོར་བར་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་ལེན
55.53a
པས་རྣམ་པར་བཅིངས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ལེན་པ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། སྟོང་པ། སྙིང་པོ་མེད་པ། དངོས་པོ་མེད་པ་ངེས་པའི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །ལེན་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེན་པ་ཡང་སྲིད་པ་ལ་བལྟོས་ཏེ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ལ། ལེན་པས་སྲིད་པ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་ལེན་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི་སྲིད་པ་དེ་ནི་ལེན་པའི་ནང་ན་ཡང་མི་གནས། ལེན་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་ཏེ། སྲིད་པའི་དེ་ནི་ལེན་པ་ལ་མི་གནས། ལེན་པ་ཡང་སྲིད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་འམ་སོ་སོ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་ལས་ན་ལེན་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ལེན་པས་སྲིད་པ་སྐྱེད་ནུས་ལ་ལེན་པས་སྲིད་པ་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་དོ། །ལེན་པ་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ན་ལེན་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་སྲིད་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་དོ། །སྲིད་པ་ཉིད་སྲིད་པ་ཞེས་དམིགས་སུ་མེད་དེ་སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྲིད་པའི་ནང་ན་མི་གནས། སྲིད་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས་ཏེ། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་པས་སྲིད་པ་དེ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ད་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་དག་ནི་སྲིད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ་ལྷན་ཅིག་པའམ་སོ་སོ་བ་མ་ཡིན་པས་སྲིད་པ་ནི་ཤེས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམ་པར་མི་འབྱེད། སྲིད་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས། ཕྱོགས་ན་མི་གནས་སོ། །སྲིད་པ་དེ་ནི་སྔ་མའི་མཐའ་མེད། ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད། ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་མེད་དོ། །སྲིད་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་སྲིད་པའོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །མཁས་པ་བློ་ཅན་དག་ནི་སྲིད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྙིང་པོ་མེད་པ། གསོབ། གསོག་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་སོ། །སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་བལྟོས་ནས་འོངས་པ་མ་ཡིན་སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། སོ་སོ་བ
55.53b
ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་ནང་ན་མི་གནས། སྲིད་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། སྲིད་པས་སྐྱེ་བ་མ་བསྐྱེད་ལ་སྲིད་པ་ལས་གུད་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་པ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལས་སྲེད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྲིད་པ་དང་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་གཅིག་རྐྱེན་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྐྱེན་མ་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་ན་སྲིད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་སྐྱེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། མཁས་པ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྲིད་པ་ལ་མི་གནས་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད། སྐྱེ་བ་ལ་རང་བཞིན་མེད། སྐྱེ་བ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ངེས་པར་དམིགས་སུ་རུང་བའི་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །མཁས་པ་དག་གི་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་རང་བཞིན་མེད་ལ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་པའི་རྒྱུན་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་སོ། །སྐྱེ་བ་ལ་ལྷན་ཅིག་པའམ་སོ་སོ་བའི་ཆོས་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་པའི་ནང་ན་མི་གནས། སྲིད་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་སོ། །སྐྱེ་བ་དེ་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་མ་ཡིན། སྐྱེ་བ་དེ་སྔ་མའི་མཐའ་དང ། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང ། བར་གྱི་མཐར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་དེ་དངོས་པོར་དམིགས་སུ་མེད་པས་མཁས་པ་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་དང ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལས་སྐྱེས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་སོ། །སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་རྒ་ཤི་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དེ་རྒ་ཤི་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་ལ་བལྟོས་ཏེ་འོངས་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྐྱེ་བས་ཀྱང་རྒ་ཤི་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་བསྐྱེད་མི་ནུས་སོ། །རྒ་ཤི
55.54a
དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་སྐྱེ་བའི་ནང་ན་མི་གནས། སྐྱེ་བའི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་ཡང་མི་གནསོ། །རྒ་ཤི་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་སྐྱེ་བ་གནས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྒ་ཤི་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་བརྗོད་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ཉིད་རྒ་ཤི་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། སོ་སོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་ན་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་རྒ་ཤི་དང ། སློས་པའི་མྱ་ངན་དང ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒ་ཤི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་གྱི་ནང་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་སོ། །རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རྒ་ཤི་དང ། སྡུག་བསྔལ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན། སོ་སོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་འདུས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་མེད། རྒ་ཤི་དང ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ངེས་པའ་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་འདས་པའི་མཐའ་དང ། མ་འོངས་པའི་མཐའ་དང ། ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །མཁས་པ་དག་ནི་རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། མ་བྱས་པ། མ་བྱུང་བ། མ་སྐྱེས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་རྟོག་པའི་ཚེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་འདས་པ་འམ། མ་འོངས་པ་འམ། ད་ལྟར་གྱིར
55.54b
མ་མཐོང་ངོ ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐོང་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་ལ་རྐྱེན་མེད་པ་དང ། མ་སྐྱེས་པ་དང ། མཚན་མ་མེད་པ་དང ། མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་མེད་པ་དང ། མ་བྱུང་བ་དང ། བྱས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང ། ཐོག་མ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་བྱས་པ་འམ་བྱེད་པ་ཡོད་པར་མྱི་མཐོང་ངོ ། །གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་ཡང་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་རིག་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པ་དེ་ལ་ཞུགས་ན་རྐྱེན་མེད་པ་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེས་པར་རྟོགས་སོ། །མ་རིག་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པས་ཆོས་བྱ་བ་མེད་ན་ཆོས་སུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མ་རིག་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །མ་རིག་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ། མ་བྱས་པ། མ་བྱུང་བ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། ངེས་པའི་ཆོས་མེད་པ། རྒྱུ་མེད་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་ཏེ་མ་རིག་པའི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རིག་པ་ཉིད་དོ། །མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཡང་མེད་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་མེད་པ་དང ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་མ་རིག་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ
55.55a
གཉིས་ལྷན་ཅིག་པ་དང་སོ་སོ་བ་རྟོགས་ན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་རབ་ལེགས་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང ། འགོག་པར་རྟོག་ན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་གྱི་གང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་འདུ་བ་དང་བྲལ་བར་ཤེས་པ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་རབ་རྟོགས་པ་འམ་རེག་པ་འདོད་ན་དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱའོ། །དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཤིང་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཤེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཁམས་གསུམ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དེས་ནི་མྱུར་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ད་ལྟར་གྱི་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་ཉིད་ལས་འདི་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་འཐོབ་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ལུང་སྟོན་པ་དང ། མཐར་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ཤིན་དུ་དགེ་བ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པས་རབ་ཏུ་བདེ་བའི་སེམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཏད་ཅིང་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་དེ་བདུད་མ་རུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤ་མི་འགོང་བར་འགྱུར། དེས་སྐྱེ་ཞིང་འཁོར་བའི་རྒྱུན
55.55b
ལས་རྒལ་ཏེ་སྐམ་སར་ཕྱིན་པར་འགྱུར། དེས་མ་རིག་པའི་འདམ་རྫབ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར། དེས་རབ་ཏུ་བདེ་བའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གང་ཞིག་ད་ལྟར་བཞུགས་ཀྱང་རུང ། མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་གལ་ཏེ་ཉན་ནམ། དད་དམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ན་དེས་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་ངས་ལུང་སྟོན་ཏོ། །དེས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་ངས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྟོག་གོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་དང ། ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་དང ། སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་དང ། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ནས། ཚོར་བ་དང ། སེམས་དང ། ཆོས་ལ་ཚོར་བ་དང ། སེམས་དང་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལུས་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྤྱོད་ཅིང་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་རྟོག་གོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་འདི་ནི་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། ནད་ལྟ་བུ་ཤུ་བ་ལྟ་བུ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བ། ཉམས་པ་དང ། འཕོ་བ་དང ། འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ལུས་འདི་ནི་ཤིན་དུ་མི་གཙང་བ་སྟེ་མི་སྡུག་པ། མི་གཙང་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བ། བུ་ག་དགུ་ནས་མི་གཙང་བ་རྟག་ཏུ་ཟག་པའོ། །ལུས་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མནམ་པ་སྟེ
55.56a
ངན་སྐྱུགས་ཀྱི་རྐྱལ་པ་འགྲོ་ཤེས་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་འདི་ལ་བརྟགས་ན་ལུས་འདི་ལ་སྤུ་ཉག་མ་ཙམ་གྱི་གཙང་བ་འམ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མི་རྙེད་དོ། །ལུས་འདི་ནི་རུས་པ་དང ། རྒྱུས་པ་དང ། ལྤགས་པ་དང ། ཤས་ཡོངས་སུ་དཀྲིས་ཤིང་སླས་ནས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་དང་ལེན་པས་ཡོངས་སུ་བཅིངས་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་ནི་གང ། ལེན་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ལུས་འདི་བྱུང་བས་ན་ལེན་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་འདི་ལ་ལུས་བཀྲུས་ནས་ཁ་ཟས་དང ། གོས་དང ། ཁྲི་སྟན་དང ། སྨན་གྱིས་གསོས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ད་ལྟར་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་བྱ། སྔོན་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མཐུས་རྣམ་པར་བཅིངས་ནས་བྱ་བ་ཀུན་བྱེད་པ་ནི་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ལུས་འདི་ནི་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱས་ཏེ་ངེས་པར་ཡང་དག་པར་མཚན་ཉིད་མེད་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པ་རྣམས་ལ་ལུས་ཤེས་བཏགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཤེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །རྟེན་པའི་གནས་ལ་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཀུན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་འདུས་པ་ལས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །ལས་དང་འདུས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །ལུས་འདི་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་མཐར་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ་སྟེ་མི་རྟག་པ་ངེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །ལུས་འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས། ལུས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། དེ་གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་སོ། །ལུས་འདི་ནི་ལུས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལུས་སུ་མི་མཐོང་ངོ ། །ལུས་འདི་ནི་བྱེད་པ་མེད་པ། གཡོ་བ་མེད་པ། སྨོན་ཅིང་རེ་བ་མེད། སེམས་མེད་དེ། རྡོ་དང་ཤིང་དང་ཐ་མི་དད་དོ། །ལུས་འདི་ལ་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ལུས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་བརྟགས་ན་བྱས་པ་མེད། བྱེད
55.56b
པ་མེད་ལུས་འདི་ལ་སྔ་མའི་མཐའ་མེད། ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད། བར་གྱི་མཐའ་མེད་དོ། །ལུས་འདི་ལ་རྟག་པ། བརྟན་པ། སྲ་བའི་མཚན་གཅིག་ཀྱང་མེད། ཇི་ལྟར་ཆུའི་དབུ་བ་གཟུང་ཞིང་བཅང་དུ་མི་བཟོད་པ་བཞིན་ནོ། །ལུས་འདི་ནི་སྲིན་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་གནས་པའི་ཁྱིམ་མོ། །ལུས་འདི་ནི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཚེ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ལུས་འདི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། མགོན་མེད་པས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང ། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བས་རྣམ་པར་འཚེ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་མང་པོའི་སྣོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོགས་ནས་ཡང་འདིར་སྙམ་དུ་ལུས་འདི་ནི་བདག་མ་ཡིན། གཞན་མ་ཡིན་དབང་མེད་པ། འདིར་རང་ཉམ་བྱར་མེད་པ། བྱས་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ལུས་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ངེས་པའི་ཆོས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ལུས་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ལུས་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བ་འཁྲུལ་འཁོར་ལས་བྱས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བས་ན་ལུས་འདི་ལ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་མི་རིགས་ཏེ། བདག་ཅག་ཀྱང་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་བལྟའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཚེ་ལུས་འདི་དང་ལྷན་ཅིག་པ་འམ་སོ་སོ་བར་མི་དམིགས་ཏེ། གཞན་ནས་འོངས་པ་འམ། གུད་དུ་འགྲོ་བའི་གནས་ཡོད་པར་རམ་རྟེན་པའི་གནས་ཡོད་པར་མི་བལྟའོ། །ལུས་འདི་ལ་འདས་པ་འམ། མ་འོངས་པ་འམ། ད་ལྟར་གནས་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་གནས། ལུས་ལ་བདག་གམ་བདག་གི་བར་མི་ཆགས་ཏེ། ལུས་སུ་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དེ་ལྟར་ལུས་འདི་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང ། བདག་མེད་པ། བདག་གི་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ཏེ། ལུས་འདི་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བར
55.57a
དམིགས་སུ་མེད་པས་ན་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དེ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པས་ན་ལུས་སུ་འཇུག་པ་ལ་རེ་བ་མེད་དེ་ལུས་བསྐྱེད་པ་འམ་འབྱུང་བའི་ལམ་མེད་དོ། །དེ་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། ལུས་འདི་ལ་བྱས་པ་མེད། བྱུང་བ་མེད་པའོ། །ལུས་འདི་ནི་མ་བྱས་པ། མ་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་པས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་སོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ། སྟོང་པ་ཉིད། སྙིང་པོ་མེད་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་ལས་ལུས་འདི་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པས་ན་དེ་ལྟར་ལུས་ལ་རྟོག་པའི་ཚེ། ལུས་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་ནས་ལུས་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རྟོག་གོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་ན་ལུས་འདི་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་ཤེས་སོ། །མཚན་མར་དམིགས་སུ་མེད་པས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་སོ། །ལུས་འདི་ནི་འདས་པའི་མཚན་མའམ། མ་འོངས་པའི་མཚན་མ་འམ། ད་ལྟར་གྱི་མཚན་མར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་འདི་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཆོས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་དེ་ལུས་འདི་ནི་བདག་དང་གཞན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན་ལུས་འདི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ་གང་དུ་མི་འགྲོ་བར་ཤེས་ཏེ། ལུས་འདི་མ་སྐྱེས་པ་དང་མི་འགག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་རྟོག་པ་ནི་ལུས་སུ་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་སེལ་ཅིང་ཆོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དྲན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ
55.57b
ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་སྟེ་ཚོར་བ་གསུམ་པོ་ལ་རྟོག་པ་ན་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ། གང་དུ་འང་མི་འགྲོ་བར་རྟོགས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་དང ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་གཟུགས་བྱས་པར་ཤེས་སོ། །ཚོར་བ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་རྟོག་པ་ན་འདས་པའི་ཚོར་བ་ལ་མི་དམིགས། མ་འོངས་པའི་ཚོར་བ་ལ་མི་དམིགས། ད་ལྟར་གྱི་ཚོར་བ་ལ་མི་དམིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདས་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང ། བདག་མེད་པ། བདག་གི་བ་མེད། མི་རྟག་པ། མི་བརྟན་པ། སྙིང་པོ་མེད་པ། མི་འགྱུར་བ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་བལྟའོ། །འདས་པའི་ཚོར་བ་ལ་ཡང་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དང ། ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དང ། མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །མ་འོངས་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང ། བདག་མེད་པ། བདག་གི་བ་མེད་པ། མི་རྟག་པ། མི་བརྟན་པ། སྙིང་པོ་མེད་པ། མི་འགྱུར་བ། མེད་པར་བལྟའོ། །མ་འོངས་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཡང་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དང ། ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དང ། མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ་ཚོར་བ་ནི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ། དངོས་པོ་མེད་པ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ཆོས་མེད་དེ་མི་འདྲ་བ་ལས་ཡང་དང་ཡང་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཚོར་བ་ལ་གནས་པའི་དུས་མེད་དོ། །སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཚོར་བ་ནི་བྱས་པ་མེད། བྱེད་པ་མེད་དེ། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེད་དེ། དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས
55.58a
ཚོར་བ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཚོར་བ་ནི་ཀུན་ཀྱང་སྟོང་པ། མི་བརྟན་པ། སྙིང་པོ་མེད་པ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཁང་པ་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཚེ་ཚོར་བ་མང་པོའི་རྒྱུ་ལས་སེམས་གཅིག་ཏུ་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་འདུས་ནས་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཆུད་ཅིང་རྟོག་ཏེ་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་འདུས་པའི་ཡང་མ་ཡིན་སོ་སོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །གཞན་ཡང་ཚོར་བའི་ནང་ན་ཚོར་བ་མི་མཐོང་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་ཚོར་བ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པས་ཚོར་བའི་རྣམས་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ཚོར་བ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་མི་འགོག་པས་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཚོར་བ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ངོ ། །ཚོར་བ་རྣམས་དང་བྲལ་ཏེ་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་མི་གནས་པས་ཚོར་བ་རྣམས་སེམས་བཏང་སྙོམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་གང་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང ། འགོག་པ་དང ། གནས་པ་དང ། འཕོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་འདི་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ། གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པས་དངོས་པོ་མེད་དེ་ངེས་པའི་ཆོས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །སེམས་འདི་ནི་འོངས་པ་ཡང་མེད། སོང་བ་ཡང་མེད། གནས་པ་འམ་འཕོ་བ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །སེམས་འདི་ནི་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་དང ། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་ཏེ།
55.58b
སེམས་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང ། རྐྱེན་དང ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྐྱེས་སོ། །སེམས་ནི་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། སེམས་འདི་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བའི་མཚན་མ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པའོ། །སེམས་འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ངེས་པ་མེད་པ། སྐྱེད་པ་མེད་པ། སྐྱེས་པ་མེད་པ་སྟེ། ལས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཤེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལས་སེམས་ཤེས་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པ་གཅིག་གིས་བསགས་པ་རྒྱུན་མི་ཆད་པས་སེམས་ཤེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་སེམས་ཀྱིས་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །སེམས་འདི་ནི་ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པ། མ་བྱུང་བ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་ཀྱང་སེམས་ཀྱིས་སེམས་མི་ཤེས་སེམས་མི་མཐོང་ངོ ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་པས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །སེམས་འདི་ནི་ངེས་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པའི་ཆོས་སུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འདི་ནི་གཅིག་དང་ཐ་དད་པའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འདི་ནི་སྔ་མའི་མཐའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་ལ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དེ་བར་གྱི་མཐའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །སེམས་འདི་ནི་གཟུགས་མེད་དེ་མཐོང་བར་མི་ནུས་པས་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་མི་མཐོང་ལ་རང་བཞིན་མི་ཤེས་ཏེ། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ་དག་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དམིགས་པས་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ ། །སེམས་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་བདག་མེད་པ། བདག་གི་བ་མེད་པ། མི་རྟག་པ། མི་བརྟན་པ། སྙིང་པོ་མེད་པ། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ད་ལྟར་སེམས་ཤིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་སེམས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་འཐོབ་སྟེ། གང་ཟག་དེ་དེའི་ཚེ་ན་སེམས་སམ། སེམས་མ་ཡིན་པར་རྣམ
55.59a
པར་མི་རྟོག་སྟེ། སེམས་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལེགས་པར་ཤེས་པས་སེམས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་འང་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ལ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་མེད་དེ། ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་དག་ནི་དེ་ལྟར་སེམས་ལ་མ་སྐྱེས་པ་དང ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་འདུས་པ་དང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ན་སེམས་པ་ན་ཀུན་འབྱུང་ངམ་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་རྙེད་དོ། །སེམས་ལ་འགོག་པ་འམ་མི་འགོག་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་ན་བློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་སྨོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདག་གི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་སེམས་ཅན་དག་གི་སེམས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པར་ཤེས་ཏེ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །སེམས་དྲི་མ་ཡོད་པས་ན། སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་ན་སེམས་ཅན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའོ་སྙམ་སེམས་ཤིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་སེམས་ལ་དྲི་མའི་མཚན་ཉིད་དམ་སེམས་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་ཏེ། སེམས་ཉིད་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ནང་ངམ། ཕྱི་རོལ་ལམ། གཉི་གའི་བར་ན་ཡོད་པར་མི་རྟོག་གོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ལ་འདས་པ་འམ། མ་འོངས་པ་འམ། ད་ལྟར་གྱིར་མི་དམིགས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་དབང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་མེད་དེ། ཆོས་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས། ཆོས་རྣམས
55.59b
ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ན་མི་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས་སོ། །ཆོས་ནི་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་འང་མ་ཡིན། སོ་སོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་གཡོ་བ་མ་ཡིན་པས་ན་གཡོ་བ་མེད་བྱས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན། སྒྱུ་མའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཅིས་ཀྱང་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་ལེན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ལེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྨི་ལམ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། གཟུགས་བརྙན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མིང་མེད་མཚན་མ་མེད་དེ། མིང་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྲག་ཆ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་འམ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་མི་མཐོང ། ཆོས་དང་ཆོས་ལྷན་ཅིག་པ་འམ་སོ་སོ་བར་མི་མཐོང ། ཆོས་ལ་ཆོས་གནས་པར་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོག་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཞན་ནས་འོངས་པར་ཡང་མི་མཐོང་ངོ ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པའི་གནས་ཡོད་པར་ཡང་མི་མཐོང་ངོ ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་མེད། རྟེན་མེད། བྱུང་བ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་མེད་པ་ནི་རྟེན་མེད་པ་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་མ
55.60a
མེད་དེ། རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས། ཕྱོགས་ན་མི་གནས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་མ་ཡིན་པར་དམིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ། མ་བྱུང་བ། བྱས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། རང་བཞིན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་མེད་པ་ནི་ཕྱིན་པའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་དུ་རྟོག་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་གང་ཟག་མེད་པར་ལེགས་པར་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པར་བལྟ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྨོན་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལ་ཡང་དག་པར་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགོག་པ་མེད་པར་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཚེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་དུ་གནས་པས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་ཟད་པ་ཡང་མཐོང་ཞིང་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་དང་བྲལ་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་ཡང་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་ཅིང་མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་མེད། ལེན་པ་མེད་དེ། ཆོས་ལ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད། གནས་པར་མི་བྱེད། འགོག་པར་མི་བྱེད་པར་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་འགོག་པ་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང
55.60b
མཐོང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཞག་པའི་གནས་མེད། འབྱུང་བ་མེད། གནས་པའི་གནས་མེད་པར་དེ་ལྟར་འཇུག་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པ་མི་ཉམས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་གནས་པ་དང ། མ་སྐྱེས་པ་དང ། མི་ལེན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའི་དོན་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་གོ། །། འཇིག་རྟེན་འཇིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དབང་པོ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོག་གོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པའི་དབང་པོ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང ། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྤྱོད་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་དང ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུས་པས་མེ་མགལ་བསྐོར་བ་ལྟ་བུ་འམ་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུར་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། མི་གཙང་བ་དང ། བདག་མེད་པ་དང ། ཟུག་རྔུ་ལྟ་བུ་དང ། ཤུ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་སྙིང་པོ་མེད་པ། མི་བརྟན་པ། འགྱུར་ཞིང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། ཁུ་ཚུར་སྟོང་པ་འམ། ཁ་དོག་སྡུག་གུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱིས་པ་ཆུང་ངུ་བྲིད་པ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལྟོས་པ་ལས་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་དངོས་པོར་ངེས་པའི་ཆོས
55.61a
སུ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ་གར་ཡང་མི་འགྲོ་བར་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པར་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་དང ། མ་བྱུང་བ་དང ། མཚན་མ་མེད་པ་དང ། མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་ཡང་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང ། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྟོན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ད་ལྟར་དད་པའི་དབང་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏེ། དད་པས་ཐོག་མར་འགྲོའོ། །དེ་བས་ན་ཁྲིམས་ལ་བདེ་བར་གནས་པས་དད་པ་མི་ཉམས་མི་ལྡོག་སྟེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་མི་གཡོ་བའི་དད་པ་ལ་གནས་ཏེ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྗེས་སུ་དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་ངན་པར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ། །ཆོས་མི་སྤོང་ཞིང་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་གཞན་ཡང་མི་ཚོལ་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ། །དགེ་འདུན་གྱི་སྤྱོད་པའི་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་གོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་ཤིང་བཟོད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་དེ་ལྟར་མི་གཡོ། མི་འགྱུར་བའི་དད་པ་དང ། དད་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པས་དད་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་པ་ནི་མི་གཏོང ། རྒྱུན་མི་གཅོད་པར་སྒྲིབ་པ་ལྔ་བསལ་བའི
55.61b
ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་དོ། །འདི་ལྟར་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་རྒྱུན་མི་ཆད་པས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་གོ། །སྒྲིབ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་དོ། །གཞན་ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཞིང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་དོ། །ད་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གདོན་མི་ཟ་བར་བརྩོན་འགྲུས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་ལ་མི་ཆགས་ཏེ་མཉམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་འཇུག་གོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་གང་ཟག་དེ་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་རབ་ཏུ་སྤྱོད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་བརྩམས་པས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཁྱེད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་ཅིང་དྲན་པའི་དབང་པོ་ལ་ཤིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པ་རྩེ་གཅིག་དུ་སྡུད་ཅིང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལ་འཇམ་པ་དང ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་མཐར་ཕྱིན་པར་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྲུང་བ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང ། རྣམ་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྟོན་པའི་ཕུང་པོ་ཤིན་ཏུ་སྲུང་ངོ ། །རྟག་ཏུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། རྟག་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད།
55.62a
ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང ། །འགོག་པ་དང ། གནས་པ་དང ། འཕོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། སྡུག་བསྔལ་བ་དང ། ཀུན་འབྱུང་དང ། འགོག་པ་དང ། ལམ་གྱི་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང ། ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། དབང་པོ་རྣམས་དང ། སྟོབས་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང ། ལམ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བ་དང ། མི་འགག་པ་དང ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་དང ། མ་བྱུང་བ་དང ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། རྟག་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་འཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། བཟོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང ། སྤོང་བའི་ཡེ་ཤེས་དང ། འགོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འདོད་པ་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འདོད་པ་ལ་དྲན་པར་བྱེད། ཉན་ཐོས་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་སེམས་ལ་གླགས་མི་རྙེད་པར་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད། རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དྲན་པར་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པར་བྱེད་དེ། ཡང་དག་པར་སེམས་པ་ན་ལུས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་རིག་པས་དྲན་པ་དེ་ལས་མི་ལྡོག་མི་ཉམས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ལས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་ན་གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པའི་དྲན་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པས་དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ཐོབ་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཕགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ན་རྟག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྱོད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་གནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་འཇུག་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཤིན་དུ་ཐོབ་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤིན་དུ་བསྐྱེད་པ་དང ། མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྱོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད
55.62b
ཀྱི་སྒོ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ལ་མཁས་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གནས་པ་ལ་མཁས་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བ་ལ་མཁས་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་རྟེན་པ་དང ། དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམིགས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རོ་ལའང་མཁས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་དབང་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་དབང་དང་མཐུ་ཡང་ཐོབ་བོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་དཀའ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པས་རྟོག་པ་ལས་དབེན་དེ་རྟོག་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རྗེས་སུ་གཞོལ་བའི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ཁམས་གསུམ་འདི་དག་ནི་ཀུན་གཅིག་ཏུ་འབར་བར་ཤེས་སོ། །ཁམས་གསུམ་འདི་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ་ཤེས་རབ་དེ་ལྟ་བུས་ན་ཁམས་གསུམ་ན་མི་གནས་སོ། །གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། མཚན་མ་མེད་པ། སྨོན་པ་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ། མ་བྱུང་བ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལས་འདས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རྟོག
55.63a
པས་མགོའི་ཐོད་ལ་མེ་འབར་བ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་དུ་རྩོམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཤེས་རབ་ནི་གཞིག་ནུས་པ་མེད་དེ། ཤེས་རབ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཁམས་གསུམ་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ཏེ་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ། རྣམ་པར་ཆགས་པ་དང་བཅིངས་བའི་ཆོས་ལ་མི་གནས་སོ། །འདོད་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་སེམས་ཀྱིས་སྐྱོ་ཞིང་གཟུགས་ཡོད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་མི་གནས་པས་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་ནོ། །ཤེས་རབ་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པས་ཁམས་གསུམ་ལ་སེམས་མི་ཆགས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅིའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། མི་ཤིགས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། མི་ཆགས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱ། མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དབང་པོ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སློབ་པ་ལ་ཡང་མཁས་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས། སེམས་ཅན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་ཞེ་སྡང་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་གཏི་མུག་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས།
55.63b
སེམས་ཅན་གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་ལྷར་སྐྱེ་བ་དང་མིར་སྐྱེ་བའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སམས་ཅན་དེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་རབ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་འབྲིང་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཐ་མ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཉམས་པ་དང ། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་བརྩོན་པ་དང་མི་བརྩོན་པའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང ། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང ། དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང ། དྲི་མ་མེད་པ་དང ། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང ། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང ། རྗེས་སུ་གཞོལ་བ་དང ། རྗེས་སུ་མི་གཞོལ་བ་དང ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ལ་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་གྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང ། གཟུགས་ཡོད་པའི་ཁམས་དང ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྡུག་པ་དང ། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྲབ་པ་དང ། ངེས་པ་དང ། མ་ངེས་པ་དང ། ལོག་པར་ངེས་པའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་སེར་སྣ་དང་བཅས་པ་དང ། སེར་སྣ་མེད་པ་དང ། རྒོད་པ་དང ། མི་རྒོད་པ་དང ། སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་དང ། མི་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་དང ། འཕྱར་བ་དང ། མི་འཕྱར་བ་དང ། ཁྲོ་ཞིང་མི་བཟོད་པ་དང ། དེས་ཤིང་བཟོད་པ་དང ། ཤིན་དུ་སེར་སྣ་དང་བཅས་པ་དང ། སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས། སེམས་ཅན་གྱི་དད་པའི་དབང་པོ་དང ། མ་དད་པའི་དབང་པོ་དང ། སྟི་སྟང་དང་བཅས་པ་དང ། སྟི་སྟང་མེད་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་མ་དག་པ་དང ། བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ལེ་ལོ་དང་བཅས་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང ། སེམས་གཡེང་བ་དང ། སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང ། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་དང ། ཤེས་རབ་ལྡན
55.64a
པ་དང ། གླེན་པ་དང ། གླེན་པ་མེད་པ་དང ། ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པ་དང ། ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ལམ་སྤྱོད་པ་དང ། ལམ་ངན་པ་སྤྱོད་པ་དང ། དྲན་པ་ཉམས་པ་དང ། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། བློ་དང་ལྡན་པ་དང ། དབང་པོ་འཁྲུགས་པ་དང ། དབང་པོ་སྡུད་པ་དང ། དབང་པོ་ཉམས་པ་དང ། དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་དང ། དབང་པོ་མ་དག་པ་དང ། དབང་པོ་དག་པ་དང ། ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་དབང་པོ་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་པོ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་པོ་དང ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དེ་ལྟར་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་དང་སྦྱོར་བ་ལས་ཤིན་དུ་འདས་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ། མི་ཤིགས་པ་ཞེས་བྱ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ། སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ། སྟོབས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ། དབང་པོ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་ལྷ་དང ། ཀླུ་དང ། གནོད་སྦྱིན་དང ། དྲི་ཟ་དང ། ལྷ་མ་ཡིན་དང ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང ། མི་འམ་ཅི་དང ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ། དབང་པོ་མཆོག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ། མི་འཇིགས་མི་གཡོ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ། ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ། ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུ་དང་དབང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་ནོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི་མདོ་བམ་པོ་བཞི་པ་སྟེ་ཐ་མ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མཁས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དག་གི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང ། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ངག་དང ། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ
55.64b
དང་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང ། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང ། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་ལ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བར་གྱུར་པས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ལ་བདེ་བར་གནས་ཏེ། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་དེ། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་བདེ་བར་གནས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟ་བ་དང ། སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བའི་བར་དུ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཇི་ཙམ་དུ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ལྟ་བ་དང ། སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངན་པར་ལྟ་བ་སྟེ། ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཇིག་ཅིང་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལྟ་བ་མེད་ཅིང་ལྟ་བར་མི་ལེན་པ་དང ། མི་སེམས་པ་དང ། མི་ཆགས་པ་དང ། མི་དམིགས་པ་དང ། མི་སྤྱོད་པ་དང ། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་དེས་ཅི་མཐོང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་བཅིངས་པར་མཐོང་ངོ ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཚེ་ན་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་མི་སེམས། མི་ལྟ། མི་ཆགས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟ་བ་དང ། སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བའི་བར་དུ་མེད་པ་ནི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་ལྟ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང ། རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཐུན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མི་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ
55.65a
ཡང་མ་ཡིན། མི་མཐོ། མི་དམའ། མི་ལེན་མི་གཏོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་མི་དམིགས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་ཡང་མི་དམིགས། འཇིག་རྟེན་ལས་རྒལ་བར་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། གང་འཇིག་རྟེན་དང ། གང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཞིག་ངན་པར་ཡང་མི་ལྟ་ལ། ཡང་དག་པར་ཡང་མི་ལྟ་ཞིང་སེམས་ཀྱིས་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངན་པར་ལྟ་བའི་དོན་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ནི་ངན་པར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ལ་བདེ་བར་གནས་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ཤེས་ཏེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ཙམ་དུ་རྟོག་པར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལོག་པ་ཡིན་པས་མྱ་ངན་འདས་པར་རྟོག་པ་འམ། སངས་རྒྱས་སུ་རྟོག་པའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ངན་པར་རྟོག་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག
55.65b
པའོ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐོང་ཞིང་ཤེས་པས་ན་ངན་པར་རྟོག་པ་མེད་དེ། གང་ཟག་དེ་ནི་འདི་འམ་གཞན་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལ་གནས་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་འམ་ངན་པར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་འདས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། མི་བདེན་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བར་མཐོང་ཞིང་ཤེས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ལས་གནས་ནས་ཡང་དག་པ་འམ་ངན་པར་རྟོག་པ་ལ་མི་དམིགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་འདས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེའི་ཚེ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བཅིངས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ལས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་རྩོམ་པ་ནི་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། མི་བདེན་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ། ལོག་པར་བརྟགས་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ཙམ་དུ་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ལ་དམིགས་སུ་མེད་དེ། ཚིག་ཐམས་ཅད་འགགས་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་ཅེས་བྱའོ། །ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ངག་དེ་ཉིད་ཀྱང་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་བ་མཐོང་ན་ཡང་དག་པའི་ངག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བདེ་བར་གནས་པས་ཇི་ཙམ་དུ་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པའི་ངག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་བདེ་བར་གནས་ན་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ངག་གི་ལས
55.66a
ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངག་གི་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང ། ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ངག་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་མེད་པས་དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ངན་པ་ལོག་པའི་ལས་སུ་ཤེས་སོ། །ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ། མ་བྱུང་བར་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། ལས་ཐམས་ཅད་འགོག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལས་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ལས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ངན་པ་འམ་ལས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །ལས་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པས་ལོག་པ་འམ་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལས་ཤེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ལས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་མ་ཆགས་པའི་དོན་ཡང་དག་པའི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ཡང་དག་པའམ་ལོག་པར་མི་རྟོག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ལས་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་ལེན། མི་མཐོང་སྟེ་དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ལས་ལ་ལས་ངན་པ་མེད་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཚོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ལོག་པའི་འཚོ་བར་ཤིན་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་འཚོ་བའི་མཚན་མ་དང ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་དང ། ལེན་པའི་མཚན་མ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་མཚན་མ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་མའི་བར་དང ། རྣམ་པར་དག་པ་དང་སངས
55.66b
རྒྱས་སུ་མཚན་མར་འཛིན་ཏེ། དེ་ལ་ཚོར་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འཛིན་ན་ལོག་པར་འཚོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་འཚོ་བ་ནི་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་བཏང་སྟེ་ཚོང་དཔོགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་སྤྲོས་པ་མེད་ལ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ལ་ངན་པའི་འཚོ་བ་འམ། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཚོ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དེ་བས་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཚོ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པས་ལོག་པ་འམ་ཡང་དག་པ་མེད་དེ། གང་ཟག་དེ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་འཚོ་བ་ཐོབ་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དེ་ལ་གནས་པས་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་མི་ལེན་ལོག་པར་འཚོ་བ་མི་སྤོང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ། ངན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་བ་ཐོབ་སྟེ། འཚོ་བའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བས་གཡོ་བ་མེད། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད། འཚོ་བར་མི་ཏོག་།འཚོ་བ་མ་ཡིན་པར་མི་རྟོག་གོ། །དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་གང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ལ་གནས་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ལཾ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྩོལ་བ་ཐམས་ཅད་ནི
55.67a
ཀུན་ཀྱང་ལོག་པ་སྟེ། ཇི་ཙམ་དུ་བསྐྱེད་པ་དང ། བྱེད་པ་དང ། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལོག་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱེད་པ་ལོག་པ་ལས་བྱས་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ན། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ལོག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱེད་པ་མེད། བྱས་པ་མེད། སྤྱོད་པ་མེད། སྨོན་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་མའམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་མའི་བར་དུ་ཡང་བྱེད་པའི་མཚན་མ་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པས་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྤྱོད་དོ། །གང་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ལ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ། ཁྱད་པར་མེད་པ། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་མ་ལ་ཤིན་དུ་འདས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། མི་ལེན་མི་གཏོང་བས་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བའམ་ལོག་པའི་རྩོལ་བར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཤེས་བྱའོ། །འཇིན་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དྲན་པ་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་ལོག་པར་ཤེས་སོ། །ཇི་ཙམ་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་ལོག་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དྲན་པ་ལོག་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་གནས་ལ་དམིགས་ནས་དྲན་པ་སྐྱེད་ན་ཡང་དྲན་པ་ལོག་པ་སྟེ། གང་སེམས་པ་དང་དྲན་པ
55.67b
མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ལོག་པར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ཙམ་དུ་དྲན་པ་སྐྱེ་བར་གནས་དེ་ཐམས་ཅད་ལོག་པའོ། །དམིགས་པའི་གནས་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དྲན་པའི་ལས་འབྱུང་བའི་གནས་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དྲན་པ་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་དྲན་པ་ལོག་པར་འབྱུང་བའི་གནས་མེད་དོ། །ད་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལོག་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་དྲན་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པའི་མཚན་མ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པས་རྟག་ཏུ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་དྲུག་སྤྱོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་མེད་པས་དྲན་པ་མེད་པར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་དྲན་པ་འམ་དྲན་པ་མ་ཡིན་པར་མི་ལེན། མི་གཏོང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དྲན་པ་དེས་མཉམ་པ་འམ་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་ལ། དྲན་པ་དང་དྲན་པ་མ་ཡིན་པ་ལའང་མི་འཇུག་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པས་དྲན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། དྲན་པ་དང་དྲན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སེམས་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དེས་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ལ་གནས་པས་བསྟན་དུ་མེད། བརྗོད་དུ་མེད། ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལམ་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལམ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་བདག་གམ་གཞན་དུ་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
55.68a
འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མི་དམིགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཚན་མར་ཤེས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དགའ་བ་ལ་འཇུག་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལོག་པའོ། །ལོག་པ་ནི་ཆགས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་མཚན་མ་ཉིད་ལོག་པའི་མཚན་མ་མེད་ཅིང་རེ་བ་མེད། སྤྲོས་པ་མེད། རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་མེད་ན་བདག་གམ་གཞན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། ཆགས་པའི་དགའ་བ་བཅད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་ལ་མི་ལེན་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏུ་འཇུག་པའི་མཚན་མ་བཅད་དེ་སེམས་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་ཤིང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་ཤིང་སེམས་ཅི་ལའང་མི་ཆགས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་དུ་རྟོག་པའི་ལམ་གཅོད་ཅིང་ཇི་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལོག་པ་འམ་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ། འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་བཅད་པ། འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་འགགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པ་འམ་ཡང་དག་པ་མི་སྐྱེད་ལ། ལོག་པ་འམ་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ
55.68b
འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་མཚན་མས་འཆིང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་ཤིན་དུ་འདས་པས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་མཉམ་པའི་ཆོས་ལ་ལོག་པ་འམ་ཡང་དག་པར་སྤྲོས་པ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་དང་ཁམས་གསུམ་གྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལམ་རྒྱུད་ལྔར་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མཁས་པ་དང ། ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་དོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་མཁས་པ་ནི་གང ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིན་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ཙམ་དུ་ཆོས་ལ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱིས་བསྐྱེད་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་རག་ལུས་སོ། །མཚན་མ་གཉིས་ལས་བྱུང་བས་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་ཉ་ཕྱིས་ལ་སྣང་བའི་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་དང་མེ་འགལ་བསྐོར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་སླུ་བའོ། །འཇིག་ཅིང
55.69a
ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ལས་བླ་དགས་སུ་འཇིག་རྟེན་ཅེས་བཏགས་པ་སྟེ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་འདི་དག་ནི་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པར་བྱས་པ་དང་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། ཕུང་པོ་དང ། ཁམས་དང ། སྐྱེ་མཆེད་དང ། གཟུགས་དང ། སྒྲ་དང ། དྲི་དང ། རོ་དང ། རེག་དང ། ཆོས་ལ་བཏགས་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སེམས་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་ནི་ཁ་ཚར་དར་འཛིངས་པ་འམ། རྩཝ་ཁྲི་ཤིང་གླགས་པ་གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པ་རྗེས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཤེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐོགས་མ་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དབེན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་གནས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་རྣམ་པར་བརྟག་ཏུ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བརྗིད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་དམྱིགས་སུ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་དང ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཐོག་མ་ནས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པར་རྟོག་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་ཡང་མི་ཆགས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་མི་རྟོན་ཅིང་མི་ཆགས་པས་འཇིག་རྟེན་དང་རྩོད་པར
55.69b
མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བས་འཇིག་རྟེན་ནམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་མི་རྟོག་གོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེར་མ་འདུས་པ་མེད་དེ་མཁས་པ་དག་གིས་བརྟགས་ན་ཕུང་པོ་མེད་དེ། ཕུང་པོས་ཕུང་པོར་མི་དམིགས། ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་དུ་མི་དམིགས། ཕུང་པོ་འོངས་པའི་གནས་དམིགས་སུ་མེད། འདུག་པའི་གནས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད། སོང་བའི་གནས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང ། ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད། རྣམ་པར་བརྟག་ཏུ་མེད། མིང་མེད། རང་བཞིན་མེད། མཚན་ཉིད་མེད་སྤྱོད་དུ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་མ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན། དེ་ལྟར་གང་ཟག་དེས་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་མ་བྲལ་བར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱང་མཐོང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དང་མ་བྲལ་བར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ངོ ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་དེས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ཅི་ཡང་མེད་པས་ཆོས་དེ་རྟོགས་ཤིང
55.70a
ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་ཏེན་དུ་ཡང་མི་འབྱུང་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མེད་པར་ཡང་མི་གསུང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གང་འཇིག་རྟེན་དུ་མི་དམིགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ལ་མི་འཇུག་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་རྟོགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་དམིགས་སུ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ ། །ཇི་ཙམ་དུ་ཆོས་སུ་གཏོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ནམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་མི་གཉིས་པ་དབྱེར་མེད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཤེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ནི་ཤིན་དུ་ཟབ་ཅིང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་གནས་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་རེ་བ་དང ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཚིག་ལ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དང ། ཆོས་གཉིས་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་འདི་ལ་འབབ་ཅིང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་གང་ཟག་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་མི་ཤེས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མི་ཤེས་ཏེ་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་སྤྱོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་སྤྱོད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡང་ཐོབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས
55.70b
པའི་ཆོས་ཤེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པས་ཆོས་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་ནི་གང ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་རྟོག་གོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་མངོན་པར་འདུས་པ་སྟེ་ཚོར་བ་མེད། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རང་སྐྱེས་ཤིང་རང་བགྲང་པ་འགྲངས་སུ་གཏོགས་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་བྱའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བགྲང་བའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་བཏགས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་ནི་བྱས་པ་མེད། བྱེད་པ་མེད་ཀྱི་རང་སྐྱེས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་བྱའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ནང་ན་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་མ་གནས། གཉི་གའི་བར་ན་མི་གནས། གཅིག་པ་མ་ཡིན། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་ངོ ། །མ་རིག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་གིས་ཡོད་པར་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཐུས་སྤྱོད་པ་ཡོད་ཀྱང་བྱས་པ་མེད། བྱུང་བ་མེད་པས་འདུས་བྱས་ཤེས་བྱའོ། །འདུས་བྱས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མས་བཅིངས་པའི་དོན་ཏེ། བུས་པ་མ་རབས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །མཁས་པ་དག་ཤིན་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་མི་དམིགས། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་རྟོགས་པར་མི་དམིགས་སོ། །མཁས་པ་དག་ནི་གྲངས་སུ་མི་བགྲང་བའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་འདུས་བྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ
55.71a
ཡིན་པ་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་བཅིངས་པ་མེད་དེ་བགྲང་བའི་གྲངས་སུ་མི་རྟོགས་པར་བལྟའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཚེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་མི་ཆགས། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་ཡང་མི་ལེན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་གཞན་པ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཡོད་པ་འམ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་གཞན་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ནང་ན་འདུས་བྱས་པ་མེད། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ནང་ན་འདུས་མ་བྱས་པ་མེད་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་གིས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་འདུས་བྱས་པའོ། །འདི་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །འདི་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང ། འགོག་པ་དང ། གནས་པ་དང ། འཕོ་བའོ། །དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བ་དང ། མི་འགོག་པ་དང ། མི་གནས་པ་དང ། མི་འཕོ་བའོ། །དེ་ལྟར་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང ། འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་བཀྲི་བའི་དོན་དུ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད། མི་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད། མི་གནས་པ་དང་མི་འཕོ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གནས་པ་དང་འཕོ་བར་གསུངས་པ་ཡང་མཚན་མ་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་མཚན་ཉིད་གསུམ་དུ་ཡོད་པར་ངེས་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་དག་ནི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད། འདི་དག་ནི་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད། འདི་དག་ནི་གནས་པ་དང ། འཕོ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་གསུངས་པའི་རིགས་ན། འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་མ་སྐྱེས་པ་ལ་གལ་ཏེ་མཚན་མ་ཡོད་དམ། མི་འགོག་པ་ལ་གལ་ཏེ་མཚན་མ་ཡོད་དམ། མི་གནས་པ་དང་མི་འཕོ་བ་ལ་གལ་ཏེ་མཚན་མ
55.71b
ཡོད་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡང་ངེས་པར་མཚན་མ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅི་སྟེ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་མཚན་མ་ཡོད་ན་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ཅན་དུ་བཤད་པ་དང ། བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཆོས་ལ་གྲངས་སུ་གཅོད་པ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ལ་མཚན་ཉིད་གསུམ་དུ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང ། འགོག་པ་དང ། གནས་ཤིང་འཕོ་བའོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང ། མི་འགོག་པ་དང ། གནས་པ་དང ། འཕོ་བ་མེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང ། འགོག་པ་དང ། གནས་ཤིང་འཕོ་བ་མེད་དེ་དེ་བས་ན་འདུས་མ་བྱས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་འབྱིང་བའི་དོན་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་ཀུན་འབྱུང་མེད་ན་འབྱིང་བ་མེད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་མ་སྐྱེས་ན་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་དེ་གནས་ཤིང་འཕོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ཞིང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གིས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས་སྐྱེ་བ་དང ། འགོག་པ་དང ། གནས་ཤིང་འཕོ་བའི་གྲངས་སུ་མི་ལྟུང་ངོ ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་འདི་སྙམ་དུ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་པར་མི་ལྟ། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་པར་མི་ལྟའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་སེམས་ཤིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་དེ་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་སོ། །གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་རྟོག་ན་དེས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་ན་འདུས་མ་བྱས་པའི་དེ་ཁོ་ན
55.72a
ཉིད་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་དམིགས་པ་ཀུན་བཅད་པ་གྲངས་སམ་གྲངས་མ་ཡིན་པར་མི་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདུས་བྱས་དང ། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སམ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་སུ་མི་དམིགས་པས་ནི་མི་ཆགས་པ་དང་མི་འཛིན་ཏོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུའོ།། །། འཇིག་རྟེན་འཛིན་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། དབང་པོ་ལྔ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཤིན་དུ་མཁས་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཡང་ཤིན་དུ་མཁས་ཤིང་དྲན་པའི་མཐུ་རྙེད་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བློ་དང་ལྡན་པ་དང ། ལུས་འདི་རྗེས་མ་ཐག་ཏུ་དྲན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་གྱི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་རིག་པ། བླ་ན་མེད་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན
55.72b
འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་པར་བྱུང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་གྱི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོའི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་ལྔ་སྙེད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་ཡང་ཚད་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་ལ་རབ་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཤས་སྲབ་པ། གདུལ་སླ་བ་བཅོས་སླ་བ། རྣམ་པར་དག་པར་སླ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་གྱི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གཅོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་མདོ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཞིག་ཕུང་པོ་དང ། ཁམས་དང ། སྐྱེ་མཆེད་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་དང ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང ། དབང་པོ་ལྔ་དང ། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དང ། འདུས་བྱས་དང ། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་དེའི་ཚེ་ཤིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་ཚེ་ལོ་ཁྲི་ཕྲག་ཉི་ཤུའི་བར་དུ་ནམ་དུ་ཡང་ངན་སེམས་མ་སྐྱེད་དེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་དང ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་དང ། གཏི་མུག་གི་སེམས་ཁེ་དང ། གྲགས་པ་དང ། ཟས་དང ། སྐོམ་དང ། གོས་དང ། ལྷུང་བཟེད་ལ་བསམ་པའི་སེམས་མ་སྐྱེས་ཀྱི་ཆོས་འདི་སྦྱོར་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་འོད་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་གྱི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོའི་བསྟན་པ་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དེ། དེས་ཚེ་འཕོ་ནས་ཕྱིར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་ནས་གཞོན་ནུ་ལས་ཚེ་འཕོས་ནས་ཕྱིར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་ཏེ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །བསྐལ་པ་དེ་རེ་རེ་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱ་ལེན་ཏེ་ཐ་མར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛམ
55.73a
བུ་ཆུ་ཀླང་གི་གསེར་གྱི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཉེ་བ་ན་བསྐལ་པ་ལྔ་པོའི་ཐ་མར་ཤིན་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་དང ། འདི་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཐོབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་དེ་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དྲན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དྲན་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དག་བདག་གིས་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་འཚལ་ན་གནང་བ་མཛད་དུ་གསོལ་ལོ། །ཚེ་དེ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཙུད་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་གྱི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་འོད་ཀྱིས་ཆོས་བསྲུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱའི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་བསྐྱེད་ཅིང་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་འོད་དེ་བཞིན་དུ་མཐར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་དུ་མ་དང་ཕྲད་ནས་ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་འོད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འདས་ནས་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དང་ཕྲད་དེ། དེ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ་དོན་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ།
55.73b
འཇིག་རྟེན་རིག་པ། བླ་ན་མེད་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་བྱ་བ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་ཡང་གྲངས་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་དེའི་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་བསྐལ་པ་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དེའི་ཞིང་རབ་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱན་དམ་པས་ཤིན་དུ་བརྒྱན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པར་འདོད་པ་དག་ཤིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ཆོས་འདི་དག་ལ་བསླབ་པ་དང ། འདོན་པ་དང་ནན་ཏན་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་དེ་དག་ལ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དག་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང ། གཅིག་པུ་འདུག་པ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། ལེ་ལོའི་སེམས་ཡོངས་སུ་བསལ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་བཞི་དང་ལྡན་པས་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་བརྩོན་ཞིང་བཟོད་པ་ལ་བདེ་བར་གནས་པས་མྱུར་དུ་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང ། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པ་དང ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་དང ། སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་འདི་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་པ་དག་ནི་སྦྱིན་པའི་སྟོབས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་དང ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། བསམ་གཏན་རྣམ་པར་དག་པ་དང ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་འདི་ལ་གནས་ན་དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས
55.74a
དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཕྲ་མོ་སྤྱོད་ཀྱང་སེམས་ཅན་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་ལ་ཞུགས་པས་ཆོས་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དག་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་ལ་བརྩོན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་ཚད་མེད་པ་ལ་རྟོག་པ་དང ། ཚད་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བ་ཚད་མེད་པ་ལ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོར་སྦྱོར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཚད་མེད་པའི་རྐྱེན་ལ་འཇུག་པ་དང ། ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་འཇུག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མཐུ་དང་ལྡན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། དྲན་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དང ། ལུས་འཕོས་ནས་ཀྱང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང ། ཆོས་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནས་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས་པས་ན་ཅི་དང་ཅིར་ལྡན་པ་དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཅིག་གིས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སྟོང་ལ་འཇུག་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཐོབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་པས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་སྒོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་སྒོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་མཚན་ཉིད་ཚད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ
55.74b
འཛིན་ལ་འཇུག་གོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་གོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་མང་དུ་བསྒོམས་པས་བསམ་གཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བ་ཚད་མེད་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སམས་དཔས་འདི་ལ་གནས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལ་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་རྟོག་པ་དང ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ལ་རྟོག་པ་དང ། གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཐབས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ནན་ཏན་བྱེད་དེ་དེ་ལ་ཆགས་པའི་གནས་ཀྱང་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་ལ་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་དེ། སྦྱོར་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོག་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ལ་མི་གནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དང་འདྲེས་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ན་མྱུར་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཤིན་དུ་མཁས་པ་དང ། དྲན་པའི་མཐུ་ཐོབ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་དང ། ལུས་འདི་འཕོས
55.75a
ནས་ཀྱང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་འདི་དག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདོད་པ་དག་ཆོས་འདི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་འདི་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་པར་བསྒོམས་ན་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཆོས་འདི་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སྔོན་འདས་པའི་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་གྲངས་མེད་པ་འདས་པ་དེའི་དུས་ན། ཚད་མེད་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ། མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་རིག་པ། བླ་ན་མེད་པ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་པར་འབྱུང་ངོ ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་གཅིག་གོ། །སངས་རྒྱས་དེའི་ཞིང་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་དྲ་བས་བླ་རེ་བྲེས་སོ། །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཤིང་ཏ་ལ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་ཏོ། །ཤིང་ཏ་ལ་དེ་དག་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་དྲ་བས་སྟེང་བླ་རེས་བྲེས་ཏེ། ཤིང་དེ་དག་རེ་རེའི་འོག་ན་ཡང་སེང་གེའི་ཁྲི་རེ་རེ་སྟེ། ཤིང་ཏ་ལ་དེ་དག་ཀུན་ལས་ལྷའི་ན་བཟའ་རང་སྐྱེས་སོ། །སེང་གེའི་ཁྲི་དེ་དག་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་བཻ་དུཪྱ་དང ། འཛམ་བུའི་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་དང ། མུ་ཏིག་དམར་པོ་ལས་བྱས་པའོ། །ཤིང་ཏ་ལ་དེ་དག་གི་ཕྱོགས་བཞི་ན། བསུང་གི་ཤིང་དང་མེ་ཏོག་གི་ཤིང་གིས་བསྐོར་ཅིང་བརྒྱན་ཏོ། །ཤིང་དེ་དག་རེ་རེའི་འོག་ན་ཡང་རྫིང་བུ་རེ་རེ་སྟེ། ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་ངོ ། །རྫིང་བུ་དེ་དག་ཀྱང་ཤེལ་དང ། ་སྨ་གར་བ་དང ། མུ་ཏིག་དམར་པོ་ལས་བྱས་པ་ཆུ་དེ་དག་གི་སྟེང་ན་པད་མོ་སྔོན་པོ་དང ། དམར་པོ་དང ། དཀར་པོ་དང ། ལེབ་རྒན
55.75b
གྱིས་སྟེང་ཡོངས་སུ་ཁེབས་ཏེ། རྫིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་འགྲམ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནི་དེ་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཕྱོགས་བཞི་ན་གཞན་ཡང་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ཤིང་པ་རི་ཆིང་ཏྲི་དང ། གོ་བྱ་དར་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་དེ་དག་གི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཉི་མ་དང ། ཟླ་བ་དང ། སྐར་མའི་འོད་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་བར་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཤིང་ཏ་ལ་དང་རིན་པོ་ཆེའི་དྲ་བ་ཀུན་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་དམ་པ་ཇི་ལྟར་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གླུ་དང་བསྟོད་པའི་དབྱངས་ལྟ་བུ་རང་འབྱུང་སྟེ། རྟག་ཏུ་འདི་ལྟ་བུའི་དབྱངས་ཤིན་དུ་སྙན་པ་གྲག་གོ། །ངན་སོང་གསུམ་མེད་དེ་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་མིང་ཙམ་ཡང་མི་གྲག་གོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་འདི་དག་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གཅོད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་དུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོ་ཆོས་སྟོན་པའི་ཚེ་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ཤིན་དུ་མང་ངོ ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡོངས
55.76a
སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་བསྐལ་པ་ཕྱེད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་ཏུ་ཉེ་བ་ན་འོག་མའི་ཕྱོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཅུ་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚད་མེད་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་ཞིག་དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་ཞིང་འདིར་སྐྱེས་ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་ཏུ་ཉེ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཕུང་པོ་དང ། ཁམས་དང ། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྦྱོར་བའི་མདོ་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚད་མེད་བློ་གྲོས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་སྐྱེད་དེ་ཆོས་འདི་དག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱིས་དེ་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང་ཕྲད་དེ་ཆོས་འདི་དག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་གྱི་གནས་ཀྱང་ཏག་ཏུ་དྲན་པས་གཞོན་ནུར་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་རྟག་ཏུ་དྲན་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་ནས་གང་དུ་སྐྱེས་པའི་གནས་ཀུན་དུ་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་དང་མ་བྲལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་དྲན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་མཚན་ཡང་ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་བཀོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་དང ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དག་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ནས་མོས་པ་ཆེན་པོ་དང ། བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དང ། བག་བྱེད་པ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། ཕྱི་མའི་དུས
55.76b
ངན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་མདོ་སྡེ་འདི་དག་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྲུང་ཞིང་བསྐྱབ་པར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་འདུག་པ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་ཏུ་ཉེ་བ་ན་བདག་ཅག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་དག་ལ་སོགས་པ་བསྲུང་ཞིང་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་དུ་བསྐྱེད་དེ་ཀློག་པ་དང ། འདོན་པ་དང ། ཉན་པ་དང ། འཛིན་པ་དང ། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་འཚལ་ལོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་དུ་མ་སྙེད་འདུག་པ་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་མིག་མི་འཛུམས་པར་བལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་ཡི་དམ་བཅས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མ་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་ཤིན་དུ་ཟབ་མོ་ཆགས་པ་མེད་པའི་མདོ་སྡེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣང་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་བདག་ཅག་གིས་ཤིན་དུ་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པར་འཚལ་ལ། ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་སེམས་རབ་ཏུ་དག་པར་གྱུར་ཏེ་ཚོལ་བ་དང ། འཆང་བ་དང ། འཛིན་པ་དང ། འདོན་པ་དང ། ཀློག་པ་ལ་ཤིན་དུ་བརྩོན་པར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞད་མོ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དང ། དེའི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་ཟེར་གྱིས་ཀུན་ཏུ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་དགའ་བོ་འདུག་པ་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་གཙུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་ཀྱིས་ན་དེང་འདིར་བཞད་མོ་འཛུམ་པ་མཛད་དེ་ས་ཆེན་པོ
55.77a
ཡང་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་རྣམས་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བཅས་ནས་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཤིན་དུ་ཟབ་མོའི་མདོ་སྡེ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་ཤིན་དུ་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པར་ཡི་དམ་བཅས་པ་མཐོང་ངམ། དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ནི་སྐྱེ་བ་འདི་གཅིག་པུར་ཡི་དམ་འདི་ལྟ་བུར་བཅའ་བ་མ་ཡིན་གྱི། དགའ་བོ་ངས་མངོན་པར་དྲན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་སུ་ཡང་ཡི་དམ་འདི་ལྟ་བུ་བཅས་ཏེ་དུས་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཆོས་ཀྱང་ཤིན་དུ་བསུངས་ཏེ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་དུས་གསུམ་དུ་ངའི་ཆོས་ཀྱང་སྐྱོབ་ཅིང་བསྲུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་དང་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་ཏུ་ཉེ་བ་ན་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་དུ་ངའི་ཆོས་བསྲུང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་དུས་གསུམ་དུ་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པར་འགྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་ངས་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་པ་བཤད་ན་རྗོད་ཀྱིས་མི་རྫོགས་སོ། །དགའ་བོ་ངས་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཀུན་བཤད་ན་སྐྱེ་བོ་དག་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བོ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མ་གྱུར་ན་ཡུན་རིང་པོར་བདེ་བ་སྟོར་ནས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་ཞིང་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་གནས་པ་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང ། བདེ་བའི་དོན་བྱས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་བཤད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ
55.77b
སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཐམས་ཅད་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ལྷུང་ལ། དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་གཅིག་གིས་འདི་སྐད་དུ་དེ་དག་ལ་ཁྱེད་རྣམས་མ་འཇིགས་ཤིག་།ཁྱེད་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་སོ་སོ་ནས་ངས་བླང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ལས་ཐར་བ་དེ་དག་གི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་སོ་སོར་རེ་རེ་ནས་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་ལུས་ཀྱིས་བླངས་ན། དགའ་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡིད་ལ་ཇི་སྙམ། སྐྱེས་བུ་དེས་ཤིན་དུ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་པ་ཆེན་པོ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཤིན་དུ་ཕན་པ་ཆེན་པོ་དང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བགྱིས་པ་ལགས་སོ། །དགའ་བོ་སྐྱེ་བུ་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་དམྱལ་བ་ལས་ཕྱུང་ནས་ཀྱང་བདག་གི་མཐུ་རྩལ་གྱིས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་མཆོག་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་བྱས་ན། དགའ་བོ་སྐྱེས་བུ་དེས་ཤིན་དུ་དྲིན་གྱིས་ཕན་བཏགས་ཤིང་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཤིན་དུ་བདེ་བ་བྱིན་ནམ་དགའ་བོས་གསོལ་པ། སྐྱེས་བུ་དེས་ཕན་པར་བགྱིས་པ་ནི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་སླ་བ་མ་ལགས་སོ། །དགའ་བོ་ངས་དེང་བདེན་པར་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང ། བདེ་བའི་དོན་བྱས་པའི་གནས་ན་སྐྱེས་བུ་དེས་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་པ་ནི་རྩིས་སམ། བགྲང་བའམ། དཔེའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགའ་བོ་སྐྱེས་བུ་དེས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕན་པ་བྱས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པས་སྐྱོ་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འདོད་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་མཁས་པ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བ་ལ་མོས་པ་བྱིན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་པ། ཡང་དག་པའི་གནས་སུ
55.78a
མ་ཆུད་པ་དག་ཉན་ཐོས་དང ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྟན་ཅིང་གསུངས་པས་ཕན་པ་དང་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྟན་ཅིང་བརྗོད་དེ་ཕན་པ་དང ། དགའ་བར་བྱས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདུང་བསྐྱབ་ཅིང་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་སོ། །དགའ་བོ་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་དང ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཡང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཙུད་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབས་ནས་སངས་རྒྱས་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཙུད་དེ་བསྟན་ཅིང་བསླབས་པའི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ། །དགའ་བོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདེ་བ་དང ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བདེ་བ་སྟོབས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །དགའ་བོ་དེ་ལ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་དང་མ་ལྟ་བུ་དང ། གནས་དང་སྐྱབས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་གང་ཡིན་པ་བཤད་པར་འདོད་ན་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགའ་བོ་དེ་ལ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་འདྲི་ན།
55.78b
དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སྩོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ལ་སོགས་པས་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མར་ཡང་བསྟན་ཅིང་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་མཐུ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་མ་ལྟུང་ཞིང་དེ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་བཀོད་དོ། །དགའ་བོ་སངས་རྒྱས་སྟོང་དུ་མ་རྣམས་ཀྱིས་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ཀྱང་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བོ་ངས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབས་པ་རྣམས་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་གིས་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་ངས་བསྐལ་པ་ཁྲི་ཕྲག་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་བསྒྲུབས་པ་རྣམས་འདི་དག་ལ་གཏད་ཅིང་གདམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ན་ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ལ་རྟག་ཏུ་ལྷ་དང་མི་དང་འཇིག་རྟེན་ཏུ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །དགའ་བོ་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ལ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་སྙེད་ཀྱང་ཆོས་གསུངས་པའི་ཚེ་རྟག་པར་བསྔགས་ཤིང་གསུངས་སོ། །དགའ་བོ་ངས་ངེས་པར་ལུང་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གཅད་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གིས་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་བ་དང ། འཛིན་པ་དང ། ཀློག་པ་དང ། འདོན་པ་དང ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང ། གཞན་ལ་རྒྱ་ཆར་སྟོན་ཅིང་འཆད་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཤིན་དུ་ཉེ་བར་བསྙེན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
55.79a
སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ནས་ཤིན་དུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ལ་དད་ཅིང་མོས་ཏེ་ཡི་དམ་བཅས་ན་ངས་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མར་དད་ཅིང་མོས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་དུ་བརྩམས་ནས་མདོ་སྡེ་འདི་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ཡང་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་གཏད་ཅིང་གདམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་པ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་དག་ལ་དད་ཅིང་ལོག་པའི་སེམས་མེད་ན་དེ་ཡང་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་བྱམས་པ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ངས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བ་གང་ཞིག་ཆོས་འདི་འཛིན་ཅིང་དད་ན་སངས་རྒྱས་བྱམས་པས་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུད་སློབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱའི་ཐ་མ་ལ་ཆོས་འདིའི་ཕྱིར་ཤིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་དུ་རྣོ་ཞིང་རྟག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྔོན་བྱུང་བའི་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་གོ། །། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་གྱི་སླད་དུ་མདོ་སྡེ་བསྐྱབ་པའི་སླད་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་དུ་གསོལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱི་མ་མ་མཆིས་པའི་དུས་སུ་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ན་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་དགའ་བ་དང་བདེ་བར་ལྡན་ཞིང་ཆོས་འདི་དག་བསྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་ཤིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དྲི་བསུང
55.79b
ངོ་མཚར་རྨད་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱི་བལྟ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ངས་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་མདོ་སྡེ་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་གང་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ན་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་དག་མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པར་འགྱུར་བར་ལུང་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་གང་ཞིག་མདོ་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡིད་ལ་བྱེད་དམ། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་ཅིང་འཆད་ན་སྐྱེས་བུ་དེ་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་མྱུར་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྦྱོར་བ་དང ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང ། ཁམས་བཅཝ་བརྒྱད་དང ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང ། དབང་པོ་ལྔ་དང ། སྟོབས་ལྔ་དང ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དང ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པ་དང ། དྲན་པའི་སྟོབས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པ་དང ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པ་དང ། གཞན་ཡང་ལུས་འདི་བརྗེས་ཀྱང་དྲན་པ་འརྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་ལྡན་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཆོས་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་བྱེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་འོད་ཀྱིས་བསོད་ནམས
55.80a
ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མདོ་སྡེ་འདི་འམ་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་གཞན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་དུ་གཏོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་དང་ཕྲད་ན། སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་བདུད་ཀྱིས་བར་དུ་མི་གཅོད་ཅིང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་དེ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་མ་ཐོབ་པ་ཞིག་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་གཉིས་སམ་སངས་རྒྱས་གསུམ་པོ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་ངས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཞིག་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མྱུར་དུ་དབང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང ། མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་དང ། མྱུར་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང ། མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་ངས་མདོ་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་གསུངས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཐེ་ཙོམ་གཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཕན་པའི་དངོས་པོ་བཞི་མཐོང་བས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་སོགས་པ་བསྲུང་བ་དང ། འཛིན་པར་ཡིད་དམ་ལེན་ཏོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་མྱུར་དུ་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་དང ། སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་བསྲུང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དང ། སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྙམ་སེམས་དཔའ་དང་བཞིའོ། །འཇིག་རྟེན་འཛིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱེད་ལ་སོགས་པས་ངས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་བསྒྲུབས
55.80b
པའི་ཆོས་ཀྱི་དཀོན་མཆོག་གི་སྡེ་སྣོད་འདི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཤིན་དུ་རྒྱས་པར་ཤོད་ཅིག་།དེའི་ཚེ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་གི་རྔོ་ཅི་ཐོག་པ་དང ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་ཕྱི་མ་མ་མཆིས་པའི་དུས་སུ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་འདི་རྒྱས་པར་སྟོན་ཅིང་བཤད་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་པའི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་བོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་དང་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་དང་འཁོར་རྣམ་བཞི་དང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའོ། །གདམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་སོ། །འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི་མདོ། རྫོགས་སོ།། །།དགེའོ། །